نیره ساری
شايد اين روزها واژه بلك فرايدي به گوشتان خورده باشد، آخرين جمعه ماه نوامبر كه در كشورهاي غربي و به خصوص امريكا روز به صدا درآمدن زنگ‌ها براي شروع خريد كريسمس با تخفيف‌هاي بالا محسوب مي‌شود. امسال نيز همزمان با حراج سراسري در دنيا، سايت‌هاي ايراني هم دست به خلاقيت زدند تا مثلاً اجناس خود را با حراج و تخفيف بالا به فروش رسانند، اما فارغ از بي‌ماهيتي اين روز در اواسط سال شمسي در كشور ايران كه حداقل مي‌توانست در يك خوش‌سليقگي، آخرين هفته شمسي در كشورمان برگزار شود، حجم انتقادات مختلف از سوي خريداراني است كه با گذشت دو هفته از برگزاري اين حراج در ايران همچنان در فضاي مجازي و گوش به گوش ادامه دارد. بي‌تعهدي سايت‌هاي فروشنده همچون باميلو و ديجي‌كالا نسبت به تحويل اجناس، عدم پاسخگويي به اعتراضات و تماس‌هاي خريداران، قيمت‌هاي غير‌منطقي، بسته‌بندي‌هاي ضعيف و بي‌كيفيت محصولات، سطح نازل و بي‌كيفيت محصولات، تبليغ‌هاي غير‌واقعي محصولات نسبت به اصل جنس موجود و در نهايت سود ميلياردي كه به جيب مسئولان اين سايت‌ها سرازير شد تنها بخشي از اين انتقادات است و در نهايت تمامي اينها در يك كلام خلاصه مي‌شود: «نبود نظارت نهادهاي مسئول!»
اصل ماجرا از تخفيف جهاني بلك فرايدي شروع شد و باز هم فروشگاه‌هاي ايراني به‌خصوص فروشگاه‌هاي اينترنتي به تقليد از سايران وارد ميدان شدند و هفته اول آذرماه (3 و 4) به اصطلاح حراج بزرگ در ايران را به اسم «حراجمعه» راه انداختند، اما از آنجايي كه هيچ گربه‌اي محض رضاي خدا موش نمي‌گيرد، آثار اين خلاقيت منفعت‌طلبانه هر روز بيش از قبل نمايان مي‌شود. هر چند كه به‌رغم تبليغات وسيع و گسترده در اينباره، ضعف فني و پشتيباني درگاه‌هاي اينترنتي در اين مسير، بسياري از مردم را بدبين كرد و از همان ابتدا خود را كنار كشيدند، اما در اين ميان همچنان جمعيت كثيري وجود داشتند كه پا برجا منتظر آغاز اين حراج بودند. حراجي كه بيشتر از آنكه به تخفيف نزديك باشد به گراني شباهت داشته است و كلاهبرداري فاحش اين فروشگاه‌هاي اينترنتي علاوه بر انتقاد كاربران فضاي مجازي به طنز اجتماعي هم تبديل شده و عده‌اي معتقد هستند، به اسم حراج، اجناس بنجل و بي‌كيفيت را به بالاترين قيمت به مردم غالب كرده‌اند.
ديركرد تحويل اجناس، كيفيت پايين و شرح دروغين مشخصات كالاها
يكي از خريداران اين حراج با ارسال تصاوير خريد محصول خود (كيف چرمي) به «جوان» مي‌گويد: در شرح مشخصات محصول ذكر شده بود، چرم طبيعي از پوست خام جانوران به ويژه گاو، اما آنچه به دست من رسيده است، حتي پلاستيك هم نيست؛ كمااينكه 6 آذر ماه تاريخ ارسال محصول را ذكر كرده بودند، اما بعد از گذشت 10 روز به دست من رسيد.
ديركرد در تحويل اجناس خريداري شده يكي از موضوعات مهمي است كه حجمي از انتقادات كاربران را در فضاي مجازي به دنبال داشته و در اينباره نوشته‌اند: بسياري از سفارش‌ها هنوز ارسال نشده است و باميلو به بهانه ترافيك خريداران و ثبت سفارش، امروز و فردا مي‌كند.
يكي ديگر از اين كاربران فضاي مجازي مي‌گويد: خريدها هنوز نرسيده است، تماس مي‌گيرم و كسي پاسخگو نيست، يك ساعت پشت خط منتظر بودم و درست زماني كه تلفن وصل شد، قطع كردند. حالا لغو درخواست كردم، در حالي كه هنوز كالا تأمين نشده، پيامك آمده كه امكان لغو وجود ندارد.
بي‌تعهدي، بي‌مسئوليتي، عدم پاسخگويي تنها بخشي از اعتراضات خريداران حراجمعه به فروشگاه‌هاي اينترنتي است؛ چراكه اين عده معتقد هستند از آنجايي كه در اين مدت ميليون‌ها پول در حساب اين فروشگاه‌ها ذخيره شده و در عوض اجناسي تحويل نداده‌اند، لذا ظرف اين مدت سوددهي ميلياردي هم براي مديران آن به دنبال داشته است.
حراج گرانفروشي
علاوه بر اين موضوع، غير‌منطقي و غير‌واقعي بودن قيمت اجناس ديگر موضوعي بوده كه در اين ميان قابل توجه است. تخفيف‌هاي درصد بالاي حراجمعه براي كالاها و محصولاتي كه قيمت معمول آنها در فروشگاه‌هاي ديگر و بدون حراج چه بسا پايين‌تر هم بوده است. يكي از كاربران نوشته است توپ تعادل پيلاتس 75 هزار توماني با تخفيف 55 هزار تومان به فروش رسيده است، اما هفته بعد از حراج، همان توپ به قيمت 55 هزار تومان است. البته اين روند خوشبينانه‌ترين روند موجود بوده است.
بدون تخفيف 500 هزار تومان، با تخفيف 900 هزار تومان !
همچنين در خلاقيتي ديگر اين فروشگاه‌هاي اينترنتي با چندين برابر كردن قيمت كالا و محصولات، قيمت به حراج گذاشته را از اصل قيمت هم بالاتر درج كرده‌اند. براي مثال باميلو با تخفيف 71درصدي حراجمعه در يك سوييشرت بافت، اين محصول را از قيمت معمولي در فروشگاه‌هاي ديگر اينترنتي بالاتر به فروش رسانده است. يا اينكه فروش عطر 500 هزار توماني با درج اصل قيمت 3 ميليون تومان و در نهايت ارائه با تخفيف به قيمت 900 هزار تومان مثال ديگر در اين زمينه است. گزارش‌هاي ميداني «جوان» از رصد فضاي مجازي و انتقادات كاربران حاكي از اين است، بازارگرمي در فروش محصولاتي كه اصل آن هم موجود نبوده است بخش ديگري از كلاهبرداري حراجمعه‌اي فروشگاه‌هاي اينترنتي بوده است. كمااينكه جمعي ديگر هم به نوع بسته‌بندي مرسولات سفارشي اعتراض داشتند كه به دليل كيفيت نازل اين بسته‌بندي‌ها محصولات سفارشي آسيب‌ديده و بعد از اعتراض مرجوعي نيز صفحه كاربر بلاك شده است.
جاي خالي نهادهاي نظارتي
حالا اين حراجمعه ايراني است كه به تقليد از غربي‌ها و امريكايي‌ها طنز گفتاري برخي افراد شده است و در فيلم‌هاي ويدئويي مي‌گويند مردم با درج تخفيف درصد بالا به دليل بي‌اطلاعي از اصل قيمت، محصول يا كالا را به قيمت بالاتر از اصل خود خريداري مي‌كنند، اما فارغ از تمسخر طنزپردازان و عصبانيت برخي مردم از بازي فروشگاه‌هاي اينترنتي كه به اسم حراج، گرانفروشي كردند و در نهايت براي رد گم‌كني تعداد محدودي از محصولات قيمت مشخص را در زمان مقتضي به دست خريداران رساندند، فقدان نهادهاي نظارتي همچون سازمان تعزيرات حكومتي بر عملكرد اين فروشگاه‌هاي اينترنتي است. بخش ديگري از اين ماجرا به پرداخت ماليات اين فروشگاه‌هاي اينترنتي بر‌مي‌گردد كه بايد گفت اگر اين فروشگاه‌هاي اينترنتي ملزم به پرداخت ماليات نيستند، به طور حتم در كسادي و از بين رفتن رونق بازار فروش محصولات، كالاها و خرده‌فروش‌ها تأثيرگذار هستند و اگر هم ملزم به پرداخت هستند كه هزاران شيوه راه فرار براي آنها وجود دارد، چه بسا كه نبود نهاد نظارتي دقيق و البته بي‌توجهي به عملكرد سرخود اين فروشگاه‌هاي اينترنتي باعث شده تا همچون علف هرز رويش داشته باشند.
علاوه بر اين امر، تكه ديگر پازل حراجمعه گرانفروشي نظارت نهادهايي است كه اقدام به اعطاي مجوز به چنين فروشگاه‌هاي اينترنتي مي‌كنند كه گويا تنها وظيفه خود را همان ابتدا و اعطاي خدمات مي‌دانند و بعد از آن سيستم نظارتي تعريف نمي‌كنند يا لااقل اگر تعريف هم مي‌كنند به‌طور حتم خروجي قابل‌قبولي ندارد.
فکر میکنم می تونستید به این سایتها زنگ بزنید و نظراتشون رو جویا بشید. یک طرفه به قاضی رفتن به هیچ عنوان منطقی نیست. 
