چهار هفته مذاکره سه‌جانبه حزبی برای تشكیل دولت ائتلافی در آلمان بر سر مسئله كلیدی مهاجرین به بن‌بست رسید و كشوری كه موتور محركه اروپا نام گرفته در وضعیتی برزخی قرار دارد كه طی چند دهه گذشته بی‌سابقه است. حالا آنگلا مركل كه بعد از 12 سال صدر اعظمی بانوی آهنین نام گرفته بود، یا باید انتخابات مجدد برگزار كند یا به تشكیل یك دولت اقلیت شكننده تن دهد.
مذاكرات حزب اتحادیه دموکرات مسیحی به رهبری آنگلا مرکل، حزب دموکرات آزاد و حزب سبز برای تشکیل یک دولت ائتلافی، دیروز بر سر سه مسئله كلیدی مهاجرین، مالیات‌‌‌ها و سیاست‌های زیست محیطی به بن‌بست رسید، تحولی كه در ساختار مستحكمی مانند حكومت آلمان كم‌سابقه است. کریستیان لیندنر، رهبر حزب دموکرات آزاد اعلام کرد که از روند گفتوگو- که مدت‌هاست در جریان بوده است- خارج می‌شود چرا که بین حزب وی و دو حزب دیگر «مبنای اعتماد» وجود ندارد:« امروز نه فقط هیچ پیشرفتی به دست نیامد بلکه ناکامی‌‌‌هایی حاصل شد زیرا توافق‌های مد نظر زیر سؤال رفت.»
او افزود: «حکومت نکردن بهتر از حکومت کردن کاذب است. خداحافظ!» او در توئیتر خود هم نوشت: «ما کسی را به عدول از اصول متهم نمی‌کنیم اما خودمان بر سر مواضع‌مان می‌ایستیم. ما به خاطر تغییر انتخاب شدیم. عدم حضور در دولت بهتر است از حضور بد در آن.» لیندنر توضیح داد که پس از چند هفته، «اسناد چانه‌زنی‌‌‌‌ها پر است از تناقض‌ها، پرسش‌های پاسخ داده نشده و اختلاف نظر بر سر اهداف.» او گفت که حزب دموکرات آزاد حاضر نیست به توافقی فرمالیته، آن هم با هزینه مردم تن بدهد.
به نظر می‌رسد بحران پناهندگان كه مهم‌‌ترین دلیل خروج دولت انگلیس از اروپا (برگزیت) بود، حالا حكومتی به استحكام آلمان را هم به شیوه كم‌سابقه‌ای متزلزل كرده است. در حالی كه حزب سبز آلمان به عنوان یك طرف از سه طرف مذاكره خواستار رویكردی انعطاف‌پذیرتر در قبال پناهندگان شده، حزب اتحادیه دموکرات مسیحی آنگلا مرکل كه پیش از این خواستار انعطاف در قبال مهاجرین بود، خواستار در پیش گرفتن رویكردی محتاطانه‌تر است، به خصوص كه در انتخابات ماه سپتامبر حزب دست راستی آلترناتیو با سیاست‌های ضد مهاجرتی، برای اولین بار چند کرسی در پارلمان آلمان به خود اختصاص دهد.
راه‌های فرار
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، دیروز از اینكه حزب دموکرات آزاد(FDP) از مذاکرات ائتلافی موسوم به جامائیكا خارج شده، ابراز تأسف كرد و گفت كه مراتب و جزئیات امر را به اطلاع فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیس‌جمهوری، خواهد رساند. آنگلا مرکل گفته كه به عنوان مسئول دولت، تمام مساعی خودش را به کار می‌گیرد تا آلمان از این وضعیت دشوار بیرون بیاید. کا‌‌‌ترین گورینگ اکهاردت، رئیس فراکسیون سبزها در پارلمان آلمان، از «اف‌دپ» انتقاد کرد که به مسئولیت خودش در تشکیل دولت ائتلافی عمل نکرد. اکهاردت گفته است: «احزاب متحده، اف‌دپ و سبزها تنها در نکاتی جزئی با هم اختلاف نظر داشتند. در موضوع حفظ محیط زیست، کشاورزی و مهاجرت بین طرفین اشتراک نظر‌‌‌ها بیشتر از آن چیزی بود که تصورش می‌رفت.» اینس پوهل، سردبیر دویچه‌وله فروپاشی مذاكرات برای دولت ائتلافی آلمان را با تحولاتی مانند برگزیت و به قدرت رسیدن دونالد ترمپ در امریكا مقایسه كرده و می‌گوید:« پس از برگزیت و دونالد ترامپ اینک شوک شکست مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی در آلمان. امکان تشکیل دولت ائتلافی، دست‌کم فعلاً، از آنگلا مرکل گرفته شده است.» او می‌گوید:« در آلمان باثبات و از لحاظ اقتصادی چنین موفق، در قلب اروپا، در کشوری که موتور محرک اتحادیه اروپاست، پس از گذشت هشت هفته از انتخابات پارلمانی، هنوز هم وضعیت تشکیل دولت کاملاً ناروشن است.»
هفته‌نامه اشپیگل هم نوشت:« بعد از شکست مذاکرات احزاب جهت تشکیل دولت ائتلافی موسوم به جامائیکا در آلمان ( ائتلاف احزاب متحد مسیحی، لیبرال دموکرات و سبزها) این کشور وارد یک بحران دولتی شده است.» این هفته‌نامه با بیان اینكه پیش روی آلمان هفته‌هایی «نامعلوم» و «مبهم» قرار گرفته، سه سناریو برای این وضعیت ترسیم كرده است:« یک راه فرار از این اوضاع تشکیل مجدد ائتلاف بزرگ است در صورتی که حزب سوسیال‌دموکرات راضی به این امر شود. چنین ائتلافی ائتلافی شکست خورده و بازنده خواهد بود که نه رأی‌دهندگان و نه احزاب شرکت‌کننده خواهان تشکیل آن نیستند. سناریوی دیگر تشکیل یک دولت حداقلی متشکل از دو حزب است که دولتی ناپایدار و فلج خواهد بود که برای کشوری مانند آلمان قابل تصور نیست. گزینه دیگر برگزاری انتخابات مجدد است که در پایان می‌تواند به نفع حزب افراطی آلمان تمام شده و علاوه بر آن شاید هیچ اکثریت چشمگیری را هم به دنبال نداشته باشد. همه این سناریو‌‌‌ها می‌تواند اعتماد شهروندان به دموکراسی را کاهش دهد.»
پایان صدراعظمی مركل؟
با وجود راه‌حل‌های پیش رو، موقعیت مركل بیش از هر موقع دیگری در وضعیت شكننده قرار گرفته تا جایی كه برخی از لزوم كناره‌گیری او صحبت می‌كنند. «پیتر گاولند» سیاستمدار آلمانی از حزب افراط‌گرای آلترناتیو برای آلمان (AFD) خواستار استعفای «آنگلا مرکل» صدراعظم این کشور شد. در یك نظرسنجی كه روزنامه دی‌ولت انجام داده و نتیجه آن دیروز منتشر شد، 61/4 درصد آلمان‌‌‌ها گفته‌اند كه شكست مذاكرات به معنی پایان مركل در صدراعظمی است در حالی كه فقط 31/5 درصد نظری مخالف این دارند.
