نفيسه ابراهيم زاده انتظام
اختتاميه سي و يكمين دوره جشنواره خوارزمي روز گذشته براي رئيس دولت دوازدهم فرصتي فراهم كرد تا تعريف خود از علم ديني را كه به جهت بيان از سوي رئيسجمهور حكومت اسلامي لااقل كمنظير بود، اظهار كند. وي تز خودرا مبني بر اينكه علم به نوع تفكر و ايدئولوژي وصل نميشود، از علوم بورژوايي و سوسياليستي به علوم اسلامي تعميم داد و از اين جهت هرگونه سرمايهگذاري در اين حوزه را محكوم به شكست توصيف كرد. نزديكي اظهارات روحاني به نامه اخير رضا داوري اردكاني، رئيس فرهنگستان علوم و مباحثاتي كه پيرامون آن شكل گرفت، اينطور مينماياند كه گفتههاي اين فيلسوف و بازخوردهاي آن مبناي علمي سخنان رئيسجمهور قرار گرفته است.
پرونده سي و يكمين جشنواره خوارزمي روز گذشته و با تقدير از 15 طرح داخلي و خارجي مختومه شد. در اين مراسم حجتالاسلام حسن روحاني، رئيسجمهور در حالي كه در جمع نخبگان علمي داخلي و نمايندگان كشورهاي خارجي شركتكننده در اين دوره از رقابتها سخن ميگفت، پاي مباحث اخير در گرفته در حوزه فلسفه علم ديني را به سخنراني رسمياش باز كرد و با تأكيد بر اينكه علم، دانش و هنر مرز نميشناسد، گفت: برخي در دورهاي ميخواستند علوم بورژوايي و سوسياليستي ايجاد كنند، اما موفق نشدند؛ چراكه علم به نوع تفكر و ايدئولوژي وصل نميشود.
دعوا بر سر ماهيت ديني علم
روحاني افزود: امروز ما در كشور خود جناحبندي داريم، اما نميتوان گفت كه علم رياضي اصولگرايان يا علم رياضي اصلاحطلبان؛ چراكه علم حد و مرزي را نميشناسد و جبر، رياضي و الگوريتم در همه جا يكي است.
وي ضمن بهرهبرداري غیرتخصصی و عامیانه از بحث نفي علم ديني از سوي يكي از فيلسوفان كشور با اشاره به انجام تلاشهايي براي دستهبندي علوم مختلف در كشور خاطر نشان كرد: عدهاي در كشور ما سالها تلاش كردند تا فيزيك، شيمي و رياضي را اسلامي كنند، اما مقصود اين افراد چيست؟ در اين زمينه تاكنون پولها و زمانهاي زيادي صرف شده است. برخي فكر ميكنند كه بايد علوم را با عنوان علومي كه با دين ارتباط دارد يا علومي كه ضددين هستند، تقسيم كرد. حتي برخي بر اين باورند بودند كه بايد علوم را به علوم سنتي و علوم جديد تقسيم كنيم، اين افراد علوم جديد را نميپذيرفتند و معتقد بودند كه به دانشگاه نيازي ندارند و هرآنچه نياز دارند از حوزه تأمين ميشود. اين افراد حتي پزشكي مبتني بر داروهاي شيميايي را نيز قبول نداشتند و تأكيدشان بر طب سنتي بود، اما امروز ديگر اين تفكر در جامعه ما طرفداري ندارد.
روحاني با بيان اينكه عدهاي ميخواستند ثابت كنند كه همه علوم ريشه در اسلام دارد، خاطرنشان كرد: عدهاي به دنبال آن بودند تا هر علمي كه پيدا ميشد يك آيه و روايت ميآوردند و ميگفتند كه ريشه اين علم در اسلام است. اين در حالي است كه اين سخن صحيح نيست و خود پيامبر نيز ميفرمودند كه علم را بياموزيد، حتي اگر در چين باشد.
رئيسجمهور با انتقاد از انجام برخي تقسيمبنديها در علوم مختلف اظهار كرد: متأسفانه تقسيمبنديها و تلاشهايي داشتهايم كه مؤثر و مفيد نبوده است. در اين زمينه اينكه بگوييم علم شيمي از قرآن شروع شده يا اينگونه نبوده، نه بر عظمت دين افزوده ميشود و نه از آن كم ميشود؛ چراكه دين گستره بلندي براي هدايت انسان در مسير درستكاري دارد و همه علوم در ذيل تفكر بلند تعريف ميشود.
دانشگاه محل ورود اساتيد به مسائل سياسي نيست
رئيسجمهور با تأكيد بر اينكه تقسيمبنديهايي كه پس از انقلاب در جامعه ما رخ داد خيلي دقيق نيستند، گفت: به نظر من تفاوت علم اسلامي و علم غيراسلامي به ويژه در علوم انساني تنها در اهداف آنهاست وگرنه علوم هر دو يكي است.
رئيسجمهور همچنين با تأكيد بر اينكه دانشگاه جايي نيست كه اساتيد بخواهند وارد مسائل سياسي بشوند، بلكه محل بحث طرح موضوعات سياسي در احزاب است، خاطر نشان كرد: اساتيد بايد در علوم مختلف از جمله حقوق و علوم سياسي هرآنچه را نظرشان است و به آن رسيدهاند، آزادانه بيان كنند. در اين زمينه اگر اين اساتيد ذرهاي خود را سانسور كردند معلوم ميشود كه ما مشكلاتي داريم.
رئيسجمهور تصريح كرد: سختگيريهاي بيجا بايد كنار برود تا تعامل با دنيا صورت بگيرد، اگر تعامل خوب با دنيا و مراكز تحقيقاتي داشته باشيم و پروژههاي مشتركي تعريف كنيم، ميتوانيم سريعتر به نتايج موردنظر خود دست يابيم.
همصدايي قابل توجه ساير اعضاي كابينه
بنابراين گزارش انتشار همزمان اظهارات سيدحسن قاضيزاده هاشمي، وزير بهداشت با عنوان طب اسلامي نداريم و استناد به تأييد روحانيت در خصوص اين ادعا با گفتههاي روحاني در خصوص نفي علم ديني از سوي صاحبنظران به نوعي همصدايي دولتي در اين زمينه برداشت شد.
از سوي ديگر گفتههاي رئيسجمهور در مراسم ديروز تقدير از برگزيدگان جشنواره خوارزمي، علت هشدارها و نگرانيهاي اخير تني چند از مسئولان کشوري مبني بر رسوخ و رسوب سکولاريسم در مجامع علمي و آموزشي و حاکميت اين تفکر بر اداره حوزه علم و فناوريمان را بيش از پيش نمايان کرد.
گفتني است در سي و يكمين دوره جشنواره خوارزمي از ميان 377 طرح داخلي و 133 طرح خارجي از 49 كشور جهان 10 طرح داخلي و پنج طرح خارجي از كشورهاي استراليا، چين، آلمان، فرانسه و سوئيس به عنوان برگزيده انتخاب شدند و روز گذشته از سوي رئيسجمهور مورد تقدير قرار گرفتند.
طرحهاي ارسالي در محورهاي پژوهشهاي بنيادي، كاربردي، طرحهاي توسعهاي، اختراع و نوآوري در گروههاي تخصصي مهندسي برق و كامپيوتر، مكانيك، مكاترونيك، فناوريهاي شيميايي، فناوري نانو، موادمتالورژي و انرژيهاي نو، فناوري اطلاعات، صنايع و مديريت فناوري، زيست فناوري و علوم پايه پزشكي، كشاورزي و منابع طبيعي، محيطزيست، علوم پايه، عمران، هوافضا، معماري و شهرسازي، هنر و علوم پزشكي مورد ارزيابي قرار گرفتند.