نويسنده: ميترا شهبازي
عشاير به عنوان بخشي
از جامعه ايراني که همواره با تحمل رنج و سختي ناشي از زندگي کوچ‌نشيني دست و پنجه
نرم مي‌کنند، نقشي بزرگ را با توليدات خود در اقتصاد کشور بخصوص اقتصاد مقاومتي
ايفا مي‌کنند. آنها سالانه بيش از 190 هزارتن گوشت معادل 25 درصد گوشت مورد نياز
کشور، محصولات لبني، صنايع دستي و غيره توليد مي‌کنند. علاوه بر اين فعاليت‌هاي
دام‌پروري و کشاورزي گاه و بيگاهشان، هم از نابودي منابع آب و خاک جلوگيري مي‌کنند.
مردان و زنان غيوري که در کنار فعاليت‌هاي اقتصادي‌شان از مرزهاي کشور هم به خوبي
محافظت مي‌کنند و شيوه ساده زيستي را براي خود برگزيده‌اند.
انتخابي که حالا مورد
توجه گردشگران بخصوص توريست‌هاي خارجي قرار گرفته است. به طوري که خارجي‌ها از
سراسر دنيا به سمت ايران مي‌آيند و براي يک شب اقامت زير چادرهاي ساده عشاير
حاضرند هر سختي را به جان بخرند. نوعي از گردشگري که خاص استان‌هاي عشاير نشين است
و ظرفيت آن به تازگي ايجاد شده است. از اين رو مسئولان موظفند علاوه بر ايجاد
زيرساخت‌هاي لازم براي رفاه زندگي عشاير، فرصتي هم براي جذب گردشگران خارجي ايجاد
کنند. در حال حاضر علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
کشور معتقد است که یک میلیارد و 400 میلیون گردشگر در دنیا وجود دارد که اگر این عدد
به ازای متوسط هر گردشگر یک‌هزار و 500 دلار در نظر گرفته شود، می‌تواند اقتصاد عظیمی
را به حرکت در آورد.
پيشتازي چهارمحال و
بختياري و اصفهان
بنابراين ظرفيت
نوظهور گردشگري عشاير فرصتي بزرگ است که تنها مختص به برخي از استان‌هاي ايران هست
و در هيچ نقطه ديگري جز ايران مشاهده نمي‌شود. فرصتي که مي‌توان با تبليغات و جذب
توريست به ايران، علاوه بر اشاعه فرهنگ اسلامي- ايراني، اقتصاد مقاومتي را رقم زد.
درحال حاضر استان‌هاي چهارمحال و بختياري و اصفهان به عنوان دو استان پيشتاز در
زمينه گردشگري عشاير درحال فعاليت هستند. در اين رابطه مدیر‌کل میراث فرهنگی، صنایع
دستی و گردشگری استان اصفهان مي‌گويد:« درحال حاضر ۴۰ منطقه ویژه گردشگری عشایر در
استان اصفهان در دست بررسي و شناسايي است.»
فریدون اللهیاری مي‌افزايد:« بدون شک نقش عشایر در فرهنگ و تمدن ایران به ویژه منطقه مرکزی ایران به‌ویژه در
تاریخ معاصر ایران بر کسی پوشیده نیست، روی همین اصل در سه سال اخير تلاش‌های گسترده‌ای
در راستای حفاظت از میراث فرهنگی، ترویج صنایع دستی و توسعه گردشگری عشایر به انجام
رسیده است تا گردشگری عشایر را در غرب استان فعال کنیم.»
ضرورت ايجاد زيرساخت‌هاي
گردشگري
همچنين قرار است
براي نخستين بار در کشور، تور گردشگری کوچ عشایر بختیاری از خوزستان تا چهارمحال و
بختیاری ویژه گردشگران خارجی برگزار شود. در اين رابطه حیدر صادقی، معاون گردشگری اداره
کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری مي‌گويد:« یکی از مهمترین جاذبه های بوم گردی استان برای گردشگران خارجی، تماشای زندگی عشایر
و تجربه کوچ نشینی است. از اين رو اين تور که اواخر اسفندماه راه مييفتد، قرار است
تجربه 7 شب زندگي ساده زيستي را براي خارجي‌ها رقم بزند.»
البته توسعه گردشگري
عشاير به اين سادگي‌ها هم نيست و نيازمند ايجاد زيرساخت‌هاي فراواني است. به عنوان
مثال ايجاد راه شنی، راه‌اندازی سایت‌های اسکان عشایر، بهسازی چشمه‌ها، احداث استخرهاي
ذخیره آب برای آبیاری باغات، دامپروری و غيره به همراه ايجاد مراکز فرهنگي و
بهداشتي ضروري است. عشايري که به واسطه فرهنگ، گویش، آداب‌ورسوم، پوشش و حتی نوع کوچ
(عمودی و افقی) می‌توانند سهمی بسزا در توسعه اقتصاد گردشگری داشته باشند و حال
نيازمند توجه ويژه مسئولان هستند.
