زمينه مستعد جامعه ما براي توسعه مشاركتهاي مردمي باعث شده بسياري از جريانها سعي كنند از اين فعاليتهاي مدني براي اهداف خود پوششي درست کنند و با تغيير جهت اين مشاركتها به نفع اهدافشان بهره ببرند.
گردش مالي بالاي سازمانهاي مردمنهاد از طرفي، رهگيري مالي دشوار آنها به دليل ساختار چندلايه و نامتعارف و در اصطلاح بازاري و غيررسميشان از سوي ديگر در كنار فعاليت شبكهاي و مويرگي ويژگيهايي هستند كه سمنها را به منفذي براي ورود افراد و جريانهاي مغرض تبديل كرده است.
در عين حال شاكله غالب نظام و ساختار اجتماع ما دولتي است، بنابراين فعاليتهاي مردمي و خيريه همواره به عنوان محلي براي نفوذ مورد توجه بودهاند.
علاوه بر اين شيوه جديد فعاليت سازمانهاي مردمنهاد يا سمنها باعث شده آنها بيش از گذشته مورد طمع جريانهاي سياسي و فرهنگي قرار بگيرند. بر اين اساس است كه در ماههاي منتهي به آبان سالجاري گزارشهاي ريز و درشت، رسمي و غيررسمي و تأييد شده و نشدهاي از تخلفات مؤسسات خيريه و سازمانهاي مردم نهاد مخابره ميشوند. آخرين آنها عدم شفافيت مالي سازمانهاي مردمنهاد است كه اين سازمانها را مغضوب ستاد ساماندهي سمنهاي تهران كرده و باعث شده حجت نظري، رئيس اين ستاد اعلام كند تا اطلاع ثانوي از سرانه براي سازمانهاي مردمنهاد خبري نيست.
نظري با اشاره به حواشي ستاد ساماندهي سمنهاي شهر تهران با بيان اينكه متأسفانه ستاد توانافزايي سمنها در دورههاي قبل شفافيت مالي نداشته است، گفت: عدم شفافيت مالي سبب ايجاد شائبه و ترديدهاي بسيار در شورا و سطح جامعه شده بود.
وي با بيان اينكه متأسفانه بايد اعلام كنم كه با چك كردن گزارشهاي مالي دورههاي قبلي دريافتيم نگاهي كه بايد براي توانافزايي نهادهاي مردمي باشد، وجود نداشته است، گفت: به طور مشخص ارائه كمكهاي خاص و قابلتوجه براي تجهيز ايستگاههاي صلواتي در محرم و صفر يا ارائه كمك به هيئتهاي مذهبي در گزارشهاي مالي ديده ميشود و اين در حالي است كه هيئتهاي متولي مشخصي دارند.
نظري افزود: اينكه شهرداري در قالب عطر سيب به هيئتها كمك ميكند و در كنار آن، ستاد توانافزايي مجدداً به هيئتها كمك كند به نظر اتفاق خوبي نيست؛ چراكه سبب دور شدن هيئتها از كاركرد و نيت اصلي است، ايجاد چند نهاد براي بودجهدهي فضا را براي عدهاي باز ميكند تا اغراض شخصي خود را پيش ببرند!
رئيس ستاد ساماندهي سمنهاي شهر تهران گفت: در جلسهاي كه با كارگروههاي سمنها در دفتر ستاد داشتيم، به صراحت اعلام كرديم كه كمكهاي سرانه قطع خواهد شد و از اين پس به هيچ وجه به سمنهاي عضو ستاد كمك سرانه نخواهيم كرد؛ چراكه بايد اين مسئله ساماندهي شود.
اگرچه در گزارش نظري كاسه و كوزه بينظمي مالي سمنها بر سر هيئتهاي مذهبي شكسته است، اما اغراض شخصي اشاره شده در اظهارات وي قابل تعميم به اغراض حزبي، سياسي، فكري و فرهنگي جهتدار با نظام و انقلاب نيز هست كه بايد ديد از فهرست توانافزاييهاي ساختاري و سازماني و سيستمي خارج ميشوند يا خير؟! و آيا دور شدن از كاركرد و نيت اصلي ساير سمنها به عنوان ركن سوم توسعه پايدار كشور بعد از دولت و بخش خصوصي نيز به آساني هيئتهاي مذهبي قابل رصد، پيگيري و كنترل و اصلاح هست يا خير؟!
پاسخ اين سؤالات قطعاً جايي فراتر از ستاد ساماندهي سمنهاي شهر تهران است و بايد حوالي وزارت كشور و شوراي عالي استانها آن را جستوجو كرد. آنجا كه مواد 5 و 6 آييننامه اجرايي تأسيس و فعاليت سازمانهاي مردمنهاد مصوب سال 84 هيئت دولت كه ناظر به بهداشت مالي سمنها است، ناديده گرفته شده و مورد توجه قرار نميگيرد.