محمد اسماعیلی
«تعديل دشمنيهاي غرب با ملت ايران»، «خاتمه دادن به پروژه ايرانهراسي» و«برداشته شدن سايه جنگ از سر كشور» از جمله گزارههايي است كه دولتمردان از آن تحت عنوان دستاوردهاي ويژه توافق هستهاي ايران با 1+5 ياد ميكردند و بلافاصله پس از انتشار متن برجام، مقامات ارشد دولت يازدهم همراه با «به رسميت شناختن حق غنيسازي ايران» و «برداشته شدن تحريمهاي هستهاي و غير هستهاي» از گزارههاي مورد اشاره به عنوان اتفاقات خارقالعاده ياد و قريبالوقوع بودن آن را به هفتههاي بعد از روز اجراي برجام موكول ميكردند.
امروز بعد از گذشت ماهها از روز اجراي برجام نه تنها «دشمني امريكا و كشورهاي اروپايي با جامعه ايراني» به واسطه برجام كمرنگ نشده بلكه حجم، سطح و دامنه آن نيز گستردهتر شده تا جايي كه در سخنراني هر كدام از مقامات دولت سابق و دولت فعلي امريكا از وزير امور خارجه گرفته تا رئيسجمهور و سخنگوهاي كاخ سفيد و وزارت امور خارجه اين كشور ايران به عنوان يك تهديد براي امنيت منطقه غرب آسيا ياد ميشود كه بايد بر اين اساس با ايران برخوردهاي (حتي نظامي) صورت بگيرد، اين در حالي است كه برخي نامزدهاي انتخاباتي در سال 92 از لفاظيهاي دولتمردان امريكا درباره حمله نظامي به ايران به عنوان يك نقطه ضعف دولتهاي نهم و دهم ياد كرده ميكردند.
در بهار سال 92 برخي نامزدهاي انتخاباتي از لزوم تعامل هوشمندانه با دولتهاي اروپايي و دولت امريكا با هدف «كاهش تهديدات نظامي عليه ايران» سخن به ميان آوردند و مواضع ضدايراني كشورهاي غربي عليه جمهوري اسلامي ايران را به دليل ضعف دستگاه ديپلماسي كشور نه ناشي از راهبرد ضدايراني دولتهاي امريكا عنوان ميكردند.
اينها در حالي است كه دولت اوباما و بعد از وي ترامپ، آنگونه كه از محتواي سخنان ترامپبرميآيد، «متهم كردن مجدد ايران به نقض قواعد و قوانين آمره بينالمللي»، «ضدصلح - ثبات معرفي كردن رفتار و اقدامات ايران»، «كشاندن ايران به ميز مذاكرات مجدد» و «ادامه پروژه ايرانهراسي» و مهمتر از همه «مقدمهسازي براي وارد كردن ضربه نهايي به ايران بر اساس مفاد برجام - قطعنامه2231» است كه محور تمام اين اقدامات «استمرار پروژه ايرانهراسي» ميباشد.
توافق كرديم اما دشمنيها بيشتر هم شد!
افزايش چشمگير دشمنيها پس از توافق هستهاي به ميزاني است كه مقام معظم رهبري نيز در آخرين ديدار خود به اين مسئله اشاره كرده و خواهان تعمق مسئولان در شكلگيري چنين تغييري ميشوند: «در برجام دشمن القا ميكرد اگر توافق حاصل شود دشمنيها برطرف ميشود، توافق كرديم اما دشمنيها بيشتر هم شد.» ايشان تأكيد كردند: «امروز هم نبايد مطالبي مطرح شود كه اگر مثلاً در فلان قضيه توافق نكرديم چنين و چنان ميشود، اين از القائات مورد نظر دشمن است و ما بايد بياعتنا به اين القائات، مصالح خودمان را خودمان بفهميم و آن را از دشمن نشنويم.» پنجمين توصيه رهبر انقلاب اسلامي يعني افزايش قدرت دفاعي بر تجربه دفاع مقدس متكي بود.
ارتقاي توان دفاعي را معظم له در مقطع كنوني كه امريكاييها دائماً تهديد كرده و پروژه ايرانهراسي را به پيش ميبرند مورد تأكيد قرار ميدهند و ميفرمايند: «در آن سالها تهران زير موشكباران صدام و حاميان غربياش بيدفاع بود، جوانان كشور براي حل اين معضل از صفر شروع كردند و به تدريج به چنان توانايياي دست يافتند كه دشمن وقتي توانايي مقابله به مثل ما را ديد، متوقف شد. اكنون نيز بايد توان دفاعي كشورمان را افزايش دهيم تا دشمنان گستاخ و جَري نشوند و به حمله و دست از پا خطا كردن، تشويق نگردند.»
پروژه ايرانهراسي همچنان يك اولويت است
بر اساس مجموعه قوانيني كه امريكا در دوران پسابرجام به تصويب رسانده و سپس اجرا كردهاند ميتوان به راحتي دريافت كه دولتمردان اين كشور همچنان مصر هستند با تكرار مواضع ضدايراني، در مسير پروژه ايرانهراسي حركت کنند؛ به بهانه اينكه ايران با فعاليتهاي سياسي، دفاعي و ديپلماتيك خود «خطري براي جامعه بينالملل» به شمار ميآيد.
«تمديد تحريمهاي داماتو»، «محدوديت ورود شهروندان 38كشور به ايران»، «تصويب و اجراي قريبالوقوع قانون كاتسا» و «وضع قانون آيسا» از جمله قوانين مهمي است كه كنگره و دولت امريكا در طول 26ماه اخير آن را به مرحله اجرا رساندهاند؛ قوانيني كه بهخوبي نشان ميدهد دولت امريكا و متحدان اروپايي و منطقهاي اين كشور همچنان تلاش ميكنند ايران را به عنوان يك تهديد بينالمللي معرفي كنند.
بسته تحريمي جديد كه تلاش ميكند هراس از ايران را افزايش دهد
جالب اينجاست علاوه بر دهها قانون تحريمي جديدي كه امريكا به واسطه آن برجام را نقض كرده و پروژه ايرانهراسي را دنبال كرده است روز گذشته خبرگزاري آسوشيتدپرس خبر داد به جزئيات طرحي كه باب كوركر و تام كاتن در حال تهيه آنند دست يافته كه نشان ميدهد اين دو سناتور جمهوريخواه در پي وضع شرايط جديدي خارج از برجام هستند و در صورت «نقض» آنها ايران تحريم خواهد شد.
اين خبرگزاري در ادامه مينويسد: «در اين طرح كه هنوز پيشنويس آن نهايي نشده و در اختيار اعضاي مجلس سنا قرار نگرفته، در صورتي كه ايران به هرگونه آزمايش، پرتاب، توليد يا استقرار موشكهاي بالستيك با قابليت حمل كلاهك جنگي اقدام كند، تحريمهاي لغو شده دوباره فعال خواهند شد. اين شرط شامل هرگونه تلاش براي تغيير كاربري موشكهاي فضاپيما با مقاصد علمي به موشكهاي قارهپيما هم ميشود.»
ايرانهراسي مدرنتر شده است
آنچه بهراحتي قابل فهم است اين مسئله است كه پيشبرد «پروژه ايرانهراسي» و موازي با آن تلاش براي «منزوي كردن ايران» به واسطه توافق هستهاي نه تنها رو به كاهش نگذاشته بلکه برعكس فراختر نيز شده و مهمتر آنكه اشتراك رفتاري دولت هاي باراك اوباما - دونالد ترامپ به طرز محسوسي قابل مشاهده است، به طوري كه نميتوان تفاوت اساسي ميان نوع مواجهه اين دو با جمهوري اسلامي ايران داشت و تنها در ادبيات تهديدي اندك تفاوت را ميتوان تشخيص داد.
همانطور كه اشاره شد يكي از دستاوردهاي توافق هستهاي از سوي دولتمردان همواره پايان ايرانهراسي عنوان شده، به طوري كه عباس عراقچي معاون وزير امور خارجه بعد از امضاي توافق هستهاي بيان ميكند: «نمايندگيها بايد بتوانند با اطلاعرساني دو طرفه، ارتباطات را برقرار و با ايرانهراسي مقابله كنند. طبيعتاً در مقابل سياست ايرانهراسي ما نيز بايد با ايجاد سياست ايرانگرايي به معرفي ايران و اعتمادسازي بپردازيم و طبعاً سياست خارجي و نمايندگيهاي ما در خارج از كشور ميتوانند نقش مؤثري را در اين زمينه ايفا كنند»؛ رئيسجمهور محترم نيز اظهار ميكند: «مردم جهان درپي مذاكرات موفق هستهاي دريافتند ايرانهراسي واقعيت ندارد و مردم ايران مردمي صلحدوست و صلحخواه هستند.»
اين دستاوردسازيها در حالي مطرح ميشد كه استمرار پروژه ايرانهراسي به شكلي گستردهتر دنبال ميشود، به طوري كه در هفتههاي اخير نه تنها لحن و بيان امريكاييها در مواجهه با ايران گستاخانهتر شده بلكه بر اساس اخبار موثقي كه از كنگره و مجلس نمايندگان امريكا به گوش ميرسد بايد منتظربستههاي جديد تحريمي عليه جمهوري اسلامي ايران باشيم؛ تحريمهايي كه يكي از اهداف اصلي آن «زنده نگه داشتن اين مسئله است كه ايران تهديدي براي امنيت منطقهاي و جهاني است.»
تلاش امريكاييها براي استمرار پروژه ايرانيهراسي تنها در بعد تصويب و اجراي قوانين ضد ايراني خلاصه نميشود و به اقدامات ميداني نيز گسترش پيدا كرده است (كما اينكه دونالد ترامپ در اجلاس جي 20 از شركتها، تجار، بانكها و كشورهاي اروپايي ميخواهد از همكاري با جمهوري اسلامي ايران دست بردارند) آن هم در حالي كه پيش از اين و در بهمن ماه سال 95 روزنامه رأي اليوم در سرمقاله خود با نگاهي واقعبينانه از تلاش دونالد ترامپ براي پيشبرد طرح محوري «عربي – اسرائيلي» مينويسد: «طرح محور عربي – اسرائيلي در واقع اعلام جنگ عليه ايران نيست بلكه هدف واقعي آن به كارگيري ايرانهراسي براي عاديسازي روابط عربها با دولت اشغالگر اسرائيل است.»