جبار آذين
حسين شهابي فيلمسازي متعهد، بدون حاشيه و دغدغه‌مند است و براي گفتن حرف‌هاي خوب و نقدهاي اجتماعي‌اش درقالب فيلم و گونه سينماي اجتماعي، در پي دستيابي به ساختار، فرم و روايت سينمايي دلپسند خود و تماشاگرپذيراست. فيلم‌هاي او سوژه‌ها و داستان‌هايي ساده، روان و اجتماعي دارند و چنين مضامين و داستان‌هايي لاجرم روايت‌هاي ساده و روان و در عين حال جذاب سينمايي مي‌طلبند. از همين‌رو فرم و محتوا بايد در خدمت يكديگر باشند و همديگر را كامل كنند و هرگونه كم‌توجهي يا افراط در به‌كارگيري آنها مي‌تواند ساختمان دراماتيك اثر را مختل كند. اشكالي كه در ساخته شهابي به چشم مي‌خورد. در همين ارتباط تأكيد بر يك نكته ضرورت دارد و آن اينكه استفاده از روايت‌هاي غيرهمسنگ و ناهمخوان با مضمون و محتوا، خطرواشتباهي است كه فيلمسازان جوان و نوجوان و شهابي نبايد آن را ناديده بگيرند، چراكه از فيلم سينمايي يك ملغمه آشفته مي‌سازد.
در آثار پيشين اين كارگردان، غلظت توجه به مضمون، بيش از عنايت به كار روي فرم و ساختار سينمايي آنها بود، به همين دليل شهابي خواسته‌است اين ضعف را در «آزاد به قيدشرط» جبران كند كه توجه زياد از اندازه‌اش به فرم، از چارچوب و ظرفيت داستان فيلم بيرون زده است. او و ديگر سازندگان فيلم‌هاي اجتماعي و ناتوراليستي نمي‌توانند بدون قيد و شرط با روايت‌ها و فرم‌هاي پيچيده و متكلف و نامناسب سينمايي، ظرف مظروف آثار خود را بچينند. «آزاد به قيد شرط» در كنار حرف‌هاي مهم و به زبان ساده داستاني، گرچه سمت‌گيري ساختاري ساده دارد.
بهره‌گيري ازهر گونه فرم و بازي‌هاي خام‌دستانه فرميك هم به مفهوم كيفيت‌بخشي به فيلم تلقي نشده وبه آن آسيب مي‌رساند، اين فيلمساز به سوي فرم‌گرايي ميل و ساده‌سازي و ساده‌گويي را فداي آن كرده است. شهابي كه برخلاف ساخته‌هاي پيشين خود، كوشيده در اين فيلم، بيش از گذشته به فرم توجه كند و از نظر بصري، «آزاد به قيد شرط» را سينمايي‌تر كند، اندكي دچار تندروي‌شده و بازي‌هاي او با فرم و نماها، افزون بر اينكه كمتر در خدمت مضمون فيلم هستند، چندان هم زيبا و تأثيرگذار نيستند. اين روند در كليت فيلم او قابل مشاهده است. او در اين فيلم با قراردادن آدم‌هايش به ويژه شخصيت اصلي قصه در موقعيت‌هاي تازه، مي‌توانست به بررسي اجتماعي و فردي مشكلات جامعه و قشري خاص بنشيند و به نقد قضاوت‌هاي سطحي و زنداني‌شدن انسان‌ها در حصار بزرگ‌تري از قراردادها و باورهاي منسوخ فرهنگي و اجتماعي بپردازد، اما اين همه، در فيلم شهابي به نمايش در نيامده وآن را تا حدي الكن كرده است.
