محمد اسماعیلی
رئيس جمهور دولت دوازدهم طبق رسمي كه از سال 84 تاكنون مرسوم شده دوشنبه شب در گفت‌وگوي زنده با مردم سخن گفت؛ گفت‌وگويي كه مجری تأکید داشت آن را «خاص» بنامد و با واكنش‌هایي در سطح جامعه روبه‌رو شد و حاميان سرسخت دولت را نيز وادار به انتقاد كرد.
مهم‌ترين انتقاداتي را كه می‌شود به گفت‌وگوي زنده رئيس‌جمهور با مردم وارد دانست از این قرار است:
- مطالبات اصلي مردم نظير بيكاري، ركود، تورم، گراني و فقدان رونق كسب و كار، جايي در پرسش‌ها و پاسخ‌هاي مطرح شده در اين گفتوگو نداشت.
- بازگشايي تلگرام و رفع فيلترتوئيتر در حالي اهم سخنان رئيس‌جمهور بود كه انتظار مي‌رفت بعد از اعتراضات برخي از شهرهاي كشور(كه تبديل به اغتشاش شد) به وضعيت نامساعد معيشتي، رئيس‌جمهور نظر خود را درباره علت ناتواني دولت در تغيير وضع موجود تشريح كند.
- رئيس‌جمهور محترم از وعده‌هاي محقق شده خود در پنجمين سال سخني به ميان نياورد و بار ديگر همه شعارهاي سر داده شده را به آينده موكول كرد.
- سخني در باب چرايي تمركز بر فشار به اقشار كم‌درآمد در بودجه 97 به ميان نيامد و از علت تلاش دولت براي گراني بنزين، برداشتن يارانه نان و برخي اقلام دارويي.
- اولويت در اين گفتوگو نه پاسخ‌دهي به مطالبات بر زمين مانده مردم بلكه خارج كردن دولت از زير بار رواني بود.
- سؤالات معين شده و پاسخ‌هاي بعضاً كليشه‌اي اين گفتوگو نمي‌تواند گلايه‌هاي مردمي را كاهش دهد و معضلات معيشتي آنها را ساماندهي كند و نفس چنين مصاحبه‌اي تنها مي‌تواند افزايش نارضايتي‌ها را به دنبال داشته باشد.
گارد انتقاد از وضع موجود با هدف عبور از روحانی
نوع مواجهه شخصيت‌ها و روزنامه‌هاي وابسته به جريان غرب‌باور داخلي پس از سخنان دوشنبه شب رياست جمهوري نيز نشان مي‌دهد اين گفت‌وگوي زنده نيز نتوانسته آنگونه كه بايد حاميان دولت را نيز متقاعد و آنها را ترغيب به حمايت‌هاي مجدد از دولت و رياست جمهوري كند.
به عنوان نمونه روزنامه آفتاب يزد يكي از روزنامه‌هاي زنجيره‌اي حامي دولت‌های يازدهم و دوازدهم تيتر يك خود را به گفت‌وگوي زنده رئيس‌جمهور با مردم اختصاص داد و عبارت«متفاوت اما نه چندان جذاب» را برجسته كرد تا نشان دهد از مصاحبه وي رضايت ندارد و آن را فاقد اثرگذاري لازم روي جامعه مي‌داند.
روزنامه اعتماد نيز «شب قول» را با هدف كنايه به رئيس‌جمهور انتخاب كرد و انتقاد خود از نحوه گفت‌وگوي يك ساعته روحاني با مردم را به چالش كشاند؛ عبارتي كه به صورت تلويحي قول‌هاي بر زمين مانده وي در طول پنج سال گذشته را نشان داد و تجديد قول‌هاي منسوخ شده به آينده را مورد انتقاد قرار مي‌دهد.
در بخشي از گزارش روزنامه اعتماد در همين زمينه علت ناموفق بودن گفت‌وگوي زنده روحاني با مردم اينگونه عنوان مي‌شود: «با اين حال بسياري از مسائل حوزه سياست داخلي و خارجي ناديده گرفته شد. مثلاً آقاي مجري اصلاً به روي خود نياورد كه اين كشور تازه چند روز ناآرامي را از سر گذرانده يا اينكه مسئله پايبندي يا عدم‌پايبندي امريكا به برجام هنوز ابهامات بسياري براي ناظران سياسي باقي مي‌گذارد. در واقع تفاوت‌هاي گفت‌وگوي ديشب در ضعف‌هايش بود؛ آنجا كه مصاحبه‌كننده سعي داشت به مخاطب القا كند در حال مشاهده يك گفت‌وگوي متفاوت است يا وقتي كه همه توان خود را گذاشت تا رئيس‌جمهور را به چالش بکشد و ثابت كند در سفر به سرپل ذهاب از ماشين پياده نشده است.»
«شهروند» نيز عبارت مشابه روزنامه اعتماد را با عنوان «قول‌هاي رئيس‌جمهوري» مورد توجه قرار مي‌دهد.
صادق زيباكلام چهره حامي دولت تدبير و اميد نيز در توئيتي انتقادي مي‌نويسد: «اي كاش آقاي روحاني متوجه مي‌شدند كه هر بار كه با مردم صحبت مي‌كنند بخش ديگري از 24ميليون رأي‌شان را از دست مي‌دهند. اي كاش ايشان مي‌توانستند متوجه شوند كه وقتي به جاي پرداختن به مشكلات و مسائل جدي و واقعي جامعه به سؤال و جواب‌هاي تصنعي، پوك و سطحي مي‌پردازند در حقيقت به شعور مردم توهين مي‌كنند.
محمد علي ابطحي معاون پارلماني رئيس دولت اصلاحات نيز در يادداشتي از ضعف‌هاي متعدد گفت‌وگوي رئيس‌جمهور با مردم سخن به ميان آورده و در بخشي از آن مي‌نويسد: «متأسفانه سؤالات آقاي رشيد‌پور متفاوت نبود، حتي طعم سخنراني‌هاي آزاد خود روحاني را نداشت. از سياست داخلي و خارجي و حتي اقتصاد حرف مهمي پرسيده نشد و جواب هم طبعاً داده نشد. كشور غرق در نااميدي است. اصلاً به مشكلات اخير اشاره نشد، حتي سؤالات از برنامه‌هاي عادي رشيد‌پور هم خيلي محافظه‌كارانه‌تر بود. كشور به مصاحبه ديگري احتياج داشت.»
عبور از روحانی اولویت است نه مطالبات مردمی
آنچه در اين ميان نبايد ناديده گرفت اين مسئله است كه انتقادات جريان مدعي اصلاح‌طلبي به رئيس‌جمهور و كابينه دوازدهم با هدف پيگيري مطالبات مردمي نيست كه چنانچه چنين مؤلفه‌اي مورد توجه سياستمداران و رسانه‌هاي اين جريان بود در پنج سال گذشته كه رئيس‌جمهور از اين دست گفت‌وگوها و سخنراني‌هاي بحث‌برانگيز داشت، به آن اعتراض كرده و خواهان تحقق وعده‌هاي انتخاباتي مي‌شدند.
اما برعكس جريان مدعي اصلاح‌طلبي در تمام پنج سال گذشته متعصبانه از فعاليت‌هاي دولت در تمام زمينه‌ها حمايت‌هاي سرسختانه كرده و منتقدان را همانند رئيس‌جمهور با ادبيات تند و پرخاشگرايانه مورد التفات قرار دادند و امروز تنها به دليل اهداف انتخاباتي حاضر به انتقاد از رئيس‌جمهور شده‌اند.
«عبور از روحاني» ماه‌هاست در محافل جريان غرب‌گراي داخلي به گوش مي‌رسد، آن هم به اين دليل عمده كه دولت‌های يازدهم و دوازدهم در تحقق وعده‌هاي انتخاباتي و مطالبات مردمي ناتوان و ناكارآمد بوده و استمرار اين حمايت‌هاي فراخ مي‌تواند جريان حامي آن را در انتخابات‌هاي پيش روي مجلس و رياست‌جمهوري با شكست مواجه كند. مدعيان اصلاح‌طلبي براي جلوگيري از شكست در انتخابات پيش‌رو «گارد انتقاد از وضع موجود» را گرفته‌اند تا بتوانند نامزدهاي آنها در آوردگاه‌هاي انتخاباتي از جايگاه «منتقد وضع موجود» با افكار عمومي سخن بگویند و آراي عموي را براي كسب قدرت جلب كنند.
اگرچه با مصاديق و ادله بسياري مي‌توان پروژه عبور از روحاني از سوي مدعيان اصلاح‌طلبي را اثبات كرد اما جالب است بدانيم يك روز قبل از شروع گفت‌وگوي زنده رئيس‌جمهور با مردم شخصيت‌هاي مطرح اين جريان، پيشداوري كرده و روحاني را به باد انتقاد گرفته‌اند.
«محمد كيانوش‌راد» فعال اصلاح‌طلب و از نمايندگان مستعفي مجلس ششم، يك روز قبل از سخنان رئيس‌جمهور طي يادداشتي در روزنامه آرمان مي‌نويسد: «واقعيت آن است كه مردم از گفتاردرماني مسئولان خسته شده‌اند. بخشي از اعتراضات مردم مي‌تواند به معناي نااميدي تعبير شود.»
عبدالله ناصري، عضو شوراي مشورتي اصلاح‌طلبان با اشاره به مصاحبه تلويزيوني رئيس‌جمهور بيان مي‌كند: «آقاي روحاني در انتخابات ۲۹ ارديبهشت سطح مطالبات مردم را بالا برد ولي بعد نه در چينش كابينه و نه در مسائل ديگر نتوانست همسو با اين مطالبات حتي گام‌هاي كوچكي بردارد.» بنابراين انتقاد امروز اصلاح‌طلبان را بايد قطعه‌اي از پازل عبور از روحاني تفسير كرد نه همپوشاني جريان غرب‌گرا با مطالبات مردمي.
گلایه‌های عمومی از یک گفت‌و‌گوی تلویزیونی
گفت‌وگوي مجري با رئيس‌جمهور بيشتر شبيه شوي ازپيش‌طراحي‌شده بود كه قرار بود طي آن رئيس‌جمهور كشورمان درباره مسائل دست‌دومي سخن بگويد كه آن موضوعات فضاي نقادي گسترده‌اي را عليه دولت به‌وجود آورده است كه مهم‌ترين آن عدم پيگيري كشتي سانچي توسط وزارت نفت، چرايي سفر روحاني به كرمانشاه با خودروي ضدگلوگه و توجيه بي‌توجهي به مالباختگان مؤسسات غيرمجاز مالي بود.
در واقع مجري گفتوگو با رئيس‌جمهور در مدت یک ساعت تلاش كرد در شرايطي كه تيم رئيس‌جمهور شرايط مساعدي را ندارد، پاس‌گل‌هایي را به رئيس‌جمهور دهد تا وي بتواند وضعيت نامساعد دولت را در شرايط بغرنج كنوني سروسامان موقتي بدهد، به همين دليل گفت‌وگوي رئيس‌جمهور با مردم كه نتوانسته حاميان متعصب دولت را نيز راضي نگه دارد نمايش ناموفقي بود كه نه تنها نمي‌تواند مردم را به سه سال آينده دولت اميدوار كند بلكه مي‌تواند در آستانه شب عيد اوضاع كسب و كار را وخيم‌تر و گراني و ركود را دامنه‌دار‌تر كند.
صحيح است صحيح است
