جعفر تكبيري
فرانسه كه گفته مي‌شود بيشترين عوايد را از اجراي برجام به خود اختصاص داده، حالا با مانور روي برنامه دفاعي ايران و تلاش براي معرفي اين برنامه به عنوان يك تهديد، عملاً عليه منافع خود در ايران برخاسته است.
بر اين اساس، امانوئل ماكرون در ادامه مواضع ضدايراني خود، جمعه گذشته در حاشيه نشست سران اتحاديه اروپا در گوتنبرگ ابراز اميدواري كرده است ايران از «استراتژي تهاجمي» خود در منطقه بكاهد و درباره برنامه موشكي خود شفاف‌سازي كند. بنا به ارزيابي ماكرون برنامه موشك‌هاي بالستيكي ايران ظاهراً از كنترل خارج شده است. پيش‌تر هم فرانسه به سران اروپا پيشنهاد كرده بود درباره تحريم‌هاي جديد اتحاديه اروپا عليه ايران به خاطر برنامه موشكي اين كشور رايزني صورت گيرد.
اين فشارها بر جمهوري اسلامي ايران در حالي شكل مي‌گيرد كه غربي‌ها در جريان مذاكرات با جمهوري‌اسلامي درخصوص برنامه صلح‌آميز هسته‌اي كشورمان، تلاش زيادي براي محدودكردن توان دفاعي كشورمان به كار بسته‌اند و در اين حوزه تمركز بي‌سابقه‌اي روي موضوع موشك‌هاي بالستيك كشورمان انجام داده‌اند. آنها مي‌كوشيدند با پيوندزدن پرونده هسته‌اي به برنامه موشكي، اين دو را در يك چارچوب قرار دهند و بتوانند با ايجاد فشار در يك مسير هر دو برنامه را متوقف كنند.
اگرچه ديپلمات‌هاي ارشد جمهوري اسلامي ايران در طول اين مذاكرات حاضر به گفتوگو درخصوص برنامه موشكي كشورمان نشدند و در اين‌خصوص هيچ توافقي ميان ايران و غرب صورت نگرفت اما اين پايان كار نبود، چرا كه همزمان با اجرايي شدن برجام موج تازه‌اي از فشارها توأم با پيمان‌شكني طرف‌هاي غربي درخصوص برنامه دفاعي كشورمان آغاز شد و اروپايي‌ها با امريكايي‌ها براي توقف كامل اين برنامه همراستا شدند. اگرچه در اين بين جمهوري اسلامي ايران به هيچ عنوان حاضر به پذيرش زياده‌خواهي‌هاي طرف‌هاي غربي در اين‌خصوص نشد، اما هربار بازي تازه‌اي توسط اعضاي گروه 1+5 در اين خصوص طراحي مي‌شود.
فرانسه در كدام زمين بازي مي‌كند؟
نكته مهم این است که فرانسوي‌ها در حالي طي چند هفته اخير سخن از محدودكردن برنامه موشكي كشورمان به ميان مي‌آورند كه نگاهي به قراردادهاي منعقد شده پسابرجام نشان مي‌دهد فرانسه بيشترين سهم را از بازار پسا برجام به خود اختصاص داده است.
در اين‌خصوص بايد گفت: به‌رغم تمامي مشكلاتي كه امريكا در مسير تجارت با ايران بر سر راه كشورها قرار داده، فرانسوي‌ها توانسته‌اند قراردادهاي نسبتاً خوبي با ايراني‌ها ثبت كنند و در كنار سرازير شدن كالاهاي مصرفي توليد اين كشور به ايران، در حوزه‌هاي پرسود نفت‌و‌گاز، خودرو‌سازي و فروش هواپيما با ايران قرارداد امضا كنند، جالب این است كه شركت‌هاي اين كشور مترصد آن هستند با يافتن راه‌هاي تازه، حجم قراردادهاي خود را افزايش دهند.
بر اين اساس، در بخش خودرو‌سازي قرارداد شركت‌های رنو و پژو جزو مهم‌ترين قراردادهاي تجاري ميان ايران و فرانسه بوده و همچنين در حوزه هواپيما، بزرگ‌ترين و مهم‌ترين قرارداد پسابرجام ميان ايران و شركت ايرباس فرانسه امضا شده و قرار است نزديك به 100 فروند هواپيما به ايران تحويل دهند. علاوه بر اين در حوزه نفت‌و‌گاز هم قرارداد مهمي با شركت توتال فرانسه به امضا رسيده كه قرار است اين شركت توسعه فاز 11پارس‌جنوبي را انجام دهد. به اينها بايد قراردادهاي خرد ديگري همچون توسعه و ساخت فرودگاه، توسعه كارخانه فولاد و نيروگاه را نيز اضافه كرد كه عايدي زيادي را نصيب شركت‌هاي فرانسوي مي‌كند.
تمامي اينها در حالي است كه ماكرون اين روزها به واسطه همنشيني با دونالد ترامپ سعي مي‌كند سخنان خوشايند اين فرد را به زبان بياورد، او قرار است در آينده‌اي نزديك به ايران سفر كند و حجم مبادلات تجاري كشورش با ايران را بيش از هر زمان ديگري كند؛ اتفاقي كه نشان مي‌دهد فرانسه قطعاً ميان ايران و امريكا، گرايش بيشتري به سوي امريكايي‌ها دارد، قطعاً توقف برنامه دفاعي كشورمان، اولويت بزرگ‌تري نسبت به قراردادهاي تجاري‌اش با ايران دارد.
به نفع ماكرون نيست در امور راهبردي ايران دخالت كند
در همين خصوص علي‌اكبر ولايتي عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام هم به سخنان ضدايراني امانوئل ماكرون واكنش نشان داده است. بر اين اساس، ولايتي ضمن تأكيد بر اينكه مقابل عهدشكني امريكا در برجام محكم مي‌ايستيم، به ماكرون توصيه كرد مانند مارشال دوگل حداقل حالت نيمه استقلال داشته باشد.
بر اين اساس ولايتي، با رد و تقبيح مواضع ضدايراني اخير رئيس‌جمهور فرانسه عنوان كرد كه به نفع آقاي ماكرون و فرانسه نيست در موضوع موشكي و امور راهبردي جمهوري اسلامي ايران كه در آن حساسيت بسيار داريم، دخالت كند؛ اين دخالت‌ها جز كاستن از اعتبار دولت فرانسه نزد جمهوري اسلامي ايران خاصيت ديگري ندارد. ولايتي همچنين تصريح كرد: ما كه براي مسائل و برنامه دفاعي كشورمان از ديگران اجازه نمي‌گيريم موشك داشته باشيم يا نداشته باشيم يا بگويند برد موشك‌هايمان چند كيلومتر باشد. اين موضوع به آقاي ماكرون چه ربطي دارد؟ وي اصلاً چه كاره است كه دخالت مي‌كند؟ اگر مي‌خواهد رابطه ايران و فرانسه، رابطه‌اي رو به رشد باشد سعي كند در اين نوع امور دخالت نكند، زيرا اين خلاف مصالح ملي فرانسه هم است.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام سپس خاطر نشان كرد: معلوم است كه پاسخ ما به او منفي است، پس چرا اين موضوع را مطرح مي‌كند، وقتي پاسخ منفي گرفت بگويند آقاي ماكرون در سياستش شكست خورده است. بنابراين كاري كند كه بگويند در سياستش موفق بوده است.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام همچنين با رد توصيه برخي در داخل براي مذاكره موشكي با اروپا تأكيد كرد كه هيچ كشور مستقلي منافع و مصالح ملي خود را در معرض حراج قرار نمي‌دهد.
وي درباره انتشار مقاله يكي از استادان دانشگاه تهران در يكي از روزنامه‌هاي اصلاح‌طلب مبني بر آغاز مذاكره موشكي با اروپا اظهار كرد: اين يكي از خواص دموكراسي است كه هر شخصي مي‌تواند حرفش را بزند منتها اگر سخن معقولي نباشد مردم از اين گوش مي‌شنوند و از آن گوش به در مي‌كنند.
ولايتي در ادامه تأكيد کرد: اروپايي‌ها از رابطه با ما نفع مي‌برند و استقبال مي‌كنند مگر اينكه زيرفشار امريكا باشند و نتوانند اين كار را بكنند، اكنون مي‌بينيم كه به‌رغم فشار‌هاي امريكا برخي كشورهاي اروپايي، سرمايه‌گذاري در كشورمان را آغاز كرده‌اند.
ولايتي تصريح كرد: آيا كسي مي‌آيد منافع و مصالح ملي‌اش را اين‌طور در معرض حراج و تماميت ارضي‌اش را در معرض يغماي ديگران قرار دهد؟ كدام كشور مستقل و قدرتمندي در دنيا مسائل دفاعي‌اش را در بازار مكاره دنيا به حراج گذاشته است؟
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در پاسخ به پرسشي درخصوص اينكه جايگزيني مذاكره با اروپا به جاي امريكا چقدر مبتني بر منافع ملي است؟ اظهار كرد: اين موضوعي متقابل است. اروپايي‌ها از رابطه با ما نفع مي‌برند و جزو آرزوهايشان است با كشور ثروتمند، بزرگ و قابل اعتمادي مانند ايران كه داراي ملتي كارآمد، مؤمن و مصمم است رابطه داشته باشند. من سال‌ها با اروپايي‌ها در موقعيت‌هاي رسمي و غيررسمي سر‌و‌كار داشته‌ام، آنان هم از داشتن رابطه با ايران استقبال مي‌كنند مگر اينكه زيرفشار امريكا باشند و نتوانند اين كار را بكنند. اكنون مي‌بينيم كه به‌رغم فشار‌هاي امريكا، برخي كشورهاي اروپايي، سرمايه‌گذاري در كشورمان را آغاز كرده‌اند.
وي گفت: چاره ما نيز صرفاً منحصر به ارتباط با غرب نيست، امريكا نباشد با اروپا كار مي‌كنيم، اروپا نيز نه صرفاً اروپاي متحد كه متشكل از 27 كشور است بلكه با تك‌تك كشورهاي اروپايي داراي روابط مجزا هستيم همچنان كه با كليت اتحاديه اروپا نيز رابطه داريم. عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت: رابطه ما صرفاً به غرب منحصر نمي‌شود بلكه با ديگر كشورها اعم از روسيه، چين، هند، ژاپن، كره‌جنوبي، آفريقاي جنوبي و امريكاي لاتين كه داراي ظرفيت‌هاي مختلف هستند روابط داريم.
ولايتي تصريح كرد: اكنون حكومت مستقلي در كشورمان برپاست، گرچه تحت فشار امريكاست اما ظرفيت‌هايي دارد كه در كشورهاي جهان سوم كمتر چنين ظرفيت‌هايي ديده مي‌شود.
در مقابل عهدشكني امريكا در برجام محكم مي‌ايستيم
عضو هيئت عالي نظارت بر برجام سپس پيرامون عهدشكني امريكا در برجام هم تأكيد كرد: جمهوري‌اسلامي‌ايران در مقابل زياده‌خواهي و عهدشكني امريكا در برجام محكم مي‌ايستد و از حقوق ملي دفاع مي‌كند. ترامپ حريف ايران نمي‌شود و مقابل عهدشكني‌اش در برجام مي‌ايستيم. ولايتي گفت: امريكايي‌ها از ابتدا كه وارد مذاكرات هسته‌اي شده‌اند تا حد ممكن سعي كرده‌اند خواسته‌هايشان را يك‌جانبه تحميل كنند. دولت جديد امريكا از همان ابتدا بنا را بر اين گذاشت كه تعهدات برجامي‌اش را به علت دشمني با جمهوري‌اسلامي‌ايران اجرا نكند.
وي اضافه كرد: بدون ترديد جمهوري‌اسلامي‌ايران در مقابل اين عهدشكني‌ها مي‌ايستد و ديگر اعضاي 1+5 موظفند امريكا را به اجراي تعهداتش وادار كنند، زيرا اين تعهدي بين‌المللي و متكي بر مصوبه شوراي امنيت سازمان ملل متحد است نه تعهدي دوجانبه ميان ايران و امريكا.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام سپس افزود: تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي كشورمان بسيار تلاش كردند و تا حد ممكن مذاكرات را پيش بردند اما دولت جديد امريكا از همان ابتدا بنا را بر اين گذاشت كه تعهدات برجامي‌اش را به علت دشمني با جمهوري اسلامي ايران اجرا نكند.
وي تصريح كرد: فردي كه در امريكا روي كار آمد و رئيس‌جمهور شد، عادت به كلاشي دارد اما اداره كردن اين كشور كاباره يا كازينو نيست كه بخواهد با كلاشي و پشت هم‌اندازي پول جمع كند، چنانكه پس از سفري به منطقه ما و برخي كشورهاي ديگر پس از بازگشت به كشورش گفت پول آورده است، معلوم مي‌شود كه او به روابط بين‌الملل به عنوان محل كاسبي نگاه مي‌كند.
عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام خطاب به ترامپ گفت: اما او درباره ايران حتماً اشتباه مي‌كند، خوب است كه از اسلافش پند بگيرد و بداند كه حريف ملت و نظام جمهوري اسلامي ايران نمي‌شود. ما در مقابل زياده‌خواهي و عهدشكني‌هايش مي‌ايستيم و از حقوق ملي دفاع مي‌كنيم.
اقتصاد مقاومتي، پاسخي عملي به تحريم‌هاي امريكاست
ولايتي همچنين درباره اجراي قانون تحريم‌هاي «كاتسا» عليه كشورمان هم گفت: امريكايي‌ها در طول سال‌هاي پس از انقلاب هيچ‌گاه با نظر مساعد به روابط با ايران نگاه نكرده‌اند و اين تشخيص امام راحل و رهبر معظم انقلاب است كه اين كشور بنا ندارد جمهوري اسلامي ايران و انقلاب عظيمي كه ملت ايران را از نظام 2500 ساله شاهنشاهي رهانيد به رسميت بشناسد. براي تصميم‌گيري در چالش‌هاي سياسي يكي از عناصر، عنصر غافلگيري است، دست ما براي پشيمان كردن امريكا از كاري كه كرده، باز است.
وي افزود: به اين علت، امريكا به هر دری مي‌زند تا عليه جمهوري اسلامي ايران اقدام كند ما نيز به اين اقداماتشان عادت داريم. نيروهاي مسلح و غيرمسلح ما از گذشته تاكنون از نگاه انساني اين كشور به روابط برخوردار نبوده‌اند و واشنگتن همواره تحميلاتش را انجام داده است، به همين علت است ملت ايران روي پايش ايستاده و اقتصاد مقاومتي، پاسخي عملي به تحريم‌هاي امريكاست.
عضو هيئت عالي نظارت بر برجام همچنين درباره تصميمات اين هيئت براي مقابله با اجراي قانون «كاتسا»، اظهار داشت: درست نيست علني بگويم كه چه تصميماتي گرفته‌ايم.
سایت جوان " اگر بیشترین عواید برجام نصیب فرانسه شده " به دلیل راهبردهای مثبت فرانسه در جهت کشورمان نبوده ست " دلیلش تصورات غلط مقامات کشورمان در باره فرانسه بوده " که تصور دارند " با دادن امتیاز به فرانسه " نقش پلیس بد برجام " رام گردیده دنبال امریکا نمی رود " اما ماکرون از راه رسیده " نشان داد " باهیچ چیز حمایت امریکا را عوض نمی کند " و از دست 
