جعفر تکبیری
«سؤالي اقتصادي با بوي سياسي!» اين توصيفي بود كه رئيس جمهور براي سؤال روزنامه جوان به كار برد. سؤالي با اين محتوا كه « چرا به رغم تصريح قانوني در خصوص افزايش نرخ حاملهاي انرژي با شيب ملايم و منطقي طي چهار سال، اين كار در دولت يازدهم صورت نگرفت و آيا اين اتفاق به خاطر انتخابات رياست جمهوري بوده يا خير. »
با این حال رئيس جمهور پاسخ داد كه « هر دو اين حرفها درست است و ما يارانه را تقريباً به همه مردم پرداخت ميكنيم. البته اقشاري كه نياز ندارند نبايد از اين يارانه استفاده كنند و بايد اين يارانه در جاي ديگري مصرف شود و در تبصره 14 تلاش ما اين بود كه با مجلس در اين زمينه به تفاهمي برسيم كه نشد.» روحانی ادامه داد كه « من خودم هم با رؤساي كميسيونها جلسه گذاشتم و با تعدادي از اعضاي كميسيون تلفيق و رئيس مجلس جلسه ديگري را داشتم و اگرچه هر دو طرف هدفمان يكي است اما در شيوه كار نتوانستيم به تفاهم برسيم.»
وی همچنين در خصوص افزايش منطقي قيمت حاملهاي انرژي عنوان كرد كه « در حوزه افزايش قيمت حاملهاي انرژي بين ما و مجلس اختلافي وجود ندارد و قيمت حاملهاي انرژي بايد افزايش تدريجي داشته باشد و ما هم قبول نداريم كه يكباره بايد تغيير كند اما مجلس بايد حمايت كند.»
صداي مردم را بايد شنيد
در ابتداي اين نشست، نخستين سؤال مربوط به مهمترين مسئله اقتصادي اين روزهاي كشور، يعني افزايش افسارگسيخته نرخ ارز بود. جايي كه روحاني بار ديگر به حرف درماني روي آورد و گفت كه اين نرخ ارز متعادل نيست. وي سپس توضيح داد كه در تأمين ارز و مخارج ارزي تراز كشور مثبت است اما توضيح نداد كه براي رفع اين مشكل چه برنامهاي دارد. البته روحاني توصيه كرد كه مردم در مسير پر ريسك خرید و فروش ارز قدم نگذارید.
رئيس جمهور همچنين در پاسخ به پرسش ديگري درمورد بدهي سازمان تأمين اجتماعي بار ديگر از واژه «بايد بشود» استفاده كرد و بر لزوم دست برداشتن تأمين اجتماعي از بنگاه داري تأكيد كرد. روحاني سپس تأكيد كرد كه همه بخشهاي دولت بايد بنگاههاي اقتصادي خودشان را واگذار كنند و اين تنها راه نجات اقتصاد كشور است، چه نهادهاي دولتي و چه نهادهاي غيردولتي نيروهاي مسلح، ديگران و همه بايد بنگاههاي اقتصادي خودشان را واگذار كنند. اين به نفع خودشان و به نفع مردم خواهد بود.
اما بخش مهمي از نشست خبري روز گذشته رئيس جمهور، پرسش خبرنگاران در خصوص ناآراميهاي اخير كشور بود. جايي كه خبرنگاري به گفته روحاني در خصوص شنيدن صداي مردم اشاره و عنوان كرد كه با توجه به آنكه اعتراضات اخير نسبت به تورم، گراني و ناكارآمديهاي برخي مديران بوده، آيا اين اعتراض را شنيديد؟ در همين حال روحاني با خطاب قرار دادن اين خبرنگار عنوان كرد كه «اشكال من به همين سبك سؤال است يعني شما وقتي خواست مردم را فقط در بخش اقتصاد ميبينيد اين يعني نشنيدن صداي مردم. بله مردم در زمينه اقتصاد نقد و اعتراض دارند ولي اعتراض مردم فقط بحث اقتصادي نيست. در بحث اجتماعي، سياسي، روابط خارجي، مردم خيلي حرف دارند و گوش ما بايد شنوا باشد.
وي با بيان اينكه بايد بدانيم كه مردم چه ميخواهند تصريح كرد: دولت با همه توانش شما اگر به خبرگزاري خودتان نيز مراجعه كنيد ميبينيد در طول اول دولت يازدهم تا امروز مسير تورم ما به سمت بالا نبوده بلكه به سمت پايين بوده است يعني از روز اول كه ما آمديم تورم 40 درصد بود، اول سال 93 تورم 34/ 7 درصد بود با امروز كه تورم ما 8/ 2 است نشان ميدهد كه ما مسير را درست انتخاب كردهايم.
رئيس جمهور سپس تصريح كرد كه خيلي مواقع بوده كه اعتراض را نپذيرفتهاند، ما امروز اعتراض را پذيرفتهايم و خوشبختانه همه مسئولين كشور اصل اعتراض را پذيرفتهاند و من بسيار خوشحالم كه همه دارند ميگويند كه صداي مردم را بايد شنيد، اين روز بسيار مباركي است براي همه ما كه ما صداي مردم را بشنويم و طبق نظر مردم عمل كنيم.
هيچ كس نميداند، ترامپ چه ميكند
بخش ديگري از نشست خبري رئيس جمهور به موضوع برجام و سرنوشت آن اختصاص داشت. جايي كه بار ديگر رئيس جمهور به همان پاسخ كليشهاي اكتفا كرد و مدعي شد كه اروپاييها نيز نميدانند كه ترامپ قرار است چه كار كند. در همين حال روحاني در پاسخ به اين سؤال كه آيا اگر امريكا از برجام خارج شود شما توافق هستهاي را با كشورهاي اروپايي، چين و روسيه ادامه خواهيد داد يا خير، بيان كرد كه اولاً من بسيار خوشحال هستم كه آقاي ترامپ بعد از يك سال كه به كاخ سفيد رفته است هنوز نتوانسته آن فريادي را كه در دوره انتخابات در خصوص برجام ميزد عملي كند.
وي سپس اضافه كرد: اينكه در آينده امريكا چكار ميخواهند بكند ما نميدانيم و از هر كه هم ميپرسيم ميگويد ما نميدانيم، حتي از دوستان اروپايي و نزديك آقاي ترامپ هم كه ميپرسيم ميگويند ما نميدانيم يعني هيچكس پيشبيني نميكند كه دولت امريكا در آينده چه اقداماتي ميخواهند انجام دهد.
رئيسجمهور همچنين خاطرنشان كرد: اين مسئله نه فقط در مورد برجام بلكه حتي درمورد توافقهاي تجاري خودشان نيز نميدانند كه دولتشان پاي آن توافقات ميايستد يا آنها را بر هم ميزند. برخي از آنها را هم مثل توافق آب وهوا بر هم زده است، ما اصولي داريم و بر مبناي اصول خودمان ادامه ميدهيم.
رئيس جمهور درنهايت بار ديگر تصريح كرد كه آغازگر نقض برجام نخواهيم بود و همانطور كه بارها تأكيد كرديم برجام اضافه و كم نخواهد شد. اينكه حالا آقاي ترامپ تمايلي دارد مربوط به خودش است، نه خطي به برجام اضافه ميشود نه خطي از برجام كم خواهد شد.
رئيسجمهور تصريح كرد: ما مسائل ديگر را به هيچ عنوان مربوط به برجام نميدانيم برجام يك توافق هفت جانبه است كه هفت كشور با هم توافق كردهاند و يك توافق بينالمللي است كه شوراي امنيت در قطعنامه 2231 آن را تأييد كرده است. تعهد حزب دموكرات نيست، يك اشتباهي كه آقاي ترامپ دارد اين است كه فكر ميكند برجام تعهد حزب دموكرات است. برجام تعهد دولت امريكا است، هر جناحي ميخواهد سر كار باشد.
وي با تأكيد بر اينكه اين تعهد پايدار و مستمر است و همچنان دولت امريكا متعهد است و اگر تخلف كند زير پاي تعهد خودش زده و اعتبار خودش را مخدوش كرده است تصريح كرد: ما البته براي شرايط آينده پيشبينيهاي لازم را داريم، تا زماني كه منافع مورد نظر ما در برجام تأمين شود ما در برجام خواهيم ماند، بودن يا نبودن امريكا تاثير اصلي براي تصميم ما نخواهد داشت. تصميم اصلي ما بر مبناي اين است كه منافعي كه مورد نظر ما است با برجام تأمين ميشود يا خير؟
هيچ علامتي از مشكل سياسي نميبينم
روحاني در پاسخ به سؤال ديگري در مورد برنامهاش براي مقابله با اقدامات امريكا در خصوص ناكارآمد كردن دولت ايران گفت: اينكه امريكا به دنبال ايجاد مشكل براي دولت و ملت ايران است موضوعي نيست كه ترديدي در آن وجود داشته باشد و اگر در دولت قبلي بحث بود در اين دولت همه اتفاق نظر دارند كه دولت فعلي امريكا با همه توانش به دنبال اخلال است و جاي بحث در اينباره نيست.
وي ادامه داد: اما اينكه تا چه اندازه توانمند است و ميتواند اين كار را انجام دهد؛ يك نمونه كار امريكا اين بود كه موضوع اعتراضات را به يك مسئله سياسي و به اعتقاد خودش بينالمللي و امنيتي تبديل كرد و آن را به شوراي امنيت سازمان ملل برد اما شكست مفتضحانه دولت فعلي امريكا در همين ارجاع به شوراي امنيت سازمان ملل بود كه همه كشورها با او مخالفت كردند و به جاي اينكه حرفهاي امريكا را گوش كنند همه در خصوص برجام و تثبيت برجام و مسائل اينچنيني صحبت كردند.
رئيسجمهور اظهارداشت: الان هم ميبينيد كه يك طرح عليه ايران دارد، هيچوقت كاخ سفيد ناچار نميشد كه در حضور رئيس جمهور به سفرا ناهار بدهد و ما اولين بار است كه ميشنويم در كاخ سفيد رئيس جمهور به خاطر اينكه بتواند در شوراي امنيت در بحث داستان يمن و داستانهايي كه عليه ايران تراشيده رأي بياورد چلوكباب بدهد.
روحاني خاطرنشان كرد: اينگونه تصور نكنيم كه چون امريكا تصميم گرفته به ما فشار بياورد پس به ما فشار وارد ميشود، نه اينگونه نيست. امريكاييها اين تصميم را دارند و ما هم قاطعانه در مقابل امريكا ميايستيم.
وي افزود: من در سال 2018 هيچ علامتي از مشكل سياسي و مشكل منطقهاي نميبينم.
در خصوص سلاحهاي متعارف با كسي مذاكره نميكنم
در ادامه اين نشست خبري، روحاني در پاسخ به اين سؤال كه اگر امريكا روي بحث موشكي فشار آورد و باعث به هم خوردن توافق هستهاي شود به نظر شما اين رويكرد ترامپ فرصت گفتوگوي معنادار بين ايران و امريكا را از بين خواهد برد، پاسخ داد: راجع به برجام همانطور كه قبلاً هم گفتهام برجام قابل مذاكره مجدد يا بازنويسي نيست. يك توافقي است كه بعد از 30 ماه تلاش نوشته، توافق و امضا شده است و شوراي امنيت سازمان ملل متحد آن را تأييد كرده بنابراين تبديل به يك توافق بينالمللي شده است.
رئيس جمهور با تأكيد بر اينكه هيچ معنايي ندارد كه ما در مورد برجام مذاكره كنيم، خاطرنشان كرد: تعهد ما در برابر دنيا آن است كه دنبال سلاح كشتار جمعي نرويم و دنبال آن نخواهيم رفت نه تنها به خاطر تعهد بلكه به خاطر فتواي رهبري است.
روحاني اظهار داشت: اما در سلاح متعارف آنچه جمهوري اسلامي براي دفاع از كشور خودش نياز داشته باشد استفاده خواهد كرد، عمل خواهد كرد و در اين زمينه با هيچ كس مذاكره نخواهد كرد. من تأكيد ميكنم موشكهاي ايران هيچ زماني تهاجمي نبوده است و براي تهاجم به هيچ كشوري نبوده است و براي تهاجم به هيچ كشوري نخواهد بود. موشكهاي ما براي دفاع از خودمان است، تدافعي است و هيچ گاه موشك ما براي سلاح كشتار جمعي هم ساخته نشده است. ما اصلاً سلاح كشتار جمعي نداريم بنابراين در اين زمينه با كسي مذاكره نداريم.
وي اعلام كرد: امريكاييها اگر ميخواستند فرصتي را ايجاد كنند نسبت به رابطهشان با ملت ايران خوب بود از فضاي برجام درست استفاده ميكردند. اگر امريكاييها به تمام تعهدات خودشان در برجام عمل ميكردند به نظر من شرايط تازهاي ايجاد ميشد، ممكن بود بعداً راجع به موضوع ديگري بتوانيم با امريكا صحبت كنيم. خود آنها متأسفانه اين فرصت طلايي را از بين بردند. چه دولت قبلي كه آغازگر از بين بردن اين فرصت بود و مخصوصاً دولت فعلي كه كلاً اين فضا را از بين برده است.
رئيس جمهور بيان داشت: من هميشه تأكيد كردم كليد فضاي روابط آينده ايران و امريكا دست واشنگتن است آنها بايد دست از خلافشان، فشارشان، تهديد و تحريمشان بردارند. خود به خود فضا، فضاي ديگري ميشود و در آن فضا ميشود براي آينده فكر كرد.
روحاني در بخش پاياني اين شنست به سؤال يك خبرنگار اهل افغانستان پاسخ داد و در خصوص پيمان جامع همكاريهاي ايران و افغانستان و احتمال انتقال تجربههاي مستشاري به اين كشور گفت: افغانستان همسايه شرقي ما است كه در طول قرنها با هم رابطه خوبي داشتهايم. ما براي هر كمكي كه نياز باشد چه مستشاري چه غيرمستشاري، آمادهايم. البته حضور امريكاييها با اين همه پايگاه در افغانستان، براي اين بوده كه امنيت مردم تأمين شود اما امروز ميبينيم كه ناامن تر شده است.