کشورهاي اروپایی‌ها و اتحاديه اروپا موضوع هسته‌ای و موشکی را قابل تفکيک دانسته و بدليل منافع گسترده اقتصادي – تجاري که از برجام دارند حاضر نيستند برای تغییر برنامه دفاعی موشکی ایران به توافق هسته‌ای آسیب برسانند.در واقع تفسير آمريکايي ها اين است که در شرايطي که برجام براي طرف ايراني بي خاصيت است و تنها اهرم فشاري براي کنترل رفتار ايران در عرصه منطقه اي است چرا بايد آن را از بين برد تا شرايطي فراهم شود که ايران از زير بار هزينه هاي گسترده توافق هسته اي خارج شود.
بر خلاف اروپايي ها ، آمریکایی‌ها با محاسباتی که اوباما و ترامپ دارند گمان می‌کنند با اهرم برجام و گروگان گرفتن آن، مي توانند ایران را مجاب کنند تا برای مذاکره در مورد توان دفاعی موشکی خود سر میز مذاکره نشسته و شروط جديد آمريکا را بپذيرد.
نقطه هدف آمريکا با اروپايي ها يکسان است و تنها نقطه افتراق آن اين مسئله است که اروپايي ها خواهان حفظ برجام و وضع تحريم هاي جديد عليه ايران به بهانه هاي غير هسته اي هستند تا نهايتا ايران وادار به آن شود که در حوزه موشکي پاي ميز مذاکره بنشيند در حالي که امريکا لازمه تسليم ايران براي پذيرش مذاکرات جديد را بازي با برگ « خروج از برجام » مي دانند.
به بيان بهتر راهبرد مشترک تضعیف و حذف توان دفاعی موشکی ایران است و در اين ميان اروپا دست يابي به اين هدف را بر فشار مشروط و آمریکا بر فشار مطلق ارزيابي مي کند.
نقش اروپا در ضرب الاجل 120 دونالد ترامپ بسيار حساس و اثرگذار است چرا که رئيس جمهور آمريکا مشخصا از اروپا مي خواهد تا اقدامات تسهيل کننده براي پذيرش شروط 4گانه توسط ايران را فراهم کند.
تمرکز اروپا بر شروط 4 گانه ترامپ
رادیو فردا در همين رابطه گزارش مي دهد که یوهانس هان، کمیسر سیاست همجواری و گسترش اتحادیه اروپا، گفته است که این اتحادیه مشغول رایزنی با بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره موضع ترامپ و توافق بر سر نحوه واکنش به آن است:« همانطور که دیده اید آمریکا در روز جمعه گذشته تعلیق تحریم های ایران را تمدید کرد... اکنون ما با کمک آلمان، بریتانیا، فرانسه و سایر اعضای اتحادیه اروپا به دقت مشغول ارزیابی این بیانیه و پیامدهای آن هستیم».
سخنان يوهانس هان نشان مي دهد که اروپايي ها دقيقا با سياست هاي آمريکا همراه بوده و تلاش خواهند کرد تا شروط 4 گانه دونالد ترامپ رنگ تحقق به خود بگيرد اين تفسير را مي توان بر اساس اين عبارت « اکنون ما با کمک آلمان، بریتانیا، فرانسه و سایر اعضای اتحادیه اروپا به دقت مشغول ارزیابی این بیانیه و پیامدهای آن هستیم »مي توان درک کرد و به اين نتيجه رسيد که اصل درخواست ترامپ و ماهيت آن براي اروپايي ها قابل اهميت فراوان است.
جالب است به ياد بياوريم که تاکنون اروپايي ها نيز بعضا از تغيير متن برجام و افزودن ضميمه به آن سخناني به ميان آورده اند که نشان مي دهد اروپايي ها نيز چندان به تغيير برجام با حفظ منافع اقتصادي خود بي رغبت نبوده و با آمريکايي ها نيز مي توانند در اين زمينه کنار بيايند.
امانوئل ماکرون در سفر چندي پيش خود (نوامبر2017) به امارات متحده عربی از ضرورت اضافه کردن دو پایه دیگر به برجام در مورد توان دفاعی موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران، سخن به ميان آورده بود که بخوبي نشان دهنده تلقي مشترک اروپا با آمريکايي ها در جهت تضعيف توان دفاعي ايران است.
در حالي ترامپ از تغییر در مفاد این توافق با تمرکز بر حذف زمان معین شده بر محدودیت‌های فعالیت هسته‌ای کشورمان سخن به ميان آورده که مفاد برجام اجرای دائمي بودن تعهدات ایران را بر اساس پروتکل الحاقی نشان داده و اروپايي ها نيز خواهان استمرار چنين مولفه هاي هستند.
مذاکرات محرمانه موشکي؟!
حال با توجه به تعهد ایران برای اجرای دائمی پروتکل الحاقی در برجام و موضع کشورهای کلیدی اروپایی، اينکه طي 120 روز آینده تمرکز اروپایی‌ها بر افزودن پیوست‌های دفاعی و منطقه‌ای به برجام باشد، دور از ذهن نيست کمااينکه برخي از رسانه هاي معتبر غربي نيز امروز از مذاکرات محرمانه اروپا با طرف ايراني بر سر موضوع دفاعي خبر داده اند.
پایگاه آمریکایی "نشنال اینترست" نيز با انتشار گزارشی "طرح ترامپ درباره توافق هسته ای ایران جواب خواهد داد؟" به بررسی سیاست های آمریکا در قبال توافق هسته ای پرداخته و با تاکيد بر اينکه «باید ایران را پای میز مذاکرات «برجام 2» بکشانیم!» نوشته : « اگر قرار است توافقی مکمل و جدید در کار باشد، آمریکا نباید بر اجرای آن به صورت بلافاصله تاکید کند چرا که در این صورت ایرانیان به هیچ وجه آن را نخواهند پذیرفت...».
اين رسانه آمريکايي در ادامه مي افزايد : « دستیابی به برجام 2 مستلزم مذاکراتی طولانی میان واشنگتن، اروپا، روسیه و چین خواهد بود. در صورتی که تهران مایل به مذاکرات باشد، قطعا در این مذاکرات، موضعی سخت اتخاذ خواهد کرد. هیچ یک از این گام ها آسان نخواهد بود و می توان گفت اختلافات میان طرف های مختلف مذاکرات آنقدر زیاد است که دستیابی به یک اجماع غیر ممکن به نظر می رسد.»
روزنامه فایننشال تایمز نيز در گزارشی تحت عنوان "کشورهای اروپایی در قبال تهدید ترامپ، فشارها بر ایران را افزایش داده اند" نيز مي نويسد :«کشورهای اروپایی فشارها بر برنامه موشک های بالستیک ایران و نقش این کشور در درگیری های منطقه ای را افزایش داده اند.این اقدامات در واقع تلاش اروپایی ها برای واکنش نشان دادن به تهدید "دونالد ترامپ" رئیس جمهور آمریکا مبنی بر کنار گذاشتن توافق هسته ای تاریخی با تهران بوده است.»
اين رسانه همچنين ادامه مي دهد :« وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در کنار "فدریکا موگرینی" مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با ایران به توافق رسیده اند تا "مذاکرات فشرده و جدی" را درباره برنامه موشکی تهران و نفوذ آن در منطقه برگزار کنند.»
موضع رهبري درباره تلاش هاي مشترک آمريکا – اروپا
رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز در تمام ايامي که آمريکايي و اروپايي ها از لزوم مذاکرات موشکي با ايران سخن به ميان آورد ،تاکيد کرده اند که مذاکرات مجدد در مباحثي مانند موشک و غيره غير ممکن است،ايشان در يکي از سخنراني خود مي فرمايند:« ... بعد هم بارها - قبلها هم گفتیم، بعدها هم گفتیم - مکرر گفتیم که مسئله‌ی هسته‌ای بهانه است برای دشمنی؛ مسئله‌ی هسته‌ای هم اگر یک روزی - حتی به فرض محال - بر طبق نظر آمریکا حل بشود، باز یک مسئله‌ی دیگری دنبال آن می‌آید؛ الان ملاحظه کنید سخنگویان دولت آمریکا بحث حقوق بشر، بحث موشکی، بحث سلاح و مانند اینها را به میان آوردند.»
