به جيبتان رحم كنيد

شما برنده ماراتن خريد شب عيد نيستيد

   مريم ترابي

تقريباً اكثر فروشگاه‌هاي شهر به اصطلاح عاميانه «رفته‌اند تو حراج» به هر پاساژ و مركز خريدي كه سر مي‌زنيم مملو از جمعيت است و مردمي را مي‌بينيم كه در حال خريد كردن هستند. به راستي اين همه خريد قرار است كي تمام ‌شود؟ در هر فصلي از سال كه حراج مي‌شود همه مي‌خرند. شب عيد ميلادي همه مي‌خرند. شب عيد نوروز همه مي‌خرند. سؤالي كه ذهن بسياري از كساني را كه اينگونه اهل خريد نيستند را به خود مشغول كرده اين است كه اين همه خريد را كجاي خانه خود جاي مي‌دهيد؟ آيا واقعاً به تمام اين خريدهاي خود نياز داريد يا فقط براي اينكه از ماراتن خريد عقب نمانيد خود را در خريد كردن غرق مي‌كنيد؟ اگر واقعاً به اين خريدها نياز داريد كه تكليف مشخص است و حرفي براي گفتن نمي‌ماند، ولي اگر خريد مي‌كنيد كه فقط خريد كرده باشيد، يك توصيه براي شما داريم؛«به جيب خود رحم كنيد.» خريدهاي كاذب و بدون هيچ نيازي كه در آخرين ماه سال انجام مي‌شود، مي‌تواند هر كدام از ما را كه مبتلا به بيماري خريد كردن هستيم در فروردين ماه به يك آدم مفلس تبديل كند. پس مراقب پول‌هاي خود باشيم و آن را هدفمند خرج كنيم.
         
   سبك خريد خود را تغيير دهيم
يكي از سنت‌هاي زيباي عيد نوروز، خريد شب عيد است. البته اين شب عيد از يك ماه و اندي پيش از سال جديد شروع مي‌شود و تا آخرين لحظات باقيمانده از سال هم ادامه دارد. همه ايراني‌ها اين سنت را حتي با خريد يك چيز كوچك به جا مي‌آورند، اما افرادي هستند كه در ماه پاياني سال همه زندگي خود را دور ريخته و مجدداً از نو مي‌خرند،در حالي‌كه بسياري از آنها را مي‌توانند نه تنها يك سال كه چند سال ديگر هم استفاده كنند ولي از آنجايي كه اين دسته از افراد مبتلا به بيماري خريد هستند حتماً بايد وسايل و اجناس نو براي سال نو بخرند. به اين دسته از افرادي كه اينگونه هستند كاري نداريم، اما هر كدام از ما مي‌توانيم اين سنت زيباي خريد شب عيد را با تغيير در سبك خريد خود مديريت كنيم.
   نگاه خود را تغيير دهيم
هنگام خانه تكاني به وسايلي برمي‌خوريم كه نياز به تعمير دارد يا لباس‌هايي كه در طول سال زياد مورد استفاده قرار نگرفته‌اند. خيلي از افراد هستند كه اين وسيله‌ها و لباس‌ها را دور مي‌اندازند و اجناس‌ نو را به جاي آن مي‌خرند، چون معتقدند براي سال نو حتماً بايد اجناس نو خريد، در حالي‌كه مي‌توان همين وسيله را تعمير و حداقل يك سال ديگر هم از آن استفاده كرد. همين طور مي‌توانيم لباس‌ها را مرتب كرده و جلوي چشم خود قرار داده و باز هم از آنها استفاده كنيم. اگر پرده خانه كه پارسال با مبلغ گزافي براي سال نو خريديم با يك شست‌وشو به حالت اوليه خود بر مي‌گردد دليلي ندارد كه دوباره يك پرده نو براي خانه بخريم. در واقع با اين تغيير نگاه خود نسبت به خريدهاي شب عيد، با توجه به شرايط اقتصادي نابسامان جامعه، به مديريت دخل و خرج خود كمك مي‌كنيم.

 

  چشم و همچشمي نكنيم

 شايد اين توقع زيادي باشد كه از ما بخواهند به خريدهاي ديگران كاري نداشته باشيم و اين حس رقابت را از خود دور كنيم، اما واقعيت اين است كه اين رفتار اشتباه هيچ منفعتي براي ما ندارد و بسيار هم ما را متضرر مي‌كند. بسياري از ما فقط از جهت اينكه از ميدان رقابت عقب نمانيم اقدام به خريد مي‌كنيم. اين ولع خريدي كه در ما ايجاد مي‌شود ما را به اشتباه مي‌اندازد و در بسياري از موارد اجناس بنجلي را خريداري مي‌كنيم كه هيچ كيفيتي ندارند ولي ما پول زيادي بابت آنها مي‌پردازيم. گاهي اين ولع خريد جيب ما را خالي مي‌كند و ما را به قرض گرفتن از دوست و آشنا وادار مي‌كند. پس بهتر است چشم‌هاي خود را  روي خريد ديگران ببنديم. به ما ربطي ندارد كه دخترخاله هر سال دكوراسيون منزل خود را عوض مي‌كند. به ما ربطي ندارد كه آقاي فلاني هر سال براي سال نو ماشين جديد مي‌خرد. ما متناسب با درآمد خود خيلي زيبا و شيك اما ساده و كم خرج دكوراسيون منزل خود را مي‌چينيم. در واقع اگر ما بتوانيم با كمترين خرج بهترين خريد را انجام بدهيم يك هنرمند هستيم، در غير اين صورت در ماراتن خريد بازنده خواهيم شد.
   دقيقه نودي نباشيم
بسياري از ما ايراني‌ها عادت داريم انجام كارهايمان را به لحظه آخر مي‌گذاريم. به انجام آن كار تمام مدت فكر مي‌كنيم ولي دقيقه 90 انجامش مي‌دهيم كه معمولاً با استرس و فشارهاي روحي همراه است يا مثلاً براي انجام آن اصلاً برنامه‌اي نداريم ولي يكدفعه تصميم مي‌گيريم انجامش دهيم. چه خوب مي‌شد اين خصلت لحظه آخري خود را براي خريد شب عيد تغيير دهيم. در ماه پاياني سال ترافيك و ازدحام جمعيت بسيار است. اگر قرار است خريدي انجام دهيم چند ماه زودتر با خيالي آسوده و فرصت بسيار انجام دهيم. اگر وسيله‌اي را قرار است سفارش ساخت بدهيم به شب عيد نگذاريم. معمولاً اكثر فروشنده‌ها به دليل حجم بالاي سفارشات، بدقولي مي‌كنند يا اجناس را آنطور كه سفارش داده‌ايم به ما تحويل نمي‌دهند. دليل اين بدقولي و درست تحويل ندادن هم معضل عجله شب عيد و ترافيك است،

بنابراين بهترين كار اين است كه براي خريدهاي خود زمانبندي داشته باشيم. براي اجناسي كه نياز به سفارش ساخت دارند حتماً چند ماه زودتر اقدام كنيم. بعد از آن فهرستي از اجناسي كه نياز داريم تهيه كنيم و بر اساس اولويت‌ها راهي بازار شويم. فقط يادمان باشد كه چشم و همچشمي نكنيم. اين كار باعث مي‌شود به جاي خريد وسايل مورد نياز، چيزهايي بخريم كه چندان نيازي به آنها نداريم و از همه مهم‌تر بودجه ما براي خريد وسايل ضروري‌تر، كم مي‌شود. سعي كنيم ساعات اوليه روز را به خريد اختصاص دهيم. چون هم خيابان‌ها و مراكز خريد خلوت‌ترند، هم فروشندگان صبر و حوصله بيشتري دارند. در نتيجه مي‌توانيم اجناس مورد نياز را راحت‌تر تهيه كنيم و مهم‌تر از همه اينكه گير افتادن در گره‌هاي كور ترافيكي، اعصاب‌ ما را خرد نمي‌كند. در نهايت اينكه قرار نيست همه خريدها در شب عيد انجام شود. اگر خريدي را فرصت نشد كه انجام دهيم هيچ اتفاقي نمي‌افتد كه بعداً انجام شود. ايام عيد يا حتي بعد از تعطيلات نوروز هم فرصت خوبي براي خريد كردن است. پس خريدهاي غيرضروري را از ليست خريدهاي خود خط بزنيم و به بعد موكول كنيم.