اظهارات وزیر خارجه امریكا علیه نیروهای مردمی عراق واكنش تند بغداد را در پی داشته است. دفتر نخستوزیری عراق اظهارات وزیر خارجه امریکا علیه حشدالشعبی را دخالت در امور داخلی عراق خواند و گفت كه این نیروها قهرمانان ملی کشور هستند که برای دفاع از وطن خود ایثار و فداکاری میکنند. محمدجواد ظریف هم با بیان اینكه اگر فداکاریهای مدافعان حرم نبود الان در دمشق، بغداد و اربیل دولت داعش مستقر بود، گفت كه این اظهارات به وسیله دلارهای نفتی به امریکا دیکته شده است. دو هفته پس از اظهارات تند رئیسجمهور امریكا علیه سپاه پاسداران، این بار وزیر خارجه این كشور به حشدالشعبی حمله كرده است.
به گزارش «جوان»، دفتر حیدر العبادی، نخستوزیری عراق روز دوشنبه با صدور بیانیهای به اظهارات رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا واکنش نشان داد و اعلام کرد که هیچکس حق ندارد در امور مربوط به نیروهای داوطلب مردمی عراق دخالت و برای عراقیها تصمیمگیری کند. این، عراقیها هستند که در سرزمین عراق میجنگند و هیچ نیروی نظامی خارجی در عراق حضور ندارد. به گزارش شبكه السومریه، دفتر العبادی در این بیانیه اعلام کرد: «از اظهارات وی تعجب میکنیم، چرا که نیروهای حشدالشعبی شهروندان عراقی و قهرمانان ملی این کشور هستند که برای دفاع از وطن خود ایثار و فداکاری میکنند.» در ادامه این بیانیه آمده است:«نیروهای ائتلاف بینالمللی در عراق یا هر کشور دیگری فقط برای اهداف مشخصشده یعنی آموزش و ارائه کمکهای لجستیکی حضور دارند نه برای جنگیدن در سرزمین عراق.»
تیلرسون كه به كشورهای منطقه سفر كرده است، روز یكشنبه در دیدار با عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در ریاض اعلام کرد که «شبهنظامیان شیعه ایرانی که با داعش میجنگیدند، دیگر کاری در عراق ندارند و باید به کشور خود برگردند و اداره و بازسازی مناطقی را که از اشغال داعش خارج شده به مردم این مناطق بسپارند.» این اظهارات در حالی است كه نیروهای حشدالشعبی در سه سال گذشته موفقیتهای زیادی را در مقابل داعش كسب كردهاند و توانستند بسیاری از مناطق را از دست تكفیریها آزاد كنند. این فضاسازی علیه نیروهای عراقی مسبوق به سابقه است و در زمان اشغالگری داعش در عراق، امریكاییها به همراه سعودیها تبلیغات رسانهای گستردهای را علیه حشدالشعبی به راه انداخته بودند و این نیروها را به نقض حقوق بشر در شهرهای عراق متهم میكردند.
برخی ناظران سفر منطقهای تیلرسون در برهه زمانی كنونی را بیارتباط با تحولات اخیر منطقه نمیدانند. به گفته این ناظران، امریكاییها كه نتوانستهاند با جدایی كردستان از عراق، این كشور را تجزیه كنند، خشمگین هستند. بر این اساس، سفر تیلرسون به كشورهای منطقه با این هدف انجام شده است دومینوی شكست در اقلیم كردستان را مهار و موازنه در شهر كركوك را حفظ كند. نیروهای مردمی عراق هفته گذشته در عملیاتی گسترده و در كمتر از 20 ساعت توانستند منطقه مورد مناقشه كركوك را از دست نیروهای پیشمرگه پس بگیرند و حضور حشدالشعبی در این منطقه نگرانی امریكایی را در پی داشته است. واشنگتن سعی میكند از نزدیك شدن بسیج مردمی عراق به مرزهای اقلیم جلوگیری كند.
حشدالشعبی: تیلرسون عذرخواهی كند
نهاد حشدالشعبی هم دیروز به اظهارات تیلرسون واكنش نشان داد. احمد الاسدی، سخنگوی حشدالشعبی با توهین خواندن اظهارات وزیر خارجه امریکا علیه مردم عراق، از وی خواست تا عذرخواهی کند. الاسدی در خصوص سخنان «رکس تیلرسون» که حشدالشعبی را متشکل از گروههای شبهنظامی خارجی خوانده بود، تأکید کرد:«فقط عراقیها هستند که در عراق با داعش میجنگند.» او در گفتوگو با شبکه المیادین گفت: «سخنان تیلرسون در خصوص حضور شبهنظامیان خارجی در عراق، توهین به خون شهدای عراقی است.»
پاسخ ظریف
علاوه بر دولت عراق، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز سخنان خصمانه تیلرسون را بیپاسخ نگذاشت و در پیام توئیتری، این لفاظیها را شرمآور خواند. محمدجواد ظریف دیروز در توئیتر خود نوشت: «عراقیهایی که برای دفاع از خانههایشان در برابر داعش به پا خاستند، باید به كدام كشور بازگردند؟ این سیاست خارجی شرمآور ایالات متحده، به وسیله دلارهای نفتی (به امریکا) دیکته شده است.» ظریف همچنین گفت:«اگر فداکاریهای مدافعان حرم نبود الان در دمشق، بغداد و اربیل دولت داعش مستقر بود.» ظریف همچنین در نشست خبری مشترك با وزیر خارجه آفریقای جنوبی خطاب به تیلرسون گفت: «خوشحالیم که نیروهای عراقی هیچگاه به جز دستور مرجعیت به دستور هیچکس دیگری گوش نکردند و از خانه و کاشانه خودشان دفاع کردند.» به گزارش خبرگزاری فارس، وزیر امور خارجه ایران همچنین در پاسخ به سؤالی درباره تشکیل شورای هماهنگی روابط عراق و عربستان در پی سفر نخستوزیر عراق به این کشور هم گفت:«روابط عراق با همسایگانش امری است که به دولت عراق مربوط میشود. جمهوری اسلامی برخلاف ایالات متحده که منافع خود را در اختلاف و تفرقه در منطقه میبیند، منافع خود را در همکاری و همراهی کشورهای منطقه میبیند، لذا همراهی و همکاری عراق با همسایگان عرب این کشور به هیچ وجه برای منافع ایران مضر نیست بلکه ما آن را در جهت منافع خودمان ارزیابی میکنیم.»
كردها به دنبال بركناری بارزانی
درحالی كه مسعود بارزانی، رئیس اقلیم كردستان در سودای جدایی این منطقه از عراق است، برخی احزاب مخالف به دنبال بركناری وی از ریاست اقلیم هستند. جنبش گوران، یکی از گروههای اصلی مخالف بارزانی میگوید که دولت اقلیم کردستان باید منحل شود و به جای آن یک «دولت نجات ملی» تشکیل شود. جنبش «تغییر» موسوم به «گوران» معتقد است که مسعود بارزانی موقعیت کردهای عراق را به بحرانی عمیق فرو برده است که برای بیرون رفتن از آن «تشکیل دولت نجات ملی» ضرورت دارد. سخنگوی «گوران» در انتقاد از برگزاری همهپرسی در کردستان گفت:«ما بیشتر دستاوردهایی را که با خون فرزندان ملت خود به دست آورده بودیم از دست دادیم. شرف و حیثیت پیشمرگههای ما پایمال شد». گوران معتقد است عملکرد مسعود بارزانی برای جنبش کردهای عراق فاجعهبار بوده است. این حزب در همهپرسی جدایی كردستان نیز، رفراندوم را تحریم كرد. بسیاری از احزاب كردستان اقدامات بارزانی را مغایر با سیاستهای اقلیم میدانند.