مترجم: علي نجفي
به رغم كشفيات شگفت‌انگيزي كه انسان در رابطه با جهان داشته است، دانشمندان هنوز هم درباره داستان پيدايش منظومه شمسي مطمئن نيستند.
دانشمندان با دانشگاه شيكاگو براي چگونگي شكل‌گيري منظومه شمسي ما درون حباب‌هاي باد- ستاره‌اي در اطراف ستاره غول قديمي نظريه جامعي را ارائه داده‌اند. تحقيقات محققان به راز و رمز كيهاني درباره فراواني دو عنصر در منظومه شمسي ما در مقايسه با بقيه كهكشان مي‌پردازد. نظريه غالب اين است كه منظومه شمسي ميلياردها سال پيش نزديك ابونواختر شكل گرفته است. اما در عوض سناريوي جديد با ستاره غول‌پيكري به نام «ولف- رايه» آغاز مي‌شود كه بيش از 40 تا 50 برابر بزرگ‌تر از خورشيد ماست و داغ‌ترين ستارگان در جهان هستي هستند. آنها مي‌سوزند و چندين تن از عناصري را توليد مي‌كنند كه با باد ستاره‌اي شديد از سطح پرتاب مي‌شوند. همچنانكه ستاره ولف- رايه جرمش به شكل بادهاي ستاره‌اي به محيط پيراموني ستاره پرتاب مي‌شوند، باد ستاره‌اي از ميان مواد اطرافش حركت مي‌كند كه در نهايت يك ساختار حبابي با قشرِ سفت تشكيل مي‌دهد.
نيكولاس دافاس، استاد گروه علوم ژئوفيزيك در اين باره مي‌گويد: «قشر اين حباب جاي خوبي براي تشكيل ستاره‌هاي جديد است» زيرا گرد و غبار و گاز در داخل آن به دام مي‌افتد جايي كه در آن مي‌تواند متراكم و به ستاره تبديل شود. نويسندگان بر اين باورند كه يك تا 16درصد از ستارگان خورشيد مانند مي‌توانند در چنين پرورشگاه‌هاي ستاره‌اي تشكيل شوند. اين وضعيت با فرضيه ابرنواختر متفاوت است و در پي يافتن راه منطقي براي مشخص كردن فراواني دو ايزوتوپ است كه در مقايسه با بقيه كهكشان در منظومه شمسي اوليه در نسبت‌هاي غيرعادي رخ مي‌دهند. شهاب‌سنگ‌هاي به جا مانده از منظومه شمسي اوليه به ما مي‌گويد كه تعداد زيادي از آلومينيوم 26 وجود داشت. علاوه‌بر اين مطالعات، ازجمله بررسي كه در سال 2015 توسط Dauphas و يكي از دانشجويان فارغ‌التحصيل انجام شد، نشان مي‌دهد ايزوتوپ آهن- 60 كمتري داشتيم. اين موضوع دانشمندان را متعجب ساخت و آنها را از انجام تحقيقاتشان بازداشت، زيرا ابرنواختر هر دو ايزوتوپ را توليد مي‌كند.
محققان در ادامه مي‌گويند: ايده اين است كه آلومينيوم 60 كه از ستاره ولف- رايه پرتاب مي‌شود روي دانه‌هاي گرد و غبار كه در اطراف ستاره تشكيل مي‌شوند به طرف خارج حمل مي‌شوند. اين دانه‌ها براي سوراخ كردن يك طرف قشر ستاره به اندازه كافي از نيروي حركتي برخوردارند، در داخل قشر عمدتاً نابود مي‌شوند و آلومينيوم در داخل قشر به دام مي‌افتد. در نهايت بخشي از قشر به دليل گرانش به داخل فرو مي‌ريزد كه منظومه شمسي ما را تشكيل مي‌دهد. در رابطه با سرنوشت ستاره غول‌پيكر ولف- رايه كه ما را در خود پناه داده است مي‌توان گفت زندگي‌اش سال‌ها پيش به پايان رسيده است. ستاره غول‌پيكر ممكن است چه از طريق انفجار ابرنواختري يا فروپاشي مستقيم در يك سياهچاله از بين رفته باشد. فروپاشي مستقيم در يك سياهچاله آهن 60 ناچيزي را توليد مي‌كرد. اگر ابرنواختر بود، آهن 60 كه از طريق انفجار ايجاد مي‌شد نمي‌توانست به ديواره‌هاي حباب نفوذ يا به طور مساوي توزيع شود.
منبع:ساينس ديلي
