نويسنده:ميترا شهبازي
خرماي بم که روزگاري مهمان سفره ضيافتهاي مذهبي بود، امروز به گوشهاي رانده شده است و به جاي رخ نمايي در بازار فروش در گوشه سردخانه در حال انجماد و به فراموشي سپرده شدن است. چرا که سال گذشته بخش زيادي از خرماهاي برداشت شده از نخلستانهاي اين شهرستان در سردخانه انبار شد و هنوز آنها به فروش نرسيده، محصول 75 هزارتني سال 96 هم از راه رسيد و به آن اضافه شد. حالا هنوز خبري از برنامه ريزي متوليان براي فروش يا صادرات اين محصول به گوش نميرسد و با اين شرايط بيم آن ميرود که دوباره بخش زيادي از خرماهاي بم همچون سالهاي گذشته به فروش نرسد و نخلداران مقروض نتوانند بدهيهاي خود را به بانکها پرداخت کنند و زير بار چنين فشاري دست از کار بکشند. معضلي که علاوه بر تشديد درد بيکاري، خط توليد خرماي مضافتي بم را هم براي هميشه تعطيل ميکند.
شايعه پراکني تا نبود سيستم صادراتي مناسب
محصول سال گذشته حتي نتوانست در ماه مبارک رمضان که مصرف خرما در تمام کشور افزايش چندبرابري مييابد، سهمي يابد و باز در سردخانه باقي ماند. البته دليل اين به فروش نرسيدن را هم مسئولان شايعاتي ميدانند که در شبکههاي اجتماعي به دروغ دست به دست شد و مسير فروش محصول نخلداران را مسدود کرد. خرماهايي که در يک پيام تلگرامي ادعا ميشد به دليل حضور خفاشها سمي هستند و مردم بايد از خوردن آن امتناع کنند. البته در اين رابطه مسئولان وزارت بهداشت بارها با ارائه مستندات علمي خبر منتشر شده را رد کردند. با اين حال باز هم خرماي مرغوب بم در سردخانه ماند. البته معضل به فروش نرسيدن خرماهاي اين شهرستان تنها به شايعات منتشره محدود نميشود، چرا که مسئله اصلي اين است که سيستم مناسبي براي صادرات محصول خرما در بم وجود ندارد. در اين خصوص نماینده مردم بم در مجلس تاکيد ميکند که نبود برنامه ریزی صادراتی و بسته بندی شکیل از دلایل مهم خانه نشینی خرماها است.
حبیب الله نیکزادی پناه با اشاره به کيفيت بالاي خرماي برداشت شده، ميافزايد:« خرمای مضافتی بم با توجه به درجه کیفیت و شهرت منحصر به فردی که در بازار جهانی کشاورزی دارد می تواند علاوه برتسخیر بازار داخلی، بازارهای بین المللی صادراتی را نیز در اختیار بگیرد. بنابراین جا دارد که نه تنها برای بهبود وضعیت خرمکاران که با زحمات فراوان دست به توليد اين محصول ميزنند، بلکه براي ارزآوري حاصل از صادرات خرما، دولت برنامه جامعي براي فروش اين محصول مرغوب در نظر بگيرد.»
سردخانهها مقصد آخر خرماهاي بم
درحال حاضر که محصول مرغوب شهرستان بم به جاي فروش در گوشه سردخانه خاک ميخورد و اين دلالان هستند که با جولان در بازار سود حاصله را ميبرند و دست کشاورزان را خالي ميگذارند. چرا که به جاي گشوده شدن چتر حمايت متوليان، سايه دستدرازي سودجويان، بر سر خرماکاران سنگيني ميکند.
در اين باره نیکزادی پناه، نماينده مردم بم ميگويد:« متاسفانه کشاورزان ما از منابع مالی مطمئنی برخوردار نیستند و پس از برداشت خرما مجبورند برای تامین معيشت و پرداخت بدهيهاي خود به بانکها خرما را به هرقیمتی که دلالان تعیین کنند بفروش برسانند. از اين رو برای رفع مشکلات مالی کشاورزان بانک کشاورزی و صندوقهای قرض الحسنه علاوه بر کاهش سختگيريهايشان بايد با ارائه تسهیلات لازم مشکلات کشاورزان را برطرف کنند.»
علاوه بر اين لازم است در کنار ارائه تسهيلات کم بهره به خرماکاران، مسير فروش محصول هم باز شود. در حال حاضر خرماهاي توليدي در جعبههای ۶۰۰ الی ۷۰۰ گرمی بسته بندي ميشوند که در رديف بسته بندیهاي شکيل و استاندارد برای ارائه در بازار جهانی قرار نمیگیرد. از اين رو تا زماني که اين معضلات از سر راه توليد محصول خرما توسط دولتمردان برداشته نشود، باز هم کشاورزان بايد شاهد انبار شدن دسترنج يکسالهشان باشند. معضلي که با سادگي ميتواند برطرف شود و هنوز مسئولان براي آن برنامهاي ندارند.