در پی مهلت 120 روزه دونالد ترامپ برای بازبینی توافق هستهای با ایران، اتحادیه اروپا با بیان اینكه این موضوع را به دقت بررسی میكند، گفت كه برنامه موشکی بالستیک و اعتراضهای اخیر در ایران باید خارج از چارچوب توافق هستهای مورد بررسی قرار گیرد. سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم گفته است كه دولت و كنگره در زمینه اصلاح برجام به توافقات خوبی دست یافتهاند.
در شرایطی كه مقامات تیم هستهای ایران گفتهاند كه هیچ بندی به مفاد برجام اضافه نخواهد شد، اروپا و امریکا تلاش میكنند با افزایش فشارها، مذاكرات جداگانهای را درباره موشكهای بالستیك ایران و موضوعات منطقهای انجام دهند. یوهانس هان، کمیسیونر حسن همجواری و توسعه اتحادیه اروپا روز چهارشنبه گفت:«این اتحادیه بیانیه ترامپ در خصوص توافق هستهای و ادامه تعلیق تحریمهای ایران را به دقت بررسی میکند.» به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی خطاب به پارلمان اروپایی گفت:«شاهد بودهاید که ایالات متحده روز جمعه تعلیق تحریمهای ایران را تمدید کرد. در حال حاضر بریتانیا، آلمان و فرانسه همراه با دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا به دقت مشغول بررسی این امر و پیامدهایش هستند.» کمیسیونر حسن همجواری و توسعه اتحادیه اروپا در ادامه گفت:«تنشها در خاورمیانه، برنامه موشکی بالستیک و اعتراضهای اخیر در ایران باید خارج از چارچوب توافق هستهای مورد بررسی قرار گیرد.» وی افزود:«بگذارید به صراحت اعلام کنیم. همه این موضوعات باید حل و فصل شوند و حلوفصل آنها نیز باید خارج از چارچوب توافق اتمی باشد.»
درحالی که دیپلماتهای اروپایی میگویند برای شفافسازی جزئیات درخواستهای کاخ سفید هنوز به زمان بیشتری نیاز دارند، یک مقام امریکایی گفته است، گفتوگو با اروپاییها پیشرفت زیادی داشته است. ترامپ با تعلیق چهارماهه تحریمهای ایران، گفته است که اگر مفاد برجام در این مدت اصلاح نشود، تعلیق تحریمها را امضا نخواهد كرد. او از کنگره امریکا و کشورهای اروپایی خواست از جمله طرحی برای کنترل برنامه موشکهای بالستیک ایران آماده کنند. در دو سال گذشته از اجرای برجام، امریکاییها با این ادعا كه برنامه موشكی ایران تهدیدی برای امنیت منطقه است، سعی كردهاند ایران را به مذاكره بر سر این موضوع وادار كنند اما مقامات ایرانی گفتهاند كه برنامه موشكی تنها جنبه دفاعی دارد و به هیچ وجه قابل مذاكره نیست. ایران هم هرگونه تغییر در برجام را رد کرده است و روسیه و چین هم به شدت با تغییر این توافق مخالفت میکنند. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه از اظهارات دونالد ترامپ درباره لزوم بازنگری در توافق هستهای و مصالحه اتحادیه اروپا با واشنگتن انتقاد کرد و هشدار داد که مسکو از این امر حمایت نمیکند.
مصالحه اروپا با امریکا
همزمان با اظهارات مقامات اروپایی برای همسویی با امریکا بر سر بازنگری برجام، برخی رسانهها نیز از مصالحه دو طرف خبر میدهند. روزنامه فایننشالتایمز روز چهارشنبه در گزارشی نوشت:«کشورهای اروپایی در واکنش به تهدید دونالد ترامپ، به برچیدن توافق هستهای با تهران، فشارها را بر برنامه موشکی بالستیک ایران افزایش دادهاند.» در این گزارش آمده است:«وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد وزرای امور خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس به همراه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا موافقت کردند گفتوگوهایی فشرده و بسیار جدی را با ایران درباره برنامه موشکی و نفوذ منطقهای این کشور برگزار کنند.» بر اساس این گزارش، دیپلماتهای اروپایی در حال حاضر به صورتی فوری در تلاش برای دریافت اطلاعات بیشتر از مقامات کاخ سفید هستند تا دقیقاً دریابند ترامپ چه میخواهد و آنها چگونه باید بتوانند ظرف ضربالاجل 120 روزه تعیین شده از سوی ترامپ، مطالبات او را بر آورده کنند. یک دیپلمات اروپایی گفت:«اساساً این یک اولتیماتوم برای اتحادیه اروپا محسوب میشود. اگر ما این مطالبات را ظرف چهار ماه آینده برآورده نکنیم، در آن صورت باید منتظر اقدام نهایی باشیم و این موضوع را در نظر بگیریم که آنها میگویند شما طرف ایران را گرفتید و از ما حمایت نکردید.» هرچند كشورهای اروپایی در ظاهر مدعی حفظ برجام هستند، اما در دو سال گذشته از اجرای برجام در عمل اقدامی برای رفع تحریمهای ایران نكردهاند و از ترس تحریمهای یكجانبه امریکا از ورود به بازار ایران خودداری كردهاند.
توافق كاخ سفید و كنگره
علاوه بر موافقت اروپاییها برای بازنگری در مفاد برجام، هیثر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه امریکاهم گفت كه کاخ سفید و کنگره این کشور به پیشرفتهای خوبی در زمینه اصلاح توافق هستهای ایران دست یافتهاند. نوئرت سهشنبه شب در پاسخ به پرسشی درباره برجام و مواضع دولت واشنگتن در قبال آن گفت:« رئیسجمهور تعلیق برخی از تحریمهای ایران را برای 120 روز دیگر تمدید کرد. این اقدام برای فراهم کردن زمان برای دولت بود که در تعامل با اعضای کنگره به شدت روی قانونی کار کنند تا سبب شود ایران به تعهداتش بهتر پایبند باشد و فشار بیشتری بر ایران وارد کنند. این تصمیمی بوده که دولت گرفته است. مذاکرات بین دولت و کنگره درباره این قانون پیشرفتهای خوبی داشته است.»