مهران ابراهيميان
در حالي كه روزگذشته دو معاون رئيسجمهور وعده كاهش قطعي نرخ ارز را دادند، خطاب به مردم گفتند براي خريد ارز هول نكنيد، قيمت دلار در بازار تهران از 4 هزار و 950 تومان هم گذشت تا بار ديگر نشان دهد براي وضعيت فعلي اقتصاد اقدامي عملي نياز است، نه گفتار درماني جواب ميدهد و نه ژستهاي اپوزيسيوني مسئولان!
در هياهوي گرانيهاي دلار و تشكيل صفهاي طولاني در خيابان فردوسي براي خريد دلار، سخنگوي دولت به مردم توصيه كرد كه براي وارد شدن به بازار ارز هول نزنند، زيرا قيمت دلار بايد زير 4هزار تومان باشد.
اين در حالي است كه اخبار غيررسمي از عبور قيمت نرخ ارز به بيش از 5هزار تومان در روزگذشته حكايت دارد و «ايسنا» نيز در تيتري عنوان كرد: «دلار به 5 هزار تومان نزديك شد که ساعتها خبر یک بخش اقتصادیاش بود.»
محمدباقر نوبخت سخنگوي دولت درباره آشفتگي بازار ارز و افزايش قيمت دلار گفته است: اين تلاطم براي دولت قابل قبول نيست. بانك مركزي برنامههايي دارد كه بهزودي اجرا خواهد شد. از ملت ميخواهيم به كشورمان كمك كنند و براي واردشدن به بازار ارز هول نزنند، خبر دارم كه قيمت ارز حتماً به جايگاه حقيقي خود بازخواهد گشت.
سخنگوي دولت با بيان اينكه «با محاسبات ما قيمت دلار زير 4هزار تومان است، در حال حاضر قيمت دلار حباب است و بايد بتركد»، گفت: بايد مديريت قويتري از بانك مركزي داشته باشيم و جايي كه ثبات اقتصاد ملي مطرح است، بانك مركزي بايد ورود كند.
در هفتههاي اخير همواره مسئولان دولتي تنها با گفتاردرماني سعي در كنترل بازار ارز داشتهاند و رئيس كل بانك مركزي و سخنگو تنها به وعده ارزاني در بهمن و اسفندماه بسنده كردهاند. برخي از مسئولان نيز با ژست اپوزيسيون و طرح مسائلي چون رفراندوم سعي در انحراف افكار عمومي داشتهاند و همواره مشكلات مردم را فقط اقتصادي ندانستهاند اما آنچه براي مردم مهم است، كوچك نشدن سبدهاي خانوارشان است.
فعالان بازار ارز و مردمي كه صفهاي طويلي را جلوی صرافيها تشكيل دادهاند، برخلاف اين نظرات بر اين باورند كه نسخههاي فعلي، بازار را آرام نميكند و بايد اقدامي جدي از سوي بانك مركزي در توزيع ارز صورت گيرد. يكي از فعالان اين بخش، بانك مركزي را مقصر اصلي گراني قيمت دلار در روزهاي اخير ميداند و ميگويد: بانك مركزي با افزايش قيمت دلار تزريقي در صرافيها سيگنال افزايش قيمت را به بازار ميدهد.
پس از سود دلاري نوبت سود سپردههاست؟
يك كارشناس اقتصادي نيز در اينباره ميگويد: با همين فرمان ادامه بدهيم، بهخاطر از بين رفتن قدرت خريد به دليل نوسان ارز، ركود بعدي اقتصاد كشور عميقتر و طولانيتر خواهد شد كه به نظرم خيلي نمود آن در سال آينده عيان خواهد شد. بايد سياستمداران به جاي آرزوی سوار كردن بعضیها قطار، با پاسخگويي به نيازهاي واقعي مردم و برنامهریزی صحیح در حوزه اقتصادی مراقب پيادهشدن مردمي باشند كه مصداق تعبير مقام معظم رهبري است و حمايت خود را در 22 بهمن از نظام و دولت به نمايش گذاشتهاند.
وي ميگويد: آنهايي كه تا همين چندوقت پيش از صبح تا شام از نرخ واقعي دلار صحبت ميكردند، چند هفتهاي است كه ميگويند، غول نقدينگي هم خيلي بزرگ شده و براي مهارش بايد نرخ بهره را هم زياد كنيم. بهعبارت بهتر براي كنترل اين غول هم بايد بعد از گراني دلار به سپرده آقايان سود بيشتري تعلق گيرد!
وي با تأكيد بر اينكه بايد به تحقق وعدههاي انتخاباتي در حوزه اقتصادي بيشتر توجه كرد، ميافزايد: ژست اپوزيسيون يا حمايت از اپوزيسيون نماها و قطارکردن آرزوها در قالب سخنرانی در زمان حاضر راهكار مقابله با وضعيت فعلي اقتصاد نيست!
با خطر خروج سرمايه مواجهيم
مسعود خوانساري رئيس اتاق بازرگاني تهران در جلسه هيئت نمايندگان اتاق بازرگاني تهران كه ديروز برگزار شد، در اينباره اظهار كرد: نوسانات ارزي به بنگاههاي اقتصادي لطمات جدياي وارد كرده و وظيفه دولت است كه به اين موضوع بپردازد، اميدواريم بانك مركزي تدبيري بينديشد كه اين نوسانات به حداقل برسد. اما قيمتهايي كه در بازار است، ارز مبادلهاي است كه سه نوع ارز ديگر شركتي، اسكناس و حواله نيز وجود دارد.
به اين معنا كه ارز شركتي براي واردات است، اين در حالي است كه قيمت حواله بالاتر از ارز شركتي براي گشايش اعتبار و اسكناس است كه اين امر نگرانكننده بوده و حاكي از خروج سرمايه از كشور است.
فنر ارز رها شده است
پدرام سلطاني نايب رئيس اتاق ايران نيز در اينباره گفته است: شرايط اقتصادي به گونهاي است كه رئيسجمهور در روز ۲۲ بهمن درباره مرغ و تخممرغ صحبت كردند و اگر تدبيري انجام نشود، ممكن است وي در ۱۲فروردين مجبور به صحبت درباره لبنيات و شير و ماست شود!
محمد لاهوتي عضو كميسيون اتاق بازرگاني تهران نيز گفته است: در دو ماه گذشته نرخ ارز بيش از 25درصد افزايش يافته است، البته افزايش تدريجي نرخ تورم به نرخ ارز رعايت نشده و به رغم تذكراتي كه از سوي اتاق بازرگاني تهران و فعالان اقتصادي صورت ميگرفت، اين فنر رها شده است، اما اكنون بيش از مقداري كه بايد نرخ ارز افزايش مييافت، اين نرخ افزايش يافته است. لاهوتي عنوان كرده است: با وجود تراز تجاري كشور، درآمدهاي ارزي و شرايط بهتر اقتصادي، دليل اين آشفتگي را چطور ميتوان تحليل كرد؟
آشفتگي بازار ارز تداوم نخواهد داشت
معاون اقتصادي رئيسجمهور نيز با تأكيد بر اينكه نوسانات قيمت ارز كوتاهمدت بوده و قابل قبول نيست، گفت: مردم ميتوانند در حسابهاي ارزي، دلار سپردهگذاري و برداشت كنند.
محمد نهاونديان، اما براي حفظ ارزش پول به مردم چنين توصيه كرده است: بانك مركزي به زودي شرايط اوراق مشاركت ارزي خود را اعلام خواهد كرد كه در اين راستا مردم بتوانند بخشي از تقاضاهاي خود را براي حفظ ارزش پول روانه خريد اوراق مشاركت كنند. معاون اقتصادي رئيسجمهور گفته است: به هر حال تدابير متنوعي براي بازار ارز از سوي دولت انديشيده شده و تصميمگيريهاي صورت گرفته، يكي پس از ديگري اعمال خواهد شد.
نهاونديان در پاسخ به اين سؤال که آيا بازار ارز از آشفتگي كنوني نجات پيدا خواهد كرد، عنوان كرده است: به طور قطع اين اتفاق رخ خواهد داد، چراكه قيمت كنوني ارز در بازار كوتاهمدت بوده و قابل قبول نيست و حتماً بايد به ثبات و آرامشي كه طي چهار سال گذشته در اين بازار تجربه كردهايم، برسيم.
وي با بيان اينكه نوسانهايي كه در بازار ديده ميشود، به طور مقطعي بوده و دليل اقتصادي ندارد، خاطر نشان كرده است: اولويت اصلي دولت در حوزه اقتصاد ايجاد ثبات و آرامش در بازارهاي اقتصادي است و براي مقابله با بازار ارز ملتهب، هيچكاري مهمتر از كنترل نرخ ارز نيست.