کد خبر: 887987
تاریخ انتشار: ۰۶ دی ۱۳۹۶ - ۲۱:۵۹
نايب رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران: اگر سياست تسهيل ازدواج و فرزندآوري نداشته باشيم ممكن است نرخ باروري به زير سطح جانشيني برسد...
زهرا چيذري 

«بحران جمعيت» و رشد زير‌حد جانشيني سناريوهاي نگران‌كننده‌اي را درباره آينده جمعيت كشور مطرح مي‌كرد و ماجرا به‌گونه‌اي هشدارآميز شده بود كه سال 91 حتي رهبر معظم انقلاب هم درباره آمار و ارقام 3/1 رشد جمعيت ابراز نگراني كردند و درباره لزوم بازنگري در سياست‌هاي جمعيتي تأكيد فرمودند. ارديبهشت ماه سال 93 نيز سياست‌هاي كلي جمعيت ابلاغ شد تا جمعيت از پرتگاه سقوط نجات يابد، اما آنطور كه نايب رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران خبر داده، بحراني در وضعيت جمعيت ايران نداريم و نرخ باروري در كشور به سطح جانشيني رسيده است. هر چند وي معتقد است: در ديد واقع‌بينانه نمي‌توانيم يك عدد را به‌عنوان شاخص در نظر بگيريم و تنها به دنبال رسيدن به آن باشيم. 

11 آذر‌ماه امسال بود كه اين خبر روي خروجي درگاه مركز آمار كشور قرار گرفت؛ بر پايه نتايج سرشماري ١٣٩٥ ميزان باروري كل ايران در دوره زماني ٩٥- ١٣٩١ به 2/01 فرزند رسيد. بر اساس اين گزارش مركز آمار ميزان باروري كل ايران براي نقاط شهري كمتر از سطح جانشيني و برابر 1/86 فرزند و در نقاط روستايي بالاتر از سطح جانشيني و برابر 2/48 فرزند به دست آمد. هر چند طبق اين آمار هنوز به نرخ جانشيني جمعيت كه 2/1 است، نرسيده‌ايم، اما انگار اوضاع جمعيت بهتر شده است و مي‌توانيم به عبور از بحران جمعيت كشور اميدوار باشيم. 

بهبود مقطعي شرايط 

محمدجلال عباسي، رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران در مراسم رونمايي از گزارش تحولات وضعيت جمعيت در جمهوري اسلامي ايران گفت: جمعيت مقوله‌اي پويا و چند وجهي است. الگوي سني باروري در سال‌هاي اخير از الگوي زودرس فرزندآوري به سمت الگوي ديررس فرزندآوري در حال تغيير بوده است. با اين حال الگوي زودرس باروري در نقاط روستايي نيز موجب افزايش باروري در آن نقاط و سطح كشور شده است. افزايش باروري در سال‌هاي اخير مي‌تواند ناشي از شرايط مقطعي و جبران تأخير باروري باشد و تداوم افزايش و ثبات سطح باروري حد جانشيني نيازمند ايجاد شرايط تسهيل‌گر فرزندآوري است. 

عباسي افزود: سطح باروري قبل از دهه ۹۰ كاهش يافته و ثابت مانده بود، اما از دهه ۹۰ به بعد اين روند رو به افزايش است. اگر به صورت سالانه به آمارهاي باروري نگاه كنيم اين رقم از 1/8 به 2/1 رسيده است. اگر براي بررسي خود دوره‌هاي سه ساله در نظر بگيريم، طي سال‌هاي ۹۳ تا ۹۵ اين آمار به 2/08 رسيده است. در بازه‌هاي پنج ساله نيز بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نرخ باروري به 2/01 رسيده است. 
 
حكايت سالخوردگي جمعيت همچنان باقي است

نايب رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران معتقد است: هر چند نرخ باروري به سطح جانشيني رسيده، اما اين مسئله لزوماً به معني پشت سر گذاشتن كامل بحران جمعيت نيست و اين بحران ممكن است بازگردد. جلالي با بيان اينكه افزايش باروري در اين بازه زماني ناشي از جبران باروري تأخير افتاده بوده است، افزود: بخشي از اين افزايش ناشي از پايداري سطح باروري بوده است. ۳۰درصد از جمعيت يا يك فرزند دارند يا ندارند. بين ۳۰ تا ۳۳ درصد دو فرزند و حدود ۳۳ درصد نيز بيش از دو فرزند دارند كه اين ناشي از تأخير در ازدواج يا ازدواج نكردن است. 

به گفته وي تجربه نشان داده است اگر سياست تسهيل ازدواج و فرزندآوري نداشته باشيم، ممكن است نرخ باروري به زير سطح جانشيني برسد. محمدجواد محمودي، رئيس كميته پايش سياست‌هاي جمعيتي شوراي عالي انقلاب فرهنگي در گفت‌وگو با «جوان» چندان به اين آمار خوشبين نيست. به گفته وي از سال 80 تا 95 در بازه‌اي 15ساله به علت نيروي دروني جمعيت (اثر گشتاور، ناشي از افزايش جمعيت زنان در سن باروري)، افزايش مواليد در حال رخ دادن بوده است، اما از سال 1394 به بعد توان دروني جمعيت رو‌‌به كاستي مي‌گذارد و به يكباره تعداد مواليد و رشد جمعيت شروع به كاهش مي‌كند. بنابراين با توجه به اينكه توان دروني جمعيت در حال تهي شدن است، اگر اقدامات تسهيل‌گر فرزندآوري به صورت جدي در دستور كار قرار نگيرد و در آينده تعداد تولد‌ها كمتر از سال‌هاي پيش شود، نرخ باروري و به تبع آن نرخ رشد جمعيت كاهشي خواهد شد. در حقيقت اين افزايش موقت و اندك نرخ باروري در چند سال گذشته، نگراني‌ها را كاهش نداده است و با ادامه روند كنوني، جمعيت كشور با سرعت بسيار زيادي دچار سالخوردگي خواهد شد. 
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار