محمد اسماعیلی
تلاش‌هاي هماهنگ و هدفمند در سطح اركان مختلف حاكميت امريكا جهت تشديد فشارهاي بين‌المللي به ايران در قالب بسته‌هاي جديد تحريمي اين بار به بهانه غيرمستند حمايت ايران از انصارالله يمن همچنان ادامه دارد. در حالي ايالات‌متحده امريكا در دوران پسابرجام تمركز اصلي خود را برپايه تشديد فشارهاي بين‌المللي آن هم از نوع تحريم‌هاي اقتصادي سياسي قرار داده كه پيش از اين دولت يازدهم به افكار عمومي تعهد و تضمين داده بود با وضع و اجراي توافق هسته‌اي، حداقل دشمني مقامات امريكا با جامعه ايراني روند نزولي خواهد يافت و ديگر شاهد تحركات ضدايراني امريكايي‌ها در سطح بين‌المللي نخواهيم بود؛ وعده‌اي كه نه تنها هيچ‌گاه به مرز واقعيت نزديك نشد بلكه منجر به فراگيرتر شدن تحريم‌هاي ضدايراني نيز شد، به طوري كه تحريم‌هاي تعليق‌شده به‌واسطه برخي از مفاد برجام در 27ماه اخير (دوران پسابرجام) به بهانه‌هاي موشكي، تروريسم، حقوق بشر و اكنون به بهانه حمايت ايران از انصارالله يمن احيا شده و گستره فراخ‌تري را نيز به خود گرفته است.
كنگره امريكا اخيراً با متهم‌كردن ايران به «فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌كننده در يمن» طرح تحريمي تهيه كرده و در صورت تصويب در مجلسين، وزارت خزانه‌داري حاميان انصارالله را تحريم مي‌كند.
اين در حالي است كه طی هفته اخير اداره كنترل دارايي‌هاي خارجي وزارت خزانه‌داري امريكا اعلام كرد، شركت دنتسپلاي سيرونا توافق كرده به دليل نقض تحريم‌ها عليه ايران توسط دو شركت تابعه‌اش، مبلغ 2/1ميليون دلار جريمه پرداخت كند. در بيانيه‌اي كه در سايت اينترنتي اوفك منتشر شده است، دو شركت يو كي اينترنشنال و دي‌اس‌هلثكر كه از شركت‌هاي تابعه دنتسپلاي هستند به صورت عامدانه «37 محموله تجهيزات و لوازم دندانپزشكي را به صورت مستقيم يا غيرمستقيم از امريكا به ايران صادر كرده‌اند.»
سي‌ان‌ان هم روز جمعه از قول چند تن از مقامات امريكايي گزارش داد كه جيمز متيس وزير دفاع امريكا در پي طراحي راهكارهايي جهت مهار فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران است؛ طرحي كه درگيري مستقيم با ايران را به همراه نداشته باشد. كاخ‌سفيد نيز همگام با ساير اركان حاكميتي امريكا در بيانيه‌اي بدون نام بردن از بمباران غيرنظاميان يمن و تسليح برخي جريان‌ها توسط سعودي‌ها، ايران را به «تسليح، مشاوره و تقويت اقدامات خشونت‌آميز حوثي‌ها» متهم كرده و خواهان تشديد فشارهاي بين‌المللي عليه حاميان انصارالله يمن شده است.
اگرچه تصميم و هماهنگی اركان مختلف حاكميت امريكا براي تشديد فشارها بر جمهوري اسلامي ايران با رفتار و مواضع مسئولان ارشد دولت يازدهم و دوازدهم رابطه مستقيم دارد اما سراسيمگي امروز امريكايي‌ها از ناراحتي و عصبانيت مشترك آنها از كشته‌شدن علي عبدالله صالح نيز حكايت دارد؛ فردي كه عنصر متبوع امريكا – عربستان براي ايجاد غائله‌اي جديد در يمن بود و مي‌توانست حركت مردمي اين كشور در مقابله با تجاوزات خارجي را تا حدي منحرف و در مسير دلخواه غرب قرار دهد.
شتاب‌زدگي در برخورد با محور مقاومت
واكنش تندامريكايي‌ها به كشته‌شدن ديكتاتور سابق يمن نشان مي‌دهد كه مقامات اين كشور به واسطه تحريك‌هاي مالي عربستان به زودي تحريم‌هاي جديدي را عليه جمهوري اسلامي ايران اجرايي كنند تا اندكي از دردهاي ناشي از شكست‌هاي پياپي محور غربي – عربي در يمن به اين صورت جبران شود. آنچه مهم مي‌نماید اين مسئله است كه حداقل طي شش سال اخير محور غربي- عربي در مواجهه با گفتمان انقلاب اسلامي متحمل چندين شكست مهم و استراتژيك شده و پس از هر شكستي براي جبران خسارات ناشي از آن به تحريم‌ها و افزايش فشارهاي اقتصادي روي آورده‌اند و رفتار شتاب‌زده كنوني نيز پس از شكست‌هاي مستمر در يمن و در مقابله با انصارالله نشان مي‌دهد كه امريكا و همپيمانان منطقه‌اي اين كشور چون در ميدان نبرد مقابل محور مقاومت شكست خورده‌اند، چاره‌اي جز تحريم اضلاع مختلف محور مقاومت نداشته و تنها به چنين مسيري دل خوش كرده‌اند.
رابطه تحريم و رفتار سياستمداران داخلي
رفتار و مواضع سياستمداران كشورمان حداقل از سال 92 به اين سو به گونه‌اي بوده كه باوري مشترك در ميان دو حزب جمهوريخواه و دموكرات امريكا نظام‌‌مند و حتي به عنوان يك راهبرد و با هدف تغيير رفتار جمهوري اسلامي ايران به كار گرفته شود. تكرار ادبياتي مبني بر «لزوم توسعه تعامل با ايالات متحده امريكا جهت برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني» يا «تحريم‌هاي بين‌المللي عامل فشارهاي اقتصادي به مردم است» و «خزانه كشور خالي است و ناچاريم براي جلوگيري از فاجعه‌هاي اقتصادي تن به مذاكره مستقيم با كشورهاي غربي دهيم» در طول ماه‌هاي قبل، حين و بعد از مذاكرات هسته‌اي زمينه تشديد فشارهاي نظام سلطه در قالب وضع تحريم‌هاي جديد را به دنبال داشته است.
سي‌ان‌ان تلاش مشترك امريكا – عربستان براي منزوي‌كردن ايران و جبران شكست از محور مقاومت در تحولات شش سال اخير منطقه غرب آسيا را بي‌فايده مي‌داند، اين رسانه امريكايي در گزارشي تحت عنوان «خاورميانه وارد دوران پسا داعش شده است» نوشته است: «هرچه امريكا و متحدانش بيشتر تلاش كردند تا ايران را منزوي و مهار كنند و اين اقتصاد نفتي و ۸۰ميليون نفري را تحريم كنند، قدرت و نفوذ ايران نه تنها در ميان كشورهاي عربي بلكه در سراسر خاورميانه گسترش يافت.»
سي‌ان‌ان برجسته‌كردن مسائل مختلف ملي نظير مسئله كوروش را با هدف ضربه‌زدن به جمهوري‌اسلامي‌ايران نيز بي‌فايده مي‌داند: «يک استاد ارشد دانشگاه بيروت مي‌گويد: از زمان كوروش كبير ايراني‌ها يك قدرت منطقه‌اي بوده‌اند. آنها مي‌دانند چگونه حكومت‌شان را اداره كنند، در مقابل كشورهاي عربستان و ديگر كشورهاي خليج‌فارس آماتور هستند. عربستان سعودي، اسرائيل و مجموعه‌اي از دولت‌هاي مختلف امريكا مكرراً تلاش كرده‌اند تا حزب‌الله مهم‌ترين متحد ايران را كنار بزنند و محدودش كنند اما هر تلاش آنها نتيجه معكوس داده است.» پيش از سي‌ان‌ان نيز جان بولتون (همانند كیسينجر) از قدرتمندتر شدن جمهوري اسلامي ايران در دوران پساداعش سخن به ميان آورده بود: «امريكا بايد يك طرح احتياطي براي سناريوي «شاه ايران» داشته باشد. ايراني‌ها در حال پيشروي هستند و سعودي‌ها و ديگران بسيار نگرانند و بايد هم نگران باشند.»
عامل اعتياد امريكا به تحريم‌هاي ضدايراني
تشديد فشارهاي بين‌المللي به ايران در دوران پسابرجام توسط امريكايي‌ها در حالي رو به افزايش است كه جرياني در داخل كشور تلاش كرده تا با ابزارهاي رسانه‌اي و تريبون‌هاي رسمي كه در اختيار داشته به افكار عمومي اينگونه القا كند که دشمني امريكا با جامعه ايراني بعد از سه دهه رو به كاهش است و مقامات سياسي اين كشور علاقه‌اي به رفتارهاي ضدايراني گذشته خود ندارند و در صورت مذاكره مستقيم و توافق با مقامات اين كشور، بسياري از مناقشات بين ايران و امريكا پايان يافته تلقي خواهد شد. تلاش چند روز اخير امريكايي‌ها براي تصويب تحريم‌هاي جديد عليه ايران به بهانه حمايت از انصارالله يمن، نمايانگر علاقه و اعتياد اركان مختلف امريكا به وضع تحريم‌هاي ضدايراني و تعميق اين نگاه است كه «با ابزار تحريم مي‌توان از دولت ايران امتياز گرفت و آنها را پاي ميز مذاكرات جديد نشاند»؛ نگاه و باوري كه بدون ترديد عنصر اصلي تشكيل‌دهنده آن رفتار و مواضع نسنجيده برخي از سياستمداران داخلي است كه در طول ماه‌هاي گذشته، تنها با هدف موفقيت انتخاباتي، ايالات‌متحده را تطهير و در جهت خلاف منافع ملي عمل كردند.
