حجت‌الاسلام مهدي حسين‌پور
امروزه در برخي نقاط شهر، ناگهان توجه مردم به منظره‌اي جلب مي‌شود كه درك آن براي خيلي‌ها سخت است و هيچ توجيه معقولي نيز برايش پيدا نمي‌كنند. شخصي در پياده‌رو راه مي‌رود و يك توله سگ كوچك را در آغوش كشيده است و از ترس گم شدن حاضر نيست او را براي لحظه‌اي رها كند يا يك ماشين لوكس و مدل بالا كه پنجره جلوي آن پايين آمده است تا يك سگ پا كوتاه تميز، بدون اينكه كمربند بسته باشد، به تماشاي شهر مشغول شود و توجه مردم را به خود جلب كند.
خدمات ارزشمند حيوانات
اكنون بايد بررسي شود كه از نظر شرع مقدس اسلام، نوع و محدوده ارتباطي انسان با حيوان تا چه اندازه بايد باشد؟ و آيا شايعات مطرح شده از جانب برخي افراد ناآگاه مبني بر اينكه دين اسلام رفتار سازنده‌اي با حيوانات ندارد، درست است؟! كه حالا اين افراد دايه مهربان‌تر از مادر شده اند؟!
يعني مي‌شود خداوند، موجودي را خلق كند و عقل و شعور و فهم به او ندهد و به انسان سفارش كند كه اين موجود را ببند و بزن و تا سر حد مرگ او را آزار بده؟! چه ادعاي غريبي مي‌كنند!
هيچ شك و اختلافي در اين نيست كه انسان برترين و شريف‌ترين مخلوق خداوند است و تمام موجودات و مخلوقات در خدمت انسان قرار دارند، تا با بهره‌گيري صحيح از آنها، زندگي در دنيا براي ما انسان‌ها راحت‌تر و با آرامش بيشتري همراه شود.
خداوند، حيوان را خلق كرد و در خدمت انسان قرار داد و اين انسان است كه اجازه دارد تا از حيوانات به روش صحيح، بهره‌مند شود. صداي خوش پرندگان، نگهباني سگان، باربري اسب و الاغ، بهره‌مندي از برخي حيوانات جهت تغذيه سالم و مقوي. تا وقتي زنده‌اند از شيرشان استفاده مي‌شود و زماني كه ذبح مي‌شوند از گوشتشان نيز بهره‌مند مي‌شويم.
رفتار بي‌نظير اسلام با حيوانات
اما جالب است بدانيم اسلام توجه خاص و ويژه‌اي به حيوانات دارد. توجهاتي از قبيل حق و حقوق حيوانات، نوع تغذيه آنها، روش نگهداري، توصيه به نگهداري برخي از حيوانات، آداب بهره‌گيري از آنها و بيان ويژگي‌هاي ارزشمندشان، نهي از آزار و اذيت آنان، هشدار به انسان‌ها از ستم كردن به حيوانات و به ناحق كشتن آنها، سفارش به تغذيه كردن از برخي حيوانات و نهي از تغذيه از برخي ديگر و بسياري ديگر از اين موارد كه مربوط به نوع رفتارانسان‌ها با حيوانات است. در اين زمينه براي كسب اطلاعات بيشتر مي‌توانيم به كتاب مفاتيح‌الحيات آيت‌الله جوادي آملي رجوع كنيم.
جايگاه حيوانات از نگاه ائمه
پيامبر اسلام (ص) فرمودند: خانواده‌اي كه گوسفندي را نگهداري مي‌كند از بركت آن بهره‌مند مي‌شود. دين اسلام، براي تمامي موجودات زنده، ارزشگذاري كرده و براي آنان حق حيات قائل است. پيامبر (ص) مي‌فرمايند: حيوان را بيش از آنچه طاقت دارد به پيمودن مسير وادار مكن.
همچنين فرمودند كه موي پيشاني اسبان را نچينيد زيرا خير در آنهاست و موي يال آنها را نچينيد چون آنها را گرم مي‌كند و دُم آنها را كوتاه نكنيد، زيرا ابزار دوري كردن حشرات از آنهاست.
در دين اسلام، حتي فحش و ناسزا گفتن به حيوانات كاري زشت و ناپسند است. اميرالمومنين (ع) مي‌فرمايند: به صورت چارپايان نزنيد وآنها را نفرين نكنيد، زيرا خداوند بر نفرين كننده آنها نفرين مي‌كند.
در همين زمينه از امام صادق (ع) روايت شده است كه ايشان، مردم را از دشنام دادن به حيوانات نهي مي‌كردند.
متأسفانه عده‌اي از آدم‌ها، نه تنها به حيوانات فحش مي‌دهند بلكه حيوانات را با يكديگر درگير مي‌كنند و به تماشاي آنان مي‌نشينند و چه كار ناپسند و زشتي را مرتكب مي‌شوند. رسول گرامي اسلام از درگير كردن حيوانات با يكديگر نهي كرده‌اند. ابن عباس مي‌گويد درباره درگير كردن حيوانات با يكديگر پرسيدم و ايشان از اين كار نهي كردند. از جمله احاديثي كه بايد مورد نظر همه قرار بگيرد، به‌ناحق كشتن حيوان است.
رسول خدا (ص) مي‌فرمايند: هيچ پرنده يا غير پرنده‌اي به‌ناحق كشته نمي‌شود، مگر اينكه در روز قيامت به دشمني قاتل خود برمي‌خيزد. همچنين فرموده‌اند: اگر كسي گنجشك يا پرنده‌اي ديگر را به‌ناحق بكشد، در روز قيامت مورد بازخواست قرار مي‌گيرد.
توجه ويژه و بي‌نظير اسلام نسبت به حيوانات تا جايي پيش رفته است كه سفارش شده است: رفع تشنگي حيوان بر وضو گرفتن مقدم است.
نگاه افراطي غربي در برابر نگاه متعادل اسلام
جايگاه حيوانات در اسلام آنچنان ويژه است كه وقتي غربي‌ها، دم از حيوان‌دوستي مي‌زنند انسان جز تعجب كردن نمي‌تواند عكس‌العملي نشان دهد.
غربي‌هايي كه انسان‌دوستي را نمي‌فهمند، به افراط در حيوان‌دوستي رو آورده‌اند و ديگران را به آن توصيه مي‌كنند! شخصي كه از كشته شدن هزاران بچه بي‌گناه ناراحت نمي‌شود و خم به ابرو نمي‌آورد حالا به ديگران سفارش مي‌كند كه به سگ محبت كنيد و آنها را همچون فرزندانتان دوست داشته باشيد!
آنان اسلام و مسلمانان را متهم مي‌كنند به دشمني با حيوانات و مسلمانان را افرادي خشن معرفي مي‌كنند. متأسفانه عده‌اي هم اسير تبليغات آنان شده و به سگ‌بازي روي مي‌آورند. گويي آنان نمي‌فهمند كه سگ‌داري با سگ‌بازي متفاوت است.
اين عده از مسلمانان ساده‌انديش، با كمال صداقت، نيت مي‌كنند و آشي را كه غربي‌ها با صد وجب روغن پخته‌اند هم مي‌زنند! از ميان آن همه حيوان، سگ را كه داراي نجاست ذاتي است انتخاب كرده‌اند، احترام به حيوانات را تا جايي پيش برده‌اند كه آنان را جايگزين فرزندشان كرده‌اند.
اسلام سفارش فراوان دارد بر رعايت حقوق حيوانات و فرقي بين سگ و ديگر حيوانات در رعايت اين حقوق نگذاشته است. خوب است به چگونگي برخورد رسول گرامي اسلام (ص) با يك سگ اشاره‌اي كنم. هنگام عزيمت سپاه اسلام براي فتح مكه، رسول خدا (ص) سگي را ديدند كه به خاطر بچه‌هايش زوزه مي‌كشيد و آنها شير مادرشان را مي‌خوردند. حضرت به جُعَيلِ بن سراقه فرمودند تا در برابر آن حيوان بايستد و از آن مراقبت كند تا مبادا سپاهيان كه از آنجا مي‌گذرند به آن حيوان و بچه‌هايش آسيبي برسانند.
اسلام و حاميان آن، خصوصاً اهل بيت (ع) نه تنها سفارش به رعايت حقوق تمامي حيوانات مي‌كنند بلكه براي آنهايي كه به حيوانات در حد معمولي آن احترام مي‌گذارند، ارزش زيادي قائل شده و از آنان قدرداني مي‌كنند.
نقل شده است كه روزي امام حسن مجتبي (ع) غلامي را ديدند كه يك لقمه مي‌خورد و يك لقمه هم به سگ مي‌دهد. حضرت پرسيدند چرا اين كار را انجام مي‌دهي؟ آن شخص پاسخ داد: خجالت مي‌كشم سگ گرسنه باشد و من غذا بخورم. امام فرمودند: همين جا باش تا برگردم. حضرت رفت و غلام را خريد و بلافاصله آزاد كرد. باغي را هم كه در او كار مي‌كرد خريد و به آن غلام هديه كرد.
كاش يك نفر به اين افراد بگويد كه احترام به سگ با هم‌آغوشي با سگ متفاوت است. در هيچ كجا يافت نمي‌شود كه خداوند دستور داده باشد كه چون سگ نجس است، پس حالا به او آزار برسانيد و او را در هر كجا يافتيد بكشيد! سگ حيواني است كه اسلام حكم به نجس بودن آن داده است و از ارتباط دائم و نزديك با آن نهي كرده است. اسلام مي‌گويد به سگ احترام بگذاريد و حقوقش را مثل ساير حيوانات رعايت كنيد، چراكه سگ يك حيوان با خصوصيات خوب و داراي كاربردهاي بالايي است و در خدمت انسان‌هاست، ولي نجس است و ارتباط نزديك با سگ و بغل كردن و در داخل خانه نگه داشتن آن براي سلامتي انسان ضرر دارد. از نظر علمي هم اين مطلب روشن و ثابت شده است. تا جايي كه وقتي ظرفي را سگ ليسيده باشد بايد ابتدا خاك‌مال كرد و بعد با آب شست تا ميكروب‌هاي آن از بين بروند.
حال سؤال مي‌شود كه آيا انصاف است به اين افراد كه اين ظرف نجس را خاك‌مال مي‌كنند و مي‌شويند بگوييم كه شما به سگ احترام نمي‌گذاريد و خلاف حقوق حيوانات رفتار كرده‌ايد؟!
خداوند مي‌فرمايد نگهداري و خريد و فروش چهار نوع سگ اشكال ندارد؛ سگ شكاري، سگ نگهبان خانه، سگ نگهبان باغ و زمين و سگ گله. عده زيادي از مردم هستند كه از سگ، در اين چهار مورد استفاده مي‌كنند ولي حريم رفتار با آن را نيز مراعات مي‌كنند و هيچ گاه نشده است كه سگ گله را به داخل خانه بياورند تا حمام كند يا سر ميز ناهارخوري همراه با اهل خانواده مشغول غذا خوردن شود.
حريم رفتاري بين انسان و حيوان بايد رعايت شود، اما عده‌اي مثلاً روشنفكر پرچم حمايت از حقوق حيوانات را آنچنان بالا برده‌اند كه فرزندان خودشان فراموش كرده‌اند. حتي برخي افراد خاموش‌فكر كه از آنها پيروي مي‌كنند، حاضر شده‌اند كه به جاي فرزنددار شدن، چند سگ را به عنوان فرزندخوانده بپذيرند و با جان و دل از آنان نگهداري كنند! با هم غذا مي‌خورند، با هم حمام مي‌روند، با هم قدم مي‌زنند، با هم بازي مي‌كنند، لباس بر تنشان مي‌كنند و تمام دغدغه‌شان سگشان شده است. تاريخ را كه مطالعه مي‌كنيم به شخصي به نام يزيد برخورد مي‌كنيم كه يكي از خصوصيات معروف و مشهورش، ميمون‌بازي و سگ‌بازي بود. ميمونش را بغل مي‌كرد و در كنار خودش در بالاي مجلس مي‌نشاند. نامش را ابوقيس گذاشته بود و لباس بر تنش مي‌كرد.
در گوشه‌اي ديگر از تاريخ به اصحاب كهف برمي‌خورم كه سگي با آنان همراه بود، كه حتي در قرآن هم به آن اشاره شده است، ولي هيچ گاه آنان اين چنين با سگشان رفتار نمي‌كردند، بلكه حد و حدود رفتاري بين انسان و حيوان را رعايت مي‌كردند.
سگ اصحاب كهف كه با آنان همراه شده بود، در تمام آن مدت طولاني كه آنان به خواب رفته بودند، به داخل غار نرفت كه در آغوش آنان بخوابد، بلكه در ورودي غار مانده بود.
حالا هم در اين گوشه تاريخ، برخي از افراد از بين اين همه حيوانات گوناگون، فقط سگ را انتخاب مي‌كنند، براي سگشان پرستار مي‌گيرند و او را به آرايشگاه مي‌برند، غذاي گران‌قيمت برايش تهيه مي‌كنند و فرياد سگ‌بازي خود را در قالب حمايت از حقوق حيوانات بلند مي‌كنند، در حالي كه هيچ واكنشي نسبت به حقوق انسان‌ها و سرزمين‌هاي قحطي‌زده از خود نشان نمي‌دهند!
اينها افرادي هستند كه...
بي‌شك بسياري از اين افراد تحت تأثير فرهنگ ماهواره قرار گرفته‌اند... افرادي كه حس خودنمايي و رقابت با ديگران را در سر دارند... افرادي كه حس روشنفكري و تجددگرايي در خود احساس مي‌كنند... افرادي كه در روابط انساني خود بسيار ضعيفند... افرادي كه سگ‌بازي را با سگ‌داري اشتباه گرفته‌اند... افرادي كه به جاي رعايت حقوق حيوانات، خود حيوانات را جايگزين انسان‌ها مي‌كنند و... اين افراد به خوبي از آسيب‌هاي جسمي و روحي سگ‌بازي باخبرند. از نجاست ذاتي سگ و مريضي‌هاي خطرناك آن باخبرند. از نارضايتي همسايه‌هاي خود در آپارتمان مطلعند. از نگاه‌هاي تمسخرآميز مردم نسبت به خود باخبرند. از نهي شديد ديني نسبت به ارتباط ناسالم با حيوانات باخبرند. ولي از يك چيز بي‌خبرند! از نقشه‌هاي شوم غربي‌ها كه قرار است كاري كنند تا آنان زندگي‌شان را به بيهودگي تلف كنند بي‌خبرند. از نقشه‌هاي شوم غربي‌ها كه قرار است جاي زندگي انساني را با حيواني عوض كنند بي‌خبرند. از برنامه‌هاي غربي‌ها كه قرار است با سگ‌بازي و هوس‌هاي زودگذر، پدر و مادري را از فرزنددار شدن منع كنند بي‌خبرند. زن و شوهري كه خود را از فرزنددار شدن محروم مي‌كنند، حتماً به خوبي مي‌دانند كه دوران كهنسالي خود را بايد در خانه سالمندان سپري كنند.
آشي كه غربي‌ها مي‌پزند براي سبك زندگي ما ايراني‌ها قابل هضم نيست.
انسان سگ صفت، که سگ ببیند خوشش آید. در اسلام سگ داری داریم ولی سگ بازی خیر 
