نويسنده: محمدرضا سوري
شرايط آب وهوايي ومرغوبيت زمينهاي كشاورزي در
استان اردبيل از جمله عواملي است كه سبب شده تا اين استان درزمينه توليدات انواع
واقسام محصولات كشاورزي ،باغي ودامي حرف هاي بسياري براي گفتن داشته باشد. رييس جهاد كشاورزي اردبيل دراين رابطه به "جوان"
مي گويد:«هم اكنون چهار درصد ازمحصولات کشاورزی کشوردراستان اردبیل توليد مي شود به طوري كه در 12 محصول مهم رتبه یک تا 7
کشوری را به خود اختصاص داده است.»
عديل سروري با
اشاره به مهمترين محصولات توليدي دراين منطقه مي افزايد:« گندم ، جو ، سیب زمینی، چغندر
قند و بذر چغندر، دانه های روغنی کلزا و ذرت بذری ،حبوبات و عسل ازجمله توليدات
كشاورزي است كه با بالاترين كيفيت توليد مي شود.»
وي با اشاره به توليدات برخي از محصولات غذايي
مهم دراستان ادامه مي دهد:« گندم با توليد 620 هزار تن ، سیب زمینی با کسب رتبه دوم کشوری
به ميزان 730 هزار تن ،دانه هاي روغني 87 هزار
تن ، حبوبات26 هزار تن ، گوشت قرمز30 هزار تن ، گوشت سفید42 هزار تن و شير نيز 265هزار
تن شیر ازجمله مهمترين محصولات دراين استان به شمار مي رود كه مي توان ميزان توليد
آنها را به ميزان بالايي بالابرد.»
اين درحالي است
كه آمارهاي جهاد كشاورزي نشان مي دهد، اردبیل با دارای 225 هزار هکتار اراضی آبی ،
515 هزار هکتار اراضی دیم و 38 هزار هکتار اراضی باغی سالانه بیش 4.5 میلیون تن انواع
محصولات كشاورزي را تولید می کند. موضوعي كه سبب
شده تا رتبه اول تولید عدس ، رتبه اول تولید کلزا ، رتبه دوم تولید سیب زمینی ، رتبه
سوم تولید عسل ، رتبه پنجم تولید چغندر قند ، رتبه هفتم تولید حبوبات و رتبه هفتم تولید
گندم و جو را دربين استانهاي كشور به خود اختصاص دهد.
مصرف بالاي آب در
توليدات محصولات كشاورزي
مصرف بالاي آب در توليدات محصولات كشاورزي
ازجمله مشكلاتي است كه سبب شده تا هزينه هاي توليد محصولات كشاورزي به شدت بالارود اين درحالي است كه با وقوع خشكسالي ها
وكمي بارش دراكثر مناطق كشور اين توليدات دچار بحران شده است.
آمارها نشان مي
دهد،از کل مساحت اردبیل 43.6 درصد کاربری کشاورزی دارد این در حالی است که وضعیت اقلیمی
استان، توان کاشت فصلی، برداشت متعدد محصول از اراضی مستعد و همچنین نزدیکی به بازارهای
فروش اين منطقه را به يكي از مهمترين توليدكنندگان محصولات كشاورزي تبديل كرده است
و علاوه بر آن وجود سه دشت حاصلخیز اردبیل، مشگین شهر و مغان سبب شده تا به عقیده کارشناسان
جزو نمونه های شاخص اقلیمی کشور محسوب می شوند. دراين ميان كشاورزي اردبيل نيز ازجمله مواردي
است كه مصرف بالاي آب در آن به يكي از معضلات تبديل شده است به طوري كه در سالاي
اخبر ميزان مصرف آب براي توليدات كشاورزي دراين استان از 90 درصد هم فراتر رفته
است.
يكي از كارشناسان صنعت آب كشور دراين خصوص مي
گويد:«درحالي كه كشور ايران ازجمله مناطق كم آب وگرم وخشك جهان است ، با اين وجودمصارف
آب در توليدات محصولات كشاورزي درحد بسيار بالاتري از استانداردهاي جهاني است.» دكترمحمد علی جهان بین مي افزايد:«با وجود اينكه استاندارد بین المللی
مصرف آب در توليدات محصولات كشاورزي 70 درصد است، اما اين ميزان در ايران 90 درصد
است كه طبق برنامه ريزي هاي وزارت نيرو بايد هرساله اين ميزان را تقريبا به نصف
رسانده ودرنهايت آن را از96میلیارد متر مکعب کنونی به 56 میلیارد متر مکعب برساند.»
وي ادامه مي
دهد:« تحلیل ها نشان می دهد هفت استان از 32 استان کشور در رده استان
های دچار "کم آبی" طبقه بندی شده اند و 13 استان با "وضع بحرانی آب"
مواجه اند، كه دراين ميان اردبیل یکی ازاستان هایی به شمارمي رود كه در گروه مناطق
بحرانی آب قرار دارد، كه اين مهم مي طلبد تا درزمينه توليدات محصولات كم مصرف تلاش
وبرنامه ريزي شود.»
كشت گلخانه اي و آبياري نوين درمان مشكلات كم آبي
كم شدن بارش ها وكاهش آبهاي سفره هاي زير زميني
از جمله مواردي بود كه كارشناسان كشاورزس را بر آن داشت تا از كشاورزان بخواهند
براي گذر از مشكلات كم آبي با بكارگيري سيستم هاي نوين آبياري واستفاده از گلخانه
ضمن كاهش مصرف آب توليدات خودرا به ميران قابل توجهي افزايش دهند موضوعي كه با
اجرايي شدن آن در كشاورزي اردبيل تا حد بسيار زيادي موجب افزايش توليد وكاهش مصرف
آب كشاورزي دراين استان شد.
مدیر آب و خاک و امور
مهندسی سازمان جهاد کشاورزی اردبیل دراين خصوص به جوان مي گويد:«از آنجا كه كاهش
بارندگي ها درچند سال اخيرسبب كاهش آبهاي زير زميني دراين استان شد وعملا تاثير
منفي برميزان توليدات گذاشت، لذا از سه سال قبل استفاده از گلخانه وسيستم هاي نوين
آبياري دردستوركاركارشناسان جهادكشاورزي قرارگرفت.»
رحیم فرد با
اشاره به اينكه درسه
سال اخیر میزان گلخانه‌های استان از 39 هکتار به 60 هکتار ارتقا یافته است مي افزايد:« همچنين طي اين
مدت از220 هزار هکتار ازاراضی کشاورزی استان اردبیل 70 هزار هکتار به سیستم آبیاری
مدرن مجهز و در 60 هزار هکتار نیز کار عملیاتی در حال انجام است.»
به گفته وي، طبق
سياستهاي جهاد كشاورزي ،برای اراضی خرد زیر 10 هکتار هفت میلیون تومان به ازای هر هکتار
تسهیلات بلاعوض پرداخت می‌شود و برای متقاضیان گروهی و تعاونی بالای 10 هکتار 85
درصد منابع بلاعوض و مابقی نیز به صورت تسهیلات ارزان قیمت قابل پرداخت خواهدشد.
