جمهوري اسلامي ايران و همسايگان مسلمان آن به رغم داشتن فراز و فرودهاي زيادي در روابط خود و مداخله بعضي قدرتهاي فرامنطقهاي براي مخدوش كردن اين رابطه، غير از بعضي دولتهاي وابسته، هيچگاه حاضر نشدهاند سطح روابط خود را كاهش دهند و اين نشان از علاقهمندي ملتهاي مسلمان به هم، منافع مشترك، مسائل مشترك اسلامي، ارزشهاي تاريخي و فرهنگي مشترك و ديرپاي آنها است و البته نيازهاي متقابل نيز حافظ اين سطح از ارتباطات بوده است.
در كنار نكات پيش گفته، نقش ژئوپولتيكي مكمل بعضي كشورهاي منطقه با ايران براي ارتباط شرق و غرب جهان است كه در صورت درك درست، تنظيم قواعد مشترك و مشاركت منطقي در منطقه ضمن ايجاد يك كمربند امن و پايدار براي منطقه، بهرهمندي فراوان اقتصادي ميان ملتهاي منطقه را فراهم خواهد كرد و اين ممكن نيست مگر با ايجاد يك محيط امن با قواعد منطقهاي. تماسهاي نزديك مقامات عاليرتبه نظامي در منطقه نشان از فعال شدن ديپلماسي دفاعي در جمهوري اسلامي ايران و منطقه است كه ميتواند در كنار تقويت امنيت عمومي و رواني، موجب استحكام و پايداري ديگر سطوح ديپلماسي نيز بشود.
علاوه بر اين بايد بر اين نكته تأكيد نمود كه امروزه «متغير امنيت» كه اتفاقاً يكي از مهمترين پشتوانههاي تقويت روابط بين كشورهاي منطقه است، قوت و اهميت بيشتري يافته است.
سفر عاليترين مقام نظامي ايران به كشور سوريه و ديدار سردار محمد باقري، رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح با رئيسجمهور و مقامهاي نظامي و امنيتي اين كشور و سفرها و تماسهاي پيشين به كشورهاي منطقه را ميتوان يكي از روندهاي مطلوب در افزايش «همكاريهاي منطقهاي در حوزههاي مختلف» ارزيابي كرد. اگرچه پيشتر حمايت و هماهنگي ايران در مقابله با تروريسم در منطقه و كمك به ملتهاي مسلمان و استحكامبخشي به جبهه مقاومت، روند نزديكي و همكاريهاي امنيتي ايران در منطقه را نشان داده بود، اما با ورود به اتفاقات جديد اين همكاريها شكل بسيار جدي به خود گرفته و در واقع به نوعي شاهد تقويت روابط و فعاليتهاي دفاعي و نظامي عملياتي بين ايران، تركيه، عراق، سوريه و ديگر كشورها در منطقه هستيم.
آنچه مسلم است اين روند بين كشورهاي مسلمان و بزرگ منطقه نه تنها در تقويت امنيت ملي اين كشورها بسيار حائز اهميت است، بلكه ميتواند ارمغان ارزندهاي براي ملتها در توسعه صلح و دفع شر گروهكهايي تروريستي همانند داعش از منطقه باشد كه شاهد آخرين روزهاي شكست و اضمحلال كامل نيروهاي جنايتكار داعش هستيم.
در اين ارتباط بعد از تعاملات رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران با همتايان خود در منطقه كه شاهد نتايج و تأثيرات مثبت آن از جمله مقابله هماهنگ با حركت غيرقانوني مسعود بارزاني در عراق بوديم، اين رفت و آمدها سبب خواهد شد كه برنامههاي دفاعي- امنيتي منطقه بر اساس همگرايي و اشتراك ديدگاه نزديكتر صورت بگيرد و در نتيجه اثرات آن با هزينه كمتر در استقرار صلح و آرامش در منطقه خود را نشان خواهد داد، ضمن آنكه يك نوع پاسخگويي هوشمند به تحركات قدرتهاي فرامنطقهاي است.
اما از سوي ديگر ملاحظه ميشود اندكي پيش از سفر سرلشكر باقري به سوريه شاهد شكسته شدن چند باره حريم هوايي سوريه از سوي جنگندههاي رژيم صهيونيستي بوديم و اين رژيم ديدار سرگئي شويگو، وزير دفاع روسيه با همتاي صهيونيستي خود، آويگدور ليبرمن را به عنوان يك ميهمان بسيار با ارزش براي ترسيم شرايط بعد از داعش در سوريه بسيار مغتنم شمردند و تلاش كردند از طريق نزديكي با روسها اجازه ندهند ايران به مرزهاي رژيم صهيونيستي نزديكتر شود. مطبوعات صهيونيستي به سفر وزير دفاع روسيه به تلآويو به عنوان يك مهمان مهم و ويژه اشاره كردند و البته به اين مهم اذعان داشتند كه آنها خواهان روشن شدن نقش روسها در همكاري با اسرائيل در سوريه بعد از داعش هستند.
سومين اتفاق در منطقه انتشار تصاويري از حضور «ثامر السبهان» وزير مشاور پادشاه عربستان در امور خليج فارس در رقه بود. از مدتها پيش امريكا زمزمههايي از اعطاي خودمختاري به كردهاي سوريه را سر داده است تا از اين طريق بتواند حركت خزندهاي را در خصوص تجزيه سوريه و تأمين امنيت مرزهاي رژيم صهيونيستي بردارد كه عملاً نافي امنيت مردم سوريه و همسايگان آن از جمله تركيه است.
بنابراين با توجه به صحبتهاي سرلشكر باقري كه تأكيد كردند هدف از اين سفر ارائه راهبرد مشترك درباره ادامه همكاريها و هماهنگيها در سطح نظامي در مرحله پس از موفقيتهاي بزرگ است كه در زمينه نابودي داعش به دست آمد. همچنين ايشان بر عزم و اراده جمهوري اسلامي ايران بر حمايت از ملت و مقاومت سوريه تا بازگشت امنيت و ثبات به آن و ارائه كمك براي بازسازي ويرانيهاي ناشي از حملات تروريستي داعش و ساير گروههاي تروريستي حاضر در سوريه تأكيد كردند.
اين وقايع نشان ميدهد كه همكاري دفاعي و امنيتي كشورهاي منطقه از جمله ايران، تركيه، عراق، سوريه و روسيه تا چه اندازه در حفظ تماميت ارضي سوريه و همچنين حفظ ثبات و آرامش در منطقه حايز اهميت است و براي مردم مسلمان منطقه توليد امنيت و آرامش ميكند. از سوي ديگر با توجه به نگرانيهاي رژيم صهيونيستي، بايد بر اين مهم تأكيد كرد كه ثبات و امنيت مردم سوريه باعث تقويت جبهه مقاومت و در نهايت به نفع مردم منطقه از جمله كردها خواهد شد، چراكه رصد رفت و آمدهاي مختلف به مناطق كردنشين، نشان ميدهد كه رژيم صهيونيستي به شدت براي تضعيف همكاريهاي دفاعي كشورهاي اسلامي در منطقه چشم دوخته است، به طوري كه جروزالم پست در اين باره نوشته بود: «سخنان باقري در دمشق مبني بر اينكه قابل پذيرش نيست كه صهيونيستها هر وقت اراده كنند سوريه را در فضا و زمين مورد تجاوز قرار دهند». تحليلگران رژيم صهيونيستي معتقدند درونمايه سفر باقري به سوريه مهم است، چرا كه مهمترين هدف اين سفر افزايش سطح همكاريهاي امنيتي ميان ايران و سوريه است.
بنابراين ميتوان گفت علاوه بر تأثير تحركات ديپلماسي دفاعي ايران براي تضمين امنيت مردم مسلمان منطقه يك پيام روشن به مخالفان آرامش در منطقه است كه ايران عزم خود را براي همكاريهاي امنيتي و دفاعي با كشورهاي مسلمان منطقه جزم كرده است و در اين راستا اقدام به توسعه همكاريهاي چند جانبه با كشورهاي منطقه مينمايد، بنابراين اين امر نشان ميدهد كه اتهام يك جانبه گرايي و انگ تحركات بيثباتكننده به ايران يك امر بي پايه و اساس و دستاويز بحث گروههاي عمليات رواني بعضي قدرتهاي فرا منطقهاي است، در حالي كه فعاليتهاي ايران به حفظ تماميت ارضي كشورهاي منطقه كمك مينمايد كه نمونههاي عيني آن را در مواضع ايران اسلامي در قبال تجزيه عراق و سوريه به خوبي ميتوان مشاهده كرد.
بايد اذعان كرد كه ارمغان همگرايي دفاعي در منطقه، صلح و امنيت پايدار براي همه كشورهاي اسلامي است و به عنوان يك فرصت ارزشمند بهتر است همه كشورهاي اسلامي به خصوص آنهايي كه تحت نفوذ سياستهاي فرامنطقهاي و صهيونيستي رفتارهاي واگرايانه از خود نشان ميدهند، به ديپلماسي دفاعي ايران به عنوان يك فرصت براي امت بزرگ اسلامي نگاه كرده و به آن بپيوندند.
آنچه مسلم است حضور تروريستها در منطقه به نفع هيچ يك از كشورهاي منطقه و جهان نيست و ايران اسلامي اراده خود را براي دفع شر از سر ملتهاي مظلوم نشان داده است و همانطور كه رئيس ستاد كل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي در ديدار از مناطق عملياتي استانهاي حلب و ديگر مناطق آزاد شده از وجود تروريستها اشاره كردند، با فضل و عنايت خداوند متعال شاهد موفقيتهاي چشمگير جبهه مقاومت و رزمندگان مدافع حرم عليه گروههاي تروريستي هستيم و روند پيشرويها و پيروزيهاي جبهه مقاومت با شجاعت و رشادت دلاور مردان مدافع حرم ادامه يافته و پايان عمر گروهكهاي تروريستي و تكفيري نزديك است.