ظاهر امر این است که دونالد ترامپ توانسته قرارداد تجاری بیسابقه بزرگی با چشمبادامیها در پکن ببندد که در مجموع کفه منافع امریکا سنگینتر است اما روزنامه امریکایی نیویورکتایمز در تحلیل سفر اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهوری امریکا به شرق آسیا و نتایج آن نوشت: آنگونه که نظرسنجیها نشان میدهد اعتماد جهانی به نقش رهبری امریکا کم شده و ترامپ جای خود را به عنوان قدرتمندترین رهبر جهان به همتای چینی خود واگذار کرده است. سخنان ترامپ هم در مقصد بعدی سفرش نشان داد که بهرغم این موفقیت به هیچ وجه به چینیها اعتماد ندارد و آنها را متقلب میداند. در مورد کرهشمالی هم وزیر خارجه ترامپ از هماهنگی مواضع با چین صحبت میکند اما تحلیل اندیشکدههای امریکایی نشان میدهد که این سخنان از واقعیت فاصله دارد.
نیویورکتایمز روز جمعه نوشت: در پشت زرق و برقی که رئیسجمهور چین در استقبال از همتای امریکایی خود به راه انداخته است دیدن واقعیت دشوار نیست؛ اینکه این دو رهبر در مسیرهای کاملاً مغایر گام بر میدارند. این روزنامه امریکایی در ادامه با اشاره به قدرت زیاد شیجینپینگ به عنوان رهبر و رئیسجمهور چین نوشت: او پس از کنگره اخیر حزب کمونیست چین عملاً به پادشاه این کشور بزرگ تبدیل شده و همان لقبی به او داده شده است که قبل از وی تنها به مائو تسه تونگ و دن شیائو پینگ داده شد. او حتی در این کنگره جانشینی برای خود انتخاب نکرد که نشان میدهد مطمئن است پس از پایان دو دوره پنج ساله در قدرت میماند. به نوشته نیویورکتایمز، نکته اصلی در این میان آن است که ترامپ با سیاستهای خود به دور کشورش دیوار میکشد ولی رئیسجمهور چین پل میسازد. رئیسجمهوری چین در جریان مجمع جهانی اقتصاد در ماه ژانویه، کشور خود را قهرمان تجارت آزاد و جهانیسازی اعلام کرد و گفت قصد دارد یک تریلیون دلار برای مرتبط کردن آسیا و اروپا از طریق طرح «یک جاده - یک کمربند» هزینه کند. این بدان معناست که در حالی که ترامپ درها را به سوی دنیا میبندد، رئیسجمهوری چین بیش از پیش از جهان استقبال میکند. این روزنامه نوشت: چین همچنین در غیاب امریکا در فعالیتهای جهانی مربوط به تغییرات آب و هوا نقش رهبری به عهده گرفته، در سازمان تجارت جهانی حرف اول را میزند، یکی از اصلیترین نقشها را در سازمان ملل و عملیات صلحطلبانه آن دارد و مهمتر از همه برای جذب نابغهها و بزرگان علم جهان تلاش میکند. نیویورکتایمز در پایان نوشت: به این ترتیب، چین با پیشروی گام به گام در تمام عرصهها کمکم جای امریکا را در نردبان قدرت جهانی میگیرد و حتی میتواند کمکم نظم جهانی مورد نظر خود را همه تحمیل کند.
ابَرقرارداد تجاری امضا شد اما...
رؤسای جمهور چین و امریکا در دیدار با یکدیگر قراردادهای تجاری متعددی به ارزش بیش از ۲۵۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار امضا کردند. به گزارش آسوشیتدپرس، در راستای دیدار دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا با همتای چینی خود «شی جین پینگ» در پکن، دو طرف قراردادهای تجاری به ارزش ۲۵۳ میلیارد امضا کردند. قراردادهای امضا شده در مراسمی با حضور رؤسای جمهور دو کشور در راستای فروش تراشههای ساخت امریکا، موتورهای جت و قطعات خودرو امریکایی و بخش دیگر آن شامل همکاری در چارچوب گاز شیل و یادداشت تفاهم توسعه صنعتی است. البته هدف از این قراردادها خنثی کردن شکایات امریکا در مورد سیاستهای تجاری چین است. به نظر میرسد بخش دیگری از این قراردادهای امضا شده حاکی از خرید شرکتهای گوشی همراه چینی و خطوط هوایی و سایر بخشها است که برای دیدار ترامپ کنار گذاشته شده بودند. یکی از بخشهای مهم این توافقات معامله بزرگی بود که براساس آن چین از شرکت هواپیمایی بوئینگ ۳۰۰ فروند هواپیما به ارزش ۳۷ میلیارد دلار خریداری میکند. با این حال دونالد ترامپ، رئیسجمهوری امریکا در سخنانی در اجلاس همکاریهای اقتصادی آسیا – پاسیفیک در ویتنام، کشورهای این منطقه را به تقلب، تعدی اقتصادی و عهدشکنی متهم کرد. وی در سخنان خود که عمدتاً به صورت آشکارا چین را مخاطب خود قرار میداد، این کشور و برخی از کشورهای دیگر منطقه را به اتخاذ سیاستهای اقتصادی غارتگرانه و چپاولگرانه و «خوش رقصی» و شیوههای غیراخلاقی برای کشاندن کارخانههای امریکایی به خارج از این کشور و به سمت کشورهای خود متهم کرد. ترامپ افزود: امریکا دیگر چشم خود را روی بدعهدیها، تقلب یا هجمه اقتصادی نخواهد بست. آن روزها گذشت. ما دیگر در برابر دزدیهای بیشرمانه از حقوق خود کوتاه نخواهیم آمد.
نبود اختلاف درباره کرهشمالی!
«رکس تیلرسون»، روز پنجشنبه اعلام کرد که در رابطه با کرهشمالی، «دونالد ترامپ» و «شی جین پینگ»، رؤسای جمهوری امریکا و چین هیچ گونه اختلافی ندارند. بر اساس این گزارش، وزیر خارجه امریکا در گفتوگو با خبرنگاران در پکن ضمن اعلام اینکه رئیسجمهوری چین همتای امریکایی را در جریان تدابیر مشخص کشورش علیه پیونگیانگ از جمله اعمال محدودیت بر حسابهای بانکی قرار داده، تأکید کرد که واشنگتن و پکن وجود یک کرهشمالی مجهز به سلاح هستهای را نمیپذیرند. .در همین حال اندیشکده بروکینگز در تحلیلی نوشت که دیدار ترامپ از چین در زمان نامناسبی صورت میگیرد. چین برای تلطیف فضای رویکرد خشن اخیر دولت ترامپ نسبت به تجارت و بالاخص موضوع کرهشمالی، به سراغ ارائه چند پیشنهاد تجاری وارداتی و توافقات سرمایهگذاری که از قبل آماده کرده میرود تا بدین وسیله تأکید کند که خواهان تلطیف فضاست اما به هیچوجه رویکردش را تغییر نخواهد داد. «لیندسی فورد» -رئیس مؤسسه سیاست در آسیا- نیز معتقد است که ترامپ در گفتوگو با «شی جین پینگ» رویکرد بسیار نرمتری نسبت به گذشته اتخاذ خواهد کرد. او از وضعیت داخلی نامناسبی برخوردار است درست برعکس همتای چینی خود.
هماکنون امریکا در یکی از غبارآلودترین فضاهای سیاسی تاریخ خود به سر میبرد و آسیاییها -بالاخص چینیها- این را با دقت زیر نظر دارند. لذا، آن طور که باید، ترامپ را جدی نخواهند گرفت. نهایتاً ترامپ و شی در برخی مسائل تجاری با هم به توافق خواهند رسید اما بر سر موضوعات اصلی -شامل مسئله کرهشمالی- این توافق خیلی بعید است. ارتباط عمیقی است بین آنچه که دولت ترامپ از چین انتظار دارد و آنچه که چینیها به آن اهمیت نمیدهند.