آرمان شريف
يكي از نكات غمانگيز و دردناك دوران دفاع مقدس كه در زمان جنگ و پس از آن محل مناقشه و صحبت بود، استفاده حكومت بعث از گازهاي شيميايي بود. گازهايي كه پس از گذشت سالها از جنگ، هنوز روح و جان ايرانيها را ميسوزاند و التيام نمييابد. جنگ ايران و عراق كه شروع شد، صدام و سردمداران ارتش بعث خيلي زود ماهيت حقيقي خود را نشان دادند و براي كاهش توان نظامي رزمندگان، دست به بمباران نيروهاي ايراني به وسيله گازهاي شيميايي زدند. طي جنگ تحميلي، عراق در مناطق مختلف عملياتي و حتي مسكوني از بهكارگيري انواع عوامل شيميايي مانند گازهاي خردل، تاولزا، فسفر، اعصاب، ناتوانكننده، نيتروژن، تركيبهاي خردلي و خون، سيانور، خفهكننده و... از طريق هواپيماها، توپخانهها و شليك انواع گلولههاي شيميايي دريغ نكرد.
به گزارش «جوان»، رژيم بعث عراق بارها با استفاده از سلاحهاي ميكروبي و شيميايي قوانين و مقررات بينالمللي را نقض كرد. ناكامي ارتشِ تا دندان مسلح عراق در تأمين اهداف سردمداران رژيم بعثي، فرماندهان اين ارتش را بر آن داشت تا پس از مشورت با كارشناسان عاليرتبه دولتهاي استكباري به خصوص كارشناسان شيميايي شوروي سابق، استفاده از سلاحهاي شيميايي را نيز در كنار ديگر سلاحهاي جنگي و مرگبار خويش مورد توجه قرار دهند.
23 دي ماه سال 1359 ايرانيها هنوز از شوك حمله عراق به خاك كشورشان درنيامده بودند و سازماندهي نيروها كامل و به درستي شكل نگرفته بود. با اين وجود رزمندگان ايراني با شجاعت و ايثار تمام مقابل دشمنان ايستادند و مانع نفوذشان به عمق خاك ايران شدند.
در اين روز نيروهاي ايراني را در 50كيلومتري غرب ايلام، با گلوله شيميايي، مورد حمله قرار داد. اين حمله در منطقهاي بين هلاله و نيخزر واقع در 50 كيلومتري غرب ايلام توسط عراق عليه نيروهاي ايراني انجام شد كه به شهادت 10 نفر انجاميد. عامل مورد استفاده در اين حملات گازهاي مختلكننده اعصاب گزارش شده است. با اين حمله خيلي زود جنايات وحشيانه بعثيها براي سازمانهاي بينالمللي و ديگر كشورهاي جهان مشخص شد. هرچند كشورهاي غربي ابتدا واكنش خاصي به حمله شيميايي عراق نشان ندادند ولي با تداوم اين روند، آنها نيز به ادامه استفاده از سلاحهاي كشتار جمعي واكنش نشان دادند. حملات شيميايي و ميكروبي عراقيها در حالي اتفاق ميافتاد كه ايران در هيچ مقطعي از جنگ از سلاحهاي كشتار جمعي استفاده نكرده بود.
بعد از 23 دي، عراق دوباره از اين سلاحها استفاده كرد. بر اساس گزارشهاي منتشر شده، عراق در سال 60 نيز چهار بار در مناطق هويزه، ارتفاعات اللهاكبر، پل نادري و خرمشهر از گلولههاي شيميايي استفاده كرد كه بيشتر توسط توپخانه يا خمپارهانداز پرتاب ميشد. 11 مورد حمله شيميايي عراق در سال 1361 ثبت شده است و از عمليات والفجر 2 (30 مرداد 1362) به بعد، اين حملات شدت گرفت تا آنجا كه در عمليات والفجر 4، در محدوده زماني 29 مهر تا 6 آبان 1362، افزون بر مناطق نظامي، مناطق مسكوني هم هدف اصابت بمبهاي شيميايي رژيم عراق قرار گرفت. ادامه حملات جنايتكارانه بعثيها و استفاده از سلاحهاي شيميايي در فاصله سالهاي 1361 از جنگ جهاني اول به بعد بيسابقه بود. دكتر «جان جي» معاون دبير كل سازمان منع استفاده از سلاحهاي شيميايي، با توجه به گستردگي تعداد مجروحان شيميايي ايران، آن را يك تراژدي انساني خواند.
با ادامه حملات شيميايي بعثيها عليه ايران، كشورمان طي نامههاي متعدد رسمي به دبير كل سازمان ملل، با اعلام كاربرد سلاحهاي شيميايي توسط عراق، تقاضاي اعزام گروه كارشناسي براي بررسي موضوع نمود. هرچند دبير كل اين موضوع را به شوراي امنيت ارجاع داد و گروه كارشناسي پس از سفر به ايران اين حملات را تأييد و عراق را محكوم كرد با اين حال، اولاً شوراي امنيت عكسالعمل مناسب و كافي در برابر اين نقض مقررات بينالمللي نشان نداد و بدين وسيله، راه را بر تكرار اين جنايت باز گذاشت. در ثاني، از كشورِ بهكارگيرنده سلاحهاي شيميايي نامي نبرد و موضوع را با كل مسئله جنگ مرتبط ساخت. در نتيجه عدم اقدام فوري و جهاني سازمان ملل متحد، رژيم عراق بارها نيروهاي ايراني را مورد حمله شيميايي قرار داد كه به شهيد و مجروح شدن دهها هزار نفر انجاميد و با گذشت سالها از پايان جنگ، اثرات اين سلاحهاي كشنده، هنوز قرباني ميگيرد.