مهدی پورصفا
مجلس شورای اسلامی با هزینه‌های نامتعارف و میلیاردی خود در حوزه ساخت و ساز و همچنین منازل مسکونی نمایندگان عملاً از ماهیت اصلی خود به عنوان خانه ملت در حال فاصله‌گرفتن است. و حالا دیوارکشی در جایی که متعلق به شهر و مردم است آن هم با هزینه زیاد دوباره این نهاد را در صدر اعتراض‌های شبکه‌های اجتماعی قرار داده است.
مجلس شوراي اسلامي عصاره فضائل ملت است. شايد اين جمله حضرت امام خميني(ره) آرماني‌ترين تعريفي است كه مي‌توان در خصوص مجلس شوراي اسلامي كه لقب خانه ملت را نيز بر خود دارد، به‌كار برد. مجلس شوراي اسلامي اصلي‌ترين نهاد مردمي در نظام جمهوري اسلامي محسوب مي‌شود و تنها ارگاني است كه هيچ نهادي حق انحلال آن را به عنوان قوه قانونگذاري كشور ندارد.
از اين رو و با چنين موقعيت رفيعي انتظار آن است كه مجلس شوراي اسلامي نيز به عنوان اصلي ترين تجلي اراده مردم در حاكميت نظام جمهوري اسلامي به اصل نمايندگي مردم وفادار باشد. اما آيا مجلس در ارائه چنين تصويري از خود به خصوص در افكار عمومي موفق بوده است.
درسي كه بايد از آلماني‌ها گرفت
رايشتاگ مهم‌ترين ركن قانونگذاري در كشور آلمان به همراه بوندس تاگ محسوب مي‌شود. نكته جالب اينجاست كه ساختمان اين مجلس به گونه‌اي طراحي شده است كه شهروندان آلماني و بازديدكنندگان از مجلس مي‌توانند بر بالاي سقف شيشه‌اي اين مجلس تمام جلسات پارلمان را مشاهده كنند. چنين تدبيري در مجالس ساير كشورها به منظور حداكثري كردن قدرت نظارت و ارتباط مردم با قوه مقننه قابل مشاهده است. با اين حال سؤال اينجاست كه آيا مجلس شوراي اسلامي در همين مسير حركت مي‌كند.
ترقه بازي‌اي كه مجلس آن را جدي گرفت
خرداد ماه سال گذشته گروهك تروريستي داعش با استفاده از چند نفر نفوذي دست به حمله‌اي انتحاري به مجلس شوراي اسلامي زد و منجر به شهادت تني چند از هموطنانمان شد؛ حمله‌اي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي از آن به عنوان ترقه بازي ياد كردند. با اين حال به نظر مي‌رسد كه مجلس شوراي اسلامي اين ترقه بازي را بسيار جدي گرفته است. پس از اين حمله بود كه بحث ملاقات‌هاي مردمي با نمايندگان كه از مهم‌ترين راه‌هاي ارتباطي بين نمايندگان مجلس و مردم بود، به طور كامل مختل شد و حتي اين بحث نيز به صورت جدي مطرح شد كه ديگر نمايندگان مجلس ملاقات‌هاي خود را در مجلس شوراي اسلامي ادامه ندهند. با وجود اينكه پس از انتشار اين خبر چنين مسئله‌اي به طور كامل تكذيب شد، اما هنوز هم روند ملاقات‌هاي مردمي به رويه قبلي خود برنگشته است. بگذريم از اينكه تجمع در مقابل مجلس شوراي اسلامي هم تا مدت‌ها امكان‌پذير نبود. حالا در اين ميان آنچه جنجال‌آفرين شده است، كشيده شدن يك ديوار امنيتي در مقابل مجلس شوراي اسلامي است. جالب اينجاست كه حكايت اين ديوار امنيتي در مجلس شوراي اسلامي فقط به اين زمان متعلق نيست، بلكه از مدت‌ها پيش بحث آن مطرح بود.
از وام 100 ميليوني تا ديوار 11 ميلياردي
در اين باره حسن كامران، نماينده مردم اصفهان در مجلس شوراي اسلامي با انتقاد از احداث ديوار و طي تذكري در صحن علني مجلس شوراي اسلامي مي‌گويد: ديواري از ١٢٠ سانتي‌متري عمق زمين تا ارتفاع ١٥٠ سانتي‌متري روي زمين احداث شود چيست؟ چون قرار بود ديواري بتني از عمق ١٢٠ سانتي‌متري زمين تا ارتفاع ١٥٠ سانتي‌متري روي زمين بنا كنند و چنين ديوار بتني ٢٧٠ سانتي‌متري دور بيت رهبري هم وجود ندارد. بنابراين بايد معلوم شود كه چرا تصميم گرفته‌اند چنين سازه‌اي را دور مجلس بنا كنند. حسن كامران به هزينه اين پروژه اشاره كرده و صحبت از هزينه 11 ميليارد توماني احداث اين ديوار مي‌كند. البته اين تنها افشاگري كامران در اين باره نبوده است. وي در سال 1387 صحبت از وام 100 ميليوني به نمايندگان مي‌كند كه همان زمان نيزانتشاراين خبر با واكنش بد همكاران آقاي كامران روبه‌رو مي‌شود.
مجلسي كه تمام بودجه‌ها را مي‌بلعد
البته كارنامه مجلس شوراي اسلامي در اين باره تنها محدود به چنين خاصه خرجي‌هايي نيست. بلكه نگاهي به عملكرد مجلس شوراي اسلامي در حوزه بودجه جاري به خوبي نشان دهنده رشد شديد هزينه‌هاي جاری در مجلس شوراي اسلامي است. نكته جالب در اين ميان رياست علي لاريجاني بر مجلس شوراي اسلامي در همين دور زماني است. در سال ۱۳۸۸ بودجه جاري مجلس هشتم نسبت به آخرين بودجه‌اي كه مجلس هفتم تحت رياست حداد عادل تصويب كرده بود، تقريباً ۱۰۰ درصد افزايش يافت و از ۵۳ ميليارد تومان سال ۸۷ به ۱۰۶ ميليارد تومان رسيد.
افزايش شتابان بودجه جاري مجلس در سال‌هاي بعد نيز ادامه يافت و در سال جاري نيز به بيش از ۴۷۴ ميليارد تومان رسيد. به عبارتي، بودجه جاري مجلس در سال ۹۵ نسبت به دوران ماقبل لاريجاني رشد چشمگيري پيدا كرده است. بودجه جاري مجلس نسبت به سال ۸۷ حدود ۹ برابر و نسبت به بودجه سال ۸۶ حدود ۱۱ برابر بيشتر شده است.
اين در حالي است كه در همين مقطع زماني، كل بودجه جاري دولت فقط پنج برابر شده است. يعني رشد بودجه جاري مجلس تقريباً دو برابر ميانگين رشد بودجه ساير دستگاه‌هايي بوده كه از خزانه كشور ارتزاق اترزاق مي‌كنند. اين در حالي است كه رئيس مجلس خود افزايش شديد بودجه جاري را يكي از مصاديق گران اداره شدن كشور عنوان مي‌كند. شايد در چنين شرايطي مجلس شوراي اسلامي خود به يكي از مصاديق گران اداره شدن كشور تبديل شده است. البته نبايد اين مسئله را محدود به مجلس بدانيم بلكه برخي از نهادها همچون مجمع تشخيص مصلحت نظام نيز چنين مشكلاتي را دارند. نهادهايي كه خود مهم ترين منتقدان دولت در افزايش بي رويه بودجه جاري و عدم توجه به اقتصاد مقاومتي هستند.
مردم پشت ديوار‌هاي بتوني خانه ملت
در كنار چنين مصاديق آشكاري درباره هزينه‌هاي بي رويه در خانه ملت مي‌توان به موارد ديگري اشاره كرد كه كوچك‌ترين نشاني از همراهي مجلس با شرايط اقتصادي فعلي كشور ندارد. يكي از خدمات مجلس شوراي اسلامي به نمايندگان مجلس خريد خانه است، در حالي كه مجتمع‌هاي گوناگوني در نقاط مختلف تهران براي حضور نمايندگان در نظر گرفته شده است با اين حال مجلس شوراي اسلامي در حال احداث يك مجتمع مسكوني در منطقه سوهانك تهران است.
منطقه‌اي كه به دليل موقعيت ويژه آن امكان بلند مرتبه‌سازي در آن وجود ندارد و از همين رو مجلس شوراي اسلامي با مصوبه مستقيم شوراي عالي شهرسازي امكان ساخت آن را يافته است. اگرچه اين طرح نيز مانند بسياري ديگر از مصوبات شوراي عالي شهرسازي، امري قانوني و مطابق ضوابط محسوب مي‌شود اما هنگامي كه نام مهمي چون مجلس شوراي اسلامي به عنوان يكي از قواي جمهوري اسلامي ايران در ميان است، بهتر بود حساسيت بيشتري در انتخاب زمين به كار گرفته مي‌شد تا نيازي به چنين مصوبات خاصي نباشد و بخش زيادي از مردم احساس نكنند وكلاي ملت مي‌توانند از تمهيدات ويژه‌اي براي اخذ مجوز ساخت مسكن بهره ببرند. البته در اين خصوص مصاديق ديگري نيز وجود دارد كه مي‌توان به طرح برخي از نمايندگان براي اختصاص برخي از امتيازات به مدت مادم العمر به نمايندگان مجلس اشاره كرد كه شامل مجوز حمل سلاح براي مقابله با خطرات امنيتي نيز مي‌شود. نكته اساسي در خصوص عملكرد و شيوه زندگي نمايندگان آن است كه مجلس به عنوان خانه ملت بايد نمادي از همراهي دولتمردان با شرايط فعلي مردم به خصوص مرارت‌هاي اقتصادي باشد. از اين رو اختصاص چنين امتيازاتي حتي اگر بر اساس استدلال‌هاي امنيتي يا حتي معيشتي به نمايندگان ارائه شود مي‌تواند چهره نظام جمهوري اسلامي را در مقابل مردم خدشه دار كند. مي‌توان با قاطعيت گفت كه با چنين روندي مردم پشت ديوار‌هاي بتوني خانه ملت مي‌مانند.
چنین عملکردی دو مبنای کار دارد :
