واقعيت چالشهاي طرح تحول سلامت حالا بهگونهاي متفاوت در سطح رسانهها بازتاب داده ميشود. اگر تاكنون وزارت بهداشت سياست انكار مشكلات و ناكاستيهاي اين طرح را داشت، حالا رفتهرفته سياست متفاوتي را در پيش گرفته و خودش به بازتاب بخشي از اين ناكاستيها ميپردازد، اما اينبار مقصران اين ناكاستيها هم به مردم معرفي ميشوند؛ مقصراني كه در دايره اين وزارتخانه نميگنجند. بر همين اساس هم ايرج حريرچي، سخنگوي وزارت بهداشت تصريح ميكند: اعتماد به برخي شركاي طرح تحول سلامت اشتباه بود!
طرح تحول سلامت بنا داشت تحولي را در عرصه دوا و درمان ايجاد كند و اين تحول در مقطعي ايجاد شد، اما به يكباره همه چيز تغيير كرد و با انحراف طرح به دليل برخي اشتباهات طرح تحول با كمبود جدي بودجه مواجه و ناگزير شد از برخي اولويتهايش عقبنشيني كند. حالا اين طرح همچنان قرار است ادامه يابد، اما براي اين ادامه يافتن ناگزير به پالايش و تغيير است. شايد بر همين اساس «آينده طرح تحول سلامت» موضوع پنلي تخصصي بود كه در پنجمين مجمع عمومي انجمن اسلامي جامعه پزشكي ايران برگزار شد. پنلي كه رئيس كميسيون بهداشت مجلس و قائممقام وزارت بهداشت طي آن به واكاوي طرح تحول پرداختند. نكته قابلتوجه در اين پنل اظهارات آقاي سخنگو بود كه نشان ميداد خود وزارت بهداشتيها هم از كاستيهاي ايجاد شده در پي اين طرح بيخبر نيستند. هرچند انگار اين كاستيها دلايل پشتپردهاي دارد، بهگونهاي كه قائم مقام وزير بهداشت تأكيد كرد: اعتماد به برخي شركاي داخل و خارج از طرح تحول اشتباه بود.
سادهانديشي است اگر بگوييم اشتباه نكردهايم
ايرج حريرچي در پنل تخصصي آينده طرح تحول نظام سلامت با كنايهاي نسبت به منتقدان طرح تحول گفت: گروهي در وزارت بهداشت، مجلس، سازمانهاي بيمهگر، برنامه و بودجه زندگي خود را گذاشتهاند و روزي ۱۴ساعت كار ميكنند. گروهي هم مسافرت و خارج ميروند و سالي دو بار هم حرفهاي تندي ميزنند تا خود را مطرح كنند.
وي در دفاع از طرح تحول تأكيد كرد: هيچ كشوري در دنيا در عرض دو سال نتوانسته است ۱۶درصد از پرداختي از جيب مردم در حوزه سلامت كاهش دهد. دريافتي خالص جامعه پزشكي و گروه پرستاري بعد از طرح تحول افزايش يافته و توزيع آن بهتر شده است. هدف اصلي اين طرح افزايش پوشش خدمات و پوشش بيمهاي و حمايت مالي از مردم است. سادهانديشي است اگر بگوييم اشتباه نكردهايم، اما اشكالات نظام فيفور سرويس را كه منجر به تقاضاي القايي ميشود ، بر طرح تحول سوار ميكنيم.
۷۲ درصد هزينههاي طرح تحول در جيب نيروي انساني
به گفته حريرچي دولت ميخواست هدفمندي يارانهها را حذف كند و آن را در قالب يارانههاي درست به مردم بدهد؛ بر اين اساس طرح تحول ۱۵آبان ماه ۹۲ از ميان طرح ساير دستگاهها كه در اين زمينه ارائه شده بود، انتخاب شد. در آن زمان ۱۳ميليون نفر بيمه نشده بودند. هر چند امروز هم 7 ميليون بيمه نشده داريم. وي با بيان اينكه مشكل اصلي ما شركاي داخل و خارج از نظام سلامت هستند، اظهار كرد: ۳۸ كشور در دنيا درآمد اقتصادي بالاي متوسط دارند، آنها 6 درصد از توليد ناخالص داخلي خود را به حوزه سلامت اختصاص ميدهند. طبق آنچه در حسابهاي ملي سلامت آمده است، حدود ۷۲درصد از هزينههاي اين حوزه به جيب نيروي انساني ميرود و باقي آن صرف دارو و اقدامات عمراني ميشود. به گزارش «ايسنا» قائم مقام وزيربهداشت با تأكيد بر اينكه اعتماد به برخي شركاي داخل و خارج از طرح تحول اشتباه بوده است، بيان كرد: مصوبه دولت اين بود كه 5ميليون نفر با استفاده از آزمون وسع، بتوانند از بيمه خدمات بستري در بيمارستان دولتي استفاده كنند كه هزينهاي معادل ۵۵۰ ميليارد تومان براي آن در نظر گرفته شد، اما ۱۱ميليون نفر به صورت رايگان، براي استفاده از خدمات دولتي، خصوصي، بستري و سرپايي بيمه شدند كه در حال تصحيح آن هستيم.
اشكالات نظام في فور سرويس
قائممقام وزير بهداشت تأكيد كرد: ما نرخ ويزيت را به شرطي دو برابر كرديم كه پزشكان فقط ساعتي هشت بيمار را ويزيت كنند، اما نه همكاران پزشك رعايت كردند و نه ما به خوبي نظارت كرديم. قائممقام وزير بهداشت تأكيد كرد: تا زماني كه نظام فيفور سرويس را اصلاح نكنيم و خريد راهبردي نداشته باشيم، اين اشكالات ادامه دارد. علاوه بر آن بايد نظام خدمات تخصصي را تبديل به نظام DRG كنيم. هيچ كاري را نميتوان كوتاهمدت انجام داد، در بهترين شرايط در سال ۱۴۰۰ ميتوان نظام سلامت الكترونيك را به صورت كامل مستقر كرد.
حريرچي افزود: امروز هيچ چارهاي به جز ادامه اين طرح وجود ندارد. ما در معرض دو انتخاب هستيم؛ يا ميزان خدمات بايد تغيير كند يا قيمتها كه هر دو كار دردناك هستند. وي تصريح كرد: تمام هزينهاي كه داروهاي OTC براي بيمهها ايجاد ميكنند ۱۴۰ ميليارد تومان است كه آنها را دچار هزينههاي كمرشكن نميكند. شوراي عالي بيمه از بيمهها درخواست كرده كه خدماتي كه براي كاهش هزينهها نياز است، اعلام كنند، اما مجموع ۵۰ اقدامي كه مطرح كردهاند بيش از هزار ميليارد تومان نميشود.
نزول هزار ميلياردي مجلس براي طرح تحول
در ادامه اين پنل، علي نوبخت، رئيس كميسيون بهداشت و درمان مجلس در جايگاه مخالفخوان طرح تحول قرار گرفت و گفت: امروز كه سازمان بيمه سلامت به وزارت بهداشت داده شده است، فقط گفته ميشود كه برنامه و بودجه و تأمين اجتماعي پول نداده است. بنا به تأكيد وي سازمان بيمه سلامت در اصل بيمهگري نميكند، كارهاي اداري و تشكيلاتي انجام ميدهد و دستش به طرف سازمان برنامه و بودجه دراز است و با اختصاص۱۰ هزار ميليارد تومان بودجه ميگويند ۱۸هزار ميليارد تومان بدهيد، در حالي كه اگر بيمه سلامت قانون نظام ارجاع، پزشك خانواده، راهنماهاي باليني و فارماكوپه اجرا ميشد از تقاضاهاي القايي كم ميشد. رئيس كميسيون بهداشت تأكيد كرد: عملكرد بياوريد و پول آن را دريافت كنيد. هر پرداختي در سازمانهاي تأمين اجتماعي، بيمه سلامت و... غير از مسير قانون انجام شود، دخل و تصرف است. آيا راهنماهاي باليني را نوشتهايد؟ از نگاه نوبخت يكي از نواقص طرح تحول تصميمگيري خودسرانه وزارت بهداشت بدون اطلاع مجلس و نظام پزشكي بوده است. وي با بيان اينكه در حال حاضر وضع غيرمترقبه و غيرعادي است، ادامه داد: آيا در اين شرايط بايد 8 هزار ميليارد تومان به شكم سيريناپذير بيمه سلامت واريز كرد؟ ما براي اين 8 هزار میلیاردی که برای ادامه طرح تحول از طریق اوراق قرضه تأمین شد هزار ميليارد تومان نزول دادهايم. نظر نهايي رئيس كميسيون بهداشت مجلس اما اين بود: اين طرح بايد ادامه پيدا كند، اما نه به هر قيمتي. بايد استراتژيهاي آن تغيير كند و در منابع مالي آن صرفهجويي شود.