احمد محمدتبريزي
حجت‌الاسلام والمسلمين فضل‌الله محلاتي يكي از چهره‌هاي خاص و روحاني دفاع مقدس است كه نقل خوبي‌‌ها و سبك زندگي زاهدانه‌اش مي‌تواند الگويي خاص براي روحانيون و ديگر اقشار جامعه باشد. شهيد محلاتي از روزهاي شروع نهضت تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي با دلسوزي، آگاهي و تلاشي مضاعف دل در گرو خدمت به نظام اسلام گذارد و در همين راه به شهادت رسيد.
به گزارش «جوان»، امام خميني شناخت بالايي از شهيد محلاتي داشت. پس از پيروزي انقلاب به خاطر سوابق درخشان ايشان، مسئوليت‌هاي اجرايي مختلفي مثل معاونت كميته مركزي انقلاب، نمايندگي امام در صندوق تعاون صنفي و نمايندگي امام در مراسم باشكوه حج ابراهيمي را برعهده گرفت. او همچنين در انتخابات نخستين دوره مجلس شوراي اسلامي، از طرف مردم محلات انتخاب و راهي مجلس شوراي اسلامي شد. همزمان با تشكيل سپاه پاسداران از سوي رهبر كبير انقلاب، محلاتي مسئوليت نظارت، كنترل و هدايت اين نهاد انقلابي و نوخاسته را پذيرفت.
قبول مسئوليت‌هاي اينچنيني هيچ‌گاه شهيد محلاتي را از مردم و رزمندگان جدا نكرد و هيچ‌گاه حب مسئوليت باعث خالي كردن ميدان مبارزه و جهاد توسط ايشان نشد. شهيد محلاتي مسئوليت را براي خدمت صادقانه و دلسوزانه مي‌خواست. همين نكته سبب شده بود پاسداراني كه اين روحاني مبارز را مي‌شناختند، دوستي نزديكي با او پيدا كنند. بسياري از پاسدارها به شهيد محلاتي به عنوان بزرگ، پير راه و مرشد نگاه مي‌كردند.
شهيد محلاتي در مورد نقش دين و روحانيت در سپاه مي‌گويد: «سپاه و روحانيت دو ارگان هستند كه بايد با هم حركت كنند كه در رأس آنها، امام يعني مقام روحاني است كه سپاه تابع اوست. روحانيت و سپاه بايد با هم اختلاط داشته باشند. سپاه بايد فكر، عقيده و مذهب را از روحانيون بگيرد و از وجود آنها استفاده كنند.»
سيد علي اصغر تقوي از پژوهشگرهاي دفاع مقدس درباره شهيد محلاتي مي‌گويد: «بر حسب ضرورت، اين شهيد بزرگوار، در جبهه‌ها هم حضور پيدا مي‌كرد و حساسيت نمايندگان و مسئولان را نسبت به مسائل جنگ به طور مرتب برمي‌انگيخت. به گونه‌اي كه در برخي از موارد، سعي مي‌كرد جلسات مسئولان را در اهواز و در كنار جبهه‌هاي جنگ برگزار كند تا هم روحيه رزمندگان را تقويت كرده باشد و هم مسئولان را نسبت به مسائل جنگ حساس‌تر كند.»
بنا به گفته خانواده و نزديكان شهيد محلاتي، راستگويي، خداترسي و اخلاق حسنه از خصوصيات بارز اخلاقي ايشان بود و محلاتي هميشه تلاش مي‌كرد تا پيرو خلق و خوي پيامبر(ص) باشد. به همين خاطر حتي در مصيبت و بدترين شرايط نيز لبخند مي‌زد و تلاش مي‌كرد تا جاذبه‌هاي دين اسلام را به نمايش بگذارد. زهد و ساده‌زيستي همراه با معادانديشي شهيد محلاتي سبب شد كه در وصيتنامه خويش چنين بنويسد: «يك پنجم كل دارايي مرا به حضرت امام بدهيد؛ زيرا خوف آن دارم كه اين مقدار كه به دست آورده‌ام، در شأن زندگي طلبگي من نباشد و فردا در آستان عدل الهي بايد پاسخگو باشم.»
پسر شهيد توضيح مي‌دهد كه اگر دوستان وصيتنامه پدر را مطالعه كنند اين جمله را خواهند ديد كه پدر بيان كرده‌اند «من زندگي‌ام را از راه منبر اداره كردم و از بيت‌المال استفاده نكردم مگر در زماني كه در زندان بودم». واقعيت هم اين است كه ايشان به شدت روي بيت‌المال حساس بودند. همچنين پسر شهيد بيان مي‌كند: «در زماني كه پدر نماينده مجلس بودند به ايشان گفتم پدر الان دارند ماشين مي‌دهند شما نامه‌اي بنويسيد تا ما بتوانيم ماشيني بگيريم. ايشان نگاه خشم‌آلودي به من كردند و گفتند من به خاطر كسي جهنم نمي‌روم.»
شكست دشمن در عمليات غرورآفرين «والفجر8» موجب كينه و دشمني آنها نسبت به مردم ايران و چهره‌هاي دلسوز انقلاب شده بود. اولين روز اسفندماه 1364، هواپيماي مسافربري‌اي كه حامل شهيد محلاتي و 40 نفر ديگر بود، مورد هدف جنگنده‌هاي بعثي قرار گرفت و اين بزرگواران را در صف شهداي دفاع مقدس قرار داد.
