محمدرضا سوري
درحالي كه توليد مازاد برخي ازميوه ها در استان
هاي كشورسبب شده تا اين محصولات بي مشتري مانده وتخريب شود ، اما بررسي ها نشان مي دهد با انجام برنامه ريزي هاي مناسب ازجمله رعايت
اصول بهداشتي وكاهش مصرف انواع سموم وكودهاي شيميايي مي توان انواع محصولات
كشاورزي وباغي توليدي را به كشورهاي مختلف
صادركرد.
دراين ميان استان فارس با داشتن موقعيت مناسب
درزمينه برخي توليدات باغي وكشاورزي دراين
استان توانست گام هاي خوبي را دراين زمينه بردارد كه به عنوان مثال مي توان به
ايجاد نمايشگاه محصولات كشاورزي در قطراشاره كرد،موضوعي كه موجب شد تا رئیس سازمان تعاون روستایی فارس با اشاره به موفقيت اين نمايشگاه، ازآغاز
صادرات سیب استان فارس به قطر خبر دهد.
******
شرايط آب وهوايي دركنار خاك مناسب ازجمله
دلايلي است كه سبب شده تا كشاورزان وباغداران فارسي بتوانند به بهترين نحوازآن
استفاده كنند به طوري كه حتي كم آبي وخشكسالي نيز نتوانسته در كار كشاورزان اين
استان خللي ايجاد كند ، چرا كه آنها در حال حاضر با بكارگيري مشورتهاي كارشناسان
كشاوري به كشت محصولات كم آب ازجمله زعفران وگل محمدي روي آورده وتوانسته اند در
كنار توليدات بومي خود بالاترين بهره را ازاين مهم ببرند.
يكي از كارشناسان كشاورزي دراين زمينه مي
گويد:«درحالي كه در سراسر ايران زعفران مشهد شهره است اما
بايد گفت كه زعفران فارس و خصوصا استهبان، دراين زمينه حرفهاي بسياري براي گفتن
دارد ، اما با اين حال آنگونه كه شايسته اين محصول است، شناخته شده نيست، حال آنكه
بخش عمده‌اي از فعالان در حوزه تجارت زعفران مي‌دانند كه در صورت آميختن زعفران استهبان
و خراسان، محصولي حاصل مي‌شود كه هم عطري عالي دارد هم از طعم مطلوبي برخوردار است.»
رضا فارس نژاد
مي افزايد:« اين مهم تنها شامل اين محصول نبوده بلكه
شامل گلاب نيز مي
شود چرا كه درحالي كه گلاب قمصر را دربين تمام ايرانيان مشهور است اما به جرئت مي
توان گفت كه گلاب داراب و ميمند چندين ده برابر قمصر توليد گل محمدي و گلاب وجود دارد و توليد كنندگان گل در اين دو نقطه مدعي هستند
كه گلاب‌گيران قمصر كاشان در زمان به ثمر نشستن گل محمدي، بخش اعظمي از نياز خود را
از طريق آنان تامين مي‌كنند.»
وي ادامه مي
دهد:«درحال حاضر یکی از بزرگ ترین
باغات گل محمدی کشور در بخش میمند است كه مساحت این باغ 50 هکتار است که در نوع خود
بی‌نظیر است.»
به گفته وي ،سالانه
91 میلیون لیتر گلاب در میمند توليد مي شود و علاوه برآن 60 نوع عرقیات دیگر نیز درشهرستان
فیروزآباد تولید می‌شود ظرفیت تولید آنها سالانه 4 میلیون تن است.
همچنين در بخش میمند
فیروزآباد 60 کارگاه سنتی گلاب‌گیری و 6 واحد صنعتی گلاب و عرقیات گیری وجود دارد.
درحالي كه بر اساس برآوردهای انجام‌شده در کارگاه‌های
سنتی از هر تن گل محمدی 125 تا 150 گرم اسانس گل محمدی به دست می‌آید، در کارگاه‌های
صنعتی از هر هکتار 250 گرم اسانس عطر گل محمدی تولید می‌شود.
اين درحالي است
كه كيفيت بالاي اين محصول سبب شده تاشرکت‌های عطر و ادکلن‌سازی مشتری پر و پا قرص گل
محمدی میمندباشند و از طریق صادرات اسانس گل محمدی میلیون‌‌ها دلار ارزآوری عاید استان
فارس شود.
زعفران نسخه اي براي مشكل كم آبي
مشكلات خشكسالي
كمي بارشها ازجمله مسائلي بود كه سبب شد تا كارشناسان كشاورزي به مناطقي كه از اين
معضلات رنج مي برند پيشنهاد دهند تا به كشت محصولات جانشين كه حداقل نياز به ميزان
آب را دارند روي آورند.
دراين ميان
باتوجه به تمامي شرايط موجود براي كشت زعفران كاشت اين محصول به كشاورزان شيرازي
پيشنهاد شد.
مسئول باغبانی جهاد
کشاورزی شهرستان استهبان دراين خصوص مي گويد:«از آنجا كه زعفران در تابستان
به هیچ وجه به آب نیاز ندارد و در پاییز و زمستان نیز بارندگی‌ها سبب آبیاری این محصول
می‌شود و در طول سال به حداقل ممكن آب احتياح دارد لذا كشت اين محصول به كشاورزان
پيشنهاد شد.»
ناصر رنجبر با
اشاره به اينكه این گیاه بعد از اینکه کاشته شده و محصول داد حداقل تا 10 سال نیاز
به کشت مجدد ندارد و هرساله می‌توان با حفاظت‌های لازم از آن محصول برداشت کرد مي
افزايد:«لذا اين مهم سبب شد تا كشاورزان شهرستان استهبان حدود 500 هکتاراز زمین
هاي حودرا به کشت زعفران اختصاص داده به عنوان قطب تولید کننده طلای سرخ در استان به
شمار رود.»
وي ادامه مي
دهد:«درحالي كه کشاورزان استهبانی
بیش از 50 سال در کشت زعفران سابقه دارند هم اكنون 9 شهرستان استان فارس نیز به این الگوی کشت پیوسته‌اند.»
آمارها نشان مي
دهد كشت زعفران در استان
فارس سبب شده سالانه حدود 150 میلیارد ریال درآمد زایی براي بهره برداران
ايجاد شود وتوليدات آنها به بازارهای خارجی از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس، اسپانیا،
آلمان، فرانسه، چین، ژاپن و کره جنوبی صادرشود،و فارس جزء 5 استان برتر كشور درزمينه
توليد زغفران به شمار رود.
ازسيب تا سيب زميني وهندوانه
با وجود اينكه
كيفيت وكميت بالاي برخي از توليدات كشاورزي وباغي كشورمي تواند در بازارهاي مواد
غذايي دنيا از فروش خوبي برخوردار شود ،اما بي توجهي به برخي استانداردها سبب شده
تا نتوانيم بهره آنچناني ببريم كه دراينجا مي توان به نمونه هايي از آن اشاره كرد
آذربایجان غربی
با داشتن 53 هزار و 88 هکتار باغات سیب بارور، همزمان با اینکه از نظر سطح
رتبه اول را به خود اختصاص داده، در راندمان تولید نیز حائز رتبه اول کشوری است.
اين درحالي است
كه به گفته كارشناسان باغباني استان در سال 96 بیش از یک میلیون و 200 هزار تن سيب
درآذربايجان غربي توليد وبرداشت شداين درحالي است كه حجم تولید سیب در سال گذشته
بیش از 900 هزار تن و در سال 94 به یک میلیون و 200 هزار تن رسیده بود.
با وجود كيفيت
بالاي اين محصول ، اما نبود خريدار وسياستهاي صادراتي سبب شد تاامسال مقدار قابل
توجهي ازاين محصول در كنار خيابانهاي اين استان ودركنار باغات دپو وسرانجامي جزء
خرابي وبه هدررفتن سرمايه هاي مادي ومعنوي توليدنداشته باشد.
درحالي كه
درسالهاي قبل سيب توليدي استان به برخي از كشورها مانندعراق صادر مي شد ، اما برخي
مشكلات سبب شد تا امسال اين محصول بدون خريدار بماند .
معاون مدیرکل
توسعه صادرات محصولات کشاورزی سازمان توسعه تجارت دراين خصوص مي گويد:« امسال و طی ۶ ماه نخست، شاهد کاهش ۷۶درصدی صادرات سیب هستیم که ممنوعیت
واردات این محصول از ایران به عراق و افزایش قیمت تولید در داخل کشور از دلایل مهم
این اتفاق است.»
قدسي با اشاره
به دلايل ديگر دراين رابطه مي افزايد:« به دلیل نبود برندسازی مناسب بیشتر صادرات
سیب ایران با برند لبنان صادر می شودو اين درحالی است که در این بین نیز عمان صادرات
سیب لبنان (محصول ایران) را بدلیل وجود سموم شیمیایی ممنوع اعلام کرد .»
اين درحالي است
كه به كار گيري انواع سموم وكودهاي شيميايي بكار رفته ونبود
استاندارد مناسب در تولید سيب موجب شده تا به راحتي بازار روسیه كه سالانه نياز به
واردات ۸۰۰ هزار تن سیب درختی، را ازدست بدهيم.
دركنار اين
مسائل نبود قيمت تضميني خريد دركناروجود دلالها كه با هرقيمتي كه مي خواهند اين
محصول را بخرند ازجمله مشكلات توليد كنندگان اين محصول به شمارمي رود.
خرید هر کیلو
سیب از باغداران 3هزارتومان
درحالي كه به
گفته شهریار حیدری مدیر سازمان تعاون روستایی آذربايجان غربي با اعلام افزایش خرید
تضمینی سیب در50مرکز صنعتی تا پایان آبان ماه حدود ۳۰ تا ۵۰هزار تن سیب با قیمت هر کیلو 30000 ریال از باغداران خریداری و به
کارخانجات صنایع تبدیلی تحویل خواهد شد.
به گفته رییس
سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی،از آنجا كه 50 درصد واحدهای تبدیلی، تکمیلی و تولیدی بخش
کشاورزی کشور در آذربایجان غربی قرار دارد، از این رو، سالانه به طور میانگین 350
هزار تن از سیب تولیدی استان در این واحدها مصرف می‌شود.
از آنجا كه مشکل
سیب زیر درختی در سال‌های اخیر هم وجود داشت، به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی
وارد عمل شد و با تصویب و اجرای طرح خرید تضمینی سیب زیر درختی توسط سازمان تعاون
روستایی، درصدد کاهش آسیب به کشاورزان برآمد.
رئیساتحادیه
سردخانه داران آذربایجان غربی می‌گوید: مشکل سیب زیر درختی از دو جنبه باید مورد
بررسی قرار گیرد. یک وجه آن خریداران محصول‌اند که شامل کارخانه‌های صنایع تبدیلی
و واسطه‌هایی هستند که در کنار جاده‌ها اقدام به خرید محصول از کشاورزان می‌کنند.
وجه دیگر، کشاورزانی که محصول تولیدی آنها به دلایل مختلف، قبل از برداشت زیر
درختان ریخته و آسیب می‌بینند. این باغداران محصول سیب زیر درختی خود را به واسطه‌ها
می‌فروشند و نگهداری محصول در سردخانه برای آنها صرفه اقتصادی ندارد.
مدیرعامل يكي از
شرکت هاي توليد آبميوه نیزدراين خصوص می‌گوید:« سیب
صنعتی یا همان زیر درختی، محصول فرعی باغداران است و اعلام قیمت آن به قیمت تمام
شده برای کشاورزان زياد است ، قیمت اصلی سیب که باید به عنوان قیمت تمام شده از آن
نام ببریم، میوه‌های با کیفیتی است که راهی سردخانه‌ها شده یا به مصرف تازه خوری
می‌رسد، نرخ خرید توسط شرکت‌ها نیز تابع قیمت جهانی کنسانتره است و نمی‌شود قیمت
خاصی را به کارخانه‌های صنایع تبدیلی تحمیل کرد و باید تابع قانون رقابت و عرضه و
تقاضا باشد.»
حسين زاده مي افزايد: «نرخ خرید سیب صنعتی از کشاورزان
استان نسبت به سال گذشته افزایش قیمت داشته است. پیش بینی شده در سال جاری 300
هزار تن سیب زیردرختی به کارخانه‌های صنایع تبدیلی تحویل داده شود که تا امروز 200
هزار تن از این مقدار، توسط کارخانه‌ها دریافت و فرآوری شده است.»
وی با بیان
اینکه روزانه حدود 4 هزار و 500 تن سیب زیردرختی در مجموع توسط کارخانه‌های صنایع
تبدیلی داخل و خارج از استان جذب می‌شود، ادامه مي دهد:« پیش
بینی تولید کنسانتره استان در سال جاری حدود 40 هزار تن است، قسمت اعظمی از این
محصول صادر می‌شود، در حال حاضر کشورهای چین و لهستان که مهم‌ترین تولیدکنندگان
کنسانتره در جهان هستند، با افت تولید مواجه شده‌اند و به نظر می‌رسد صادرات
کنسانتره از ایران قابل توجه باشد.»
مدیر باغبانی
سازمان جهاد کشاورزی استان نیز می‌گوید: «سالانه به طور متوسط 350 هزار تن سیب
زیردرختی در استان تولید می‌شود، در سال جاری با توجه به افزایش میزان محصول، 300
هزار تن سیب زیردرختی داشتیم.»
عزیز امانی مي
افزايد: «طوفان‌های اخیر نیز با توجه به اینکه بعد از فصل برداشت محصول بود، به
حدود 3 درصد از کل محصول سیب استان آسیب وارد کرد که بیشترین آسیب‌ها در منطقه
ترگور و مرگور بوده است.»
خرید تضمینی،
راهی برای کمک به تولیدکنندگان سیب
مدیر سازمان
تعاون روستایی استان درباره خرید تضمینی سیب درجه سه می‌گوید: «تا کنون نزدیک به
33 هزار تن سیب زیر درختی به صورت تضمینی در استان خریداری شده و با توجه به
افزایش میزان عرضه این محصول در روزهای اخیر به مراکز خرید پیش بینی می‌کنیم این
میزان خرید تا نزدیک 50 هزار تن افزایش یابد.»
شهریار حیدری با
بیان اینکه سازمان تعاون روستایی استان با بیش از 50 مرکز خرید در سطح 11 شهرستان
نسبت به خرید سیب زیردرختی از کشاورزان به قیمت هر کیلو 2889ریال اقدام کرده، ادامه می‌دهد:« 40
میلیارد ریال از وجوه بهای سیب زیردرختی خریداری شده در چند مرحله به حساب
کشاورزان آذربایجان غربی واریز شده و مابقی نیز در حال پرداخت است.»
دركنار اين محصول
مي توان به عنوان مثال از سيب زميني وهندوانه وهلو وشليل توليدي دراستانهاي
دراستانهاي مختلف كشورنام برد كه به علت بي خريدار ماندن هرساله خسارات بسياري به
توليدي كنندگان
مي رساند اين
درحالي كه درصورت رعايت استاندارهاي مورد نظر سازمانهاي جهاني در خصوص استفاده
حداقلي ازانواع سموم وكودهاي شيميايي واستاندارد مي توان مازاد توليد اين محصولات
را صادر كرد.
ايحاد نمايشگاه
مقدمه اي براي صادرات
درحالي كه بي
توجهي به رعايت اصول صادراتي سبب شده تا نتوانيم بهره مناسب را دراين زمينه نصيب
توليد كنندگان كنيم وهرساله اين مهم ضرربسياري به كشاورزان ودست اندر كاران وارد
شود، اين درحالي است كه با رعايت اين اصول وانجام بازاريابي مي تواندراين زمينه
گام هاي بزرگي را برداشت كه به عنوان نمونه مي توان ايجاد نمايشگاه دائمي محصولات
كشاورزي توليدي استان فارس در كشور قطر اشاره كرد.
رئیس سازمان
تعاون روستایی فارس دراين خصوص مي گويد:«از آنجا كه كشور قطربه شدت نيازمند
توليدات كشاورزي وباغي است لذا ، صادرات اين محصولات كه درحال حاضر سيب به عنوان
مهمترين آنها به حساب مي آيد
در دستور كار قرار گرفته است.»
احد بهجت حقیقی
با اشاره به تخصیص مشوق‌های صادراتی برای محصول سیب، مي افزايد:« اتحادیه باغداران
استان فارس 3 غرفه برای فروش محصولات باغی استان فارس در نمایشگاه دائمی قطر اجاره
کرده است و سیب استان فارس برای صادرات به قطر و عمان از هفته آینده در این غرفه‌ها
عرضه می‌شود.»
وي ادامه مي دهد:
«در صورت حل شدن ر مشکل حمل و نقل حل ، محصولات جالیزی و تره‌بار استان فارس نیز
از طریق این غرفه‌ها در کشور قطر عرضه خواهد شد.»
به گفته وي
درصورت استقبال ازاين محصولات ساير توليدات غذايي استان نيز به اين كشورها
صادرخواهد شد.
