جواد محرمي
ضعف قصه‌گويي همواره يكي از ريشه‌اي‌ترين
معضلات سينماي داستاني ايران بوده و هست؛ آثار ارزشي و انقلابي نيز از اين آفت
مصون نبوده‌اند. سجاد قافله‌باشي، مدير «خانه فيلم داستاني انقلاب» در گفت‌و‌گويي
كه پيش روي شماست، روند برنامه‌ها
و اهداف اين مركز براي توليد فيلم و سريال‌هاي
داستاني را تشريح كرده‌است؛ روندي كه اميد مي‌رود منجر به توليد آثاري شود كه قوام قصه در
آنها رعايت شده‌باشد.
مؤسسه
شما چه اهدافي را دنبال مي‌كند و چه ارتباطي با سازمان اوج دارد؟
«خانه فيلم داستاني انقلاب»
به صورت يك مؤسسه كاملاً مستقل و خصوصي فعاليت مي‌كند. ما مؤسسه‌اي هستيم كه البته افتخار همكاري با سازمان اوج
را هم داريم، ارتباط ما در فاز همكاري با اوج خيلي رو به رشد بوده و همكاري با اين
سازمان طي چندسال اخير دلگرمي بيشتري به ما داده است، مركز ما در واقع مجموعه
مستقل فيلمسازي در عرصه داستاني است؛ يك مركز تخصصي توليد فيلم‌هاي داستاني اعم از سريال و سينمايي است و به
دلیل دغدغه‌اي كه به سبب ورود به عرصه
فيلمسازي پيدا كرده‌است و اينكه قصد دارد در اين
عرصه پيشرو و حرفي جديد براي عرضه داشته باشد، نيازمند نيروي جوان خلاق آموزش‌ديده و با‌انگيزه است.
در
زمينه تربيت نيرو هم فعاليت داريد يا خير؟
در عرصه پرورش نيرو به طور
خودجوش دو واحد در زيرمجموعه مركز خانه داستاني با عناوين مدرسه فيلمسازي مفيد و
اتاق تجربه فعال هستند كه يكي كار آموزش با رويكرد تئوريك انجام مي‌دهد و دستور كار مجموعه اتاق تجربه هم كه در
امتداد مدرسه فيلم داستاني مفيد است، فعاليت حين توليد است. در واقع دانش تئوريك
حين توليد تكامل پيدا مي‌كند، افرادي كه در اتاق
تجربه به سطحي برسند كه احراز شود، ديگر بايد وارد عرصه فضاي حرفه‌اي توليدات بلند داستاني بشوند، براي آنها
برنامه‌ريزي مي‌شود تا به طور جدي وارد عمل بشوند.
ما از ابتداي سال 95 تا حدود
يك‌ماه پيش حدود 60 عنوان فيلم
كوتاه، نيمه‌بلند، بلند و مينيمال توليد
كرده‌ايم كه در جشنواره‌هاي مختلف داخلي و خارجي جوايزي كسب كرده‌اند، براي مثال از جشنواره فيلم كوتاه تهران،
جايزه بهترين دستاورد فني را گرفتيم، در جشنواره فيلم كودك اصفهان در بخش كوتاه كه
رقابتي‌تر از بخش بلند است دو جايزه
كسب كرديم، در جشنواره رضوي يزد هم جوايز خوبي در‌يافت كرديم.
رويكرد
جشنواره‌اي كه نداريد؟
عرصه فيلم كوتاه جشنواره‌ها عرصه خوبي براي ديده‌شدن است، اما رويكرد ما پيش از جشنواره مخاطب
است، سازوكارهاي ارتباط با مخاطب در كشور ما و البته در همه دنيا مقداري ناقص است؛
اساساً فيلم كوتاه در همه جهان بيشتر جنبه آماتور دارد و قاعدتاً نگاه به اكران يا
پخش فيلم كوتاه هم نگاه حرفه‌اي
نيست، اما در ايران شاهديم كه گروه هنر و تجربه برخي فيلم‌هاي كوتاه را اكران مي‌كند و ما هم تصميم داريم آثارمان را عرضه كنيم.
فيلم‌هاي ما در يك بازه زماني مشخص به جشنواره‌ها ارائه مي‌شوند؛ برخي آثار نيازمند اين است كه به جشنواره‌هاي خارجي بروند و آنجا مخاطب خاص خود را پيدا
كنند، مانند فيلم «حسكه با عشق» كه در جشنواره‌هاي فيلم لهستان، ايتاليا و ژاپن ديده شد و
بازخوردهاي خوبي هم گرفتيم، اما پس از طي دوره جشنواره‌ها ما سعي مي‌كنيم فيلم‌ها را از طريق مبادي‌ای كه قابليت پخش دارند، ارائه بدهيم؛ براي
مثال تلويزيون در گذشته برنامه‌هايي
داشت كه به صورت تخصصي فيلم كوتاه پخش مي‌كردند.
كارهاي مينيمال ما راحت‌تر پخش مي‌شوند و بازخوردهاي خوبي گرفته‌ايم.
در
بحث محتوا سينماي ما همواره با آفت‌هايي مواجه بوده است. ضعف فيلمنامه هنوز مشكل اصلي سينماي ماست و
اينكه برخي فيلم‌ها صرفاً روي يك تلخي
بدون روزنه اميد تأكيد دارند، فيلم‌هايي كه الهام‌بخش نيستند، قهرمان ندارند يا با مخاطب‌عام نمي‌توانند ارتباط برقرار كنند، بعضاً فيلم‌ها نمي‌توانند الگو‌هاي مناسبي ارائه دهند، ضدقهرمان نقش‌محوري در فيلمنامه‌ها دارند؛ اينها آفت هايي است كه وجود دارد، غلبه
تكنيك هم به نوع خود آفت ديگري است كه ديده مي‌شود. در اين‌باره آيا در خانه فيلم داستاني انقلاب كاري مي‌شود يا خير؟
به نظرم ما بيش از اينكه
مشكل موضوع داشته باشيم، مشكل دريچه نگاه داريم. مي‌شود به عنوان مثال درباره موضوع اعتياد
متعهدانه و دلسوزانه ورود كرد و هم مي‌شود
غرض‌ورزانه نگاه كرد، وگرنه معضل
اعتياد را نمي‌شود به كل ناديده گرفت. همين
تفاوت زاويه نگاه است كه باعث مي‌شود
يك اثر سياه‌نما و اثري ديگر خيرخواهانه
تلقي شود.
دوستان ما در خانه فيلم
داستاني انقلاب درباره اولويت‌هاي
مضموني كه يكي از بخش‌هاي مهم آن ناظر بر روح حاكم
بر آثار است، سندي را استخراج كرده‌اند
كه 10، 11 عنوان است و معتقديم اينها بايد در روح فيلم‌ها باشد، نه صرفاً در موضوع فيلم‌ها، براي مثال در هر فيلمي بايد خانواده محترم
نشان داده شود، بايد جهان امداد‌رسان
در آثار ديده شود، به شكلي كه شخصيت‌ها
هيچ زماني وارد بن‌بست نشوند و توانمندي فائق
آمدن بر مشكلات سخت را داشته باشند. برخي معضلات اجتماعي هستند كه قابل انكار
نيستند، ولي بايد رويكرد فيلمساز مصلحانه و مسئولانه و دلسوزانه باشد. ما در
كارهايي كه در مرحله نگارش هستند و حتي كارهايي كه در مرحله پژوهش و تحقيقات قرار
دارند، اين مسائل را نصب‌العين قرار مي‌دهيم.
چقدر
به پژوهش اهميت مي‌دهيد؟
بسيار زياد. اگر پژوهش مناسب
پيش از توليد فيلم انجام نشود، ما با آثاري مواجه خواهيم بود كه مخاطب از آن به
هيچ نتيجه‌اي نمي‌تواند برسد. بايد فيلمسازان نسبت به موضوع
اشراف كامل داشته باشند و عالمانه به آن نگاه كنند.
