اميرعباس رسولي
بر پايه متنی که کاخ سفید در هفته اخير منتشر کرده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مشمول فرمان اجرایی۱۳۲۲۴ رئيس جمهور آمريکا مي شود؛ فرماني که نام گروه هاي تروريستي را در خود جاي داده است آنهم در حالي که تاکنون هیچ نهاد رسمی یک کشور در لیست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار نگرفته و در صورت نهايي شدن تصميم اخير دولت دونالد ترامپ ، قوانین حاکم بر گروهای تروریست بر سپاه اعمال مي شود.
دستور اجرایی 13244 سال 2001 توسط جرج بوش صادر شد و بر اساس آن تحريم هاي مهمي (عليه فرد يا سازمان يا نهادي که به عنوان تروريستي شناسايي شده) از جمله تحریم‌های ثانویه بانکی و غیر بانکی آمریکا وضع خواهد شد.
در حالي مهمترين اثر قرار دادن سپاه در ليست تروريست ها وضع تحريم هاي ثانويه بانکي و غيربانکي است که پيش از اين سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست تحریم‌های ثانویه بانکی و غیربانکی آمریکا قرار داشت و بارها توسط دولت و کنگره اين کشور مورد تحريم قرار گرفته است. اين نهاد انقلابي همکنون نيز در لیست مشهور به SDN ايالات متحده قرار دارد و همکاري با سپاه پاسداران مشمول برخی تنبیهات بين المللي «موقت» از سوی آمریکا می‌شود.
سابقه تحريم سپاه
جالب اينجاست بدانيم که 170 شرکت بزرگ و نهاد دولتی ایرانی در لیست تحریم های SDN آمریکا قرار دارد وحتي بر اساس مفاد برجام و قطعنامه 2231 نيز تحريم هاي اعمال شده عليه سپاه نيز به قوت خود باقي ماند کمااينکه جان کري وزیر امور خارجه آمریکا در روز پذیرش برجام (26 مهر 1394) نامه‌ای به کنگره ارسال می‌کند، این نامه با عنوان «Waiver Determinations and Findings» است و در ان موضوع توقف تحریم‌ها را با کنگره مطرح مي شود و در ان تاکيد مي شود که توقف اجراي قوانين ضد ايراني که در برجام بر آن تاکيد شده است شامل بخش هاي مهمي از ليست مشهور به SDN نمي شود ،به اين معنا که تحريم ها وضع شده عليه سپاه بايد به قوت خود باقي بمانند.
در نامه جان کري به کنگره کلید واژه excluding مکررا تکرار شد مبني بر اينکه افراد لیست تحریمی (SDN List) شامل این توقف اجرای تحریم نمی‌شوند که از جمله آن مي توان به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، صدا و سیمای جمهوری اسلامی، قرارگاه خاتم الانبیا و دانشگاه امام حسین(ع) اشاره کرد.
تفاوت 2 نوع تحريم
در حالي روز گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا رسما اعلام کرده است که : « سپاه پاسداران ایران را به عنوان اف تی او (سازمان تروریستی خارجی) معرفی نکرده ايم» اما بايد در نظر داشت که قرار دادن نام سپاه در ليست گروه هاي تروريستي با آنچه از فرمان اجرايي 13224 برمي آيد متفاوت است چنانچه قرار دادن ليست سپاه به عنوان اف تی او (سازمان تروریستی خارجی) توسط وزارت خزانه داري آمريکا عموما شامل تحريم هاي اقتصادي و بين المللي مي شود اما در مقابل قرار دادن نام سپاه در فرمان اجرايي 13224 پيامدهاي گسترده نظامي را هم در پي دارد به گونه اي که در صورت تحقق حالت دوم ، نظاميان آمريکا موظف اند عليه سپاه در هر نقطه اي از دنيا وارد درگيري نظامي شوند.
کاتسا هم سپاه را هدف گرفته
از سوي ديگر قانون اخير آمريکايي ها مشهور به قانون کاتسا که منتظر امضاي دونالد ترامپ مي باشد نيز سپاه را مورد هدف قرار داده است و طبق اين قانون ايران به بهانه فعاليت عليه امنيت و ثبات کشورهاي خاورميانه و شمال آفريقا، توسعه برنامه موشک بالستيک و نيز فعاليت هاي مرتبط با تروريسم تحريم مي شود که تمرکز اصلي اينگونه اتهامات متوجه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي مي باشد.
در قانون S722 يا همان کاتسا تمام مجموعه سپاه به بهانه «اقدامات بي ثبات ساز و تروريستي در منطقه» تحريم شده در حالي که پيش از اين و طبق قانون SDN بخش هاي مهمي از سپاه مورد تحريم قرار گرفته بود.
تصويب قانون کاتسا را بايد به معناي تحريم سپاه پاسداران به عنوان نيروي نظامي کشور دانست که خود نقض ماده 29 برجام و نقض روح آن نيز مي باشد و پيش مقدمه پاره کردن توافق هسته اي بايد قلمداد شود که بر اساس آن آمريکا تلاش مي کند با تحريم افراد حقيقي و حقوقي و شرکت ها که با سپاه وارد تعامل مي شوند سپاه را تحت فشار قرا دهد.
به بيان بهتر ذيل دستور اجرایی 13224 رياست جمهوري آمريکا هر فرد حقوقي يا حقيقي که خدماتی به سپاه پاسداران ارایه دهد (هر نوع خدمتی اعم از خدمت بانکی یا غیر بانکی) مشمول تحریم‌های ثانویه بانکی آمریکا می‌شود. به این صورت که آن فرد یا نهاد ارایه دهنده خدمت خودش نیز در لیست تحریمی آمریکا یا همان SDN قرار می‌گیرد.
البته در اين ميان بايد قانون IFCA-2013 را نيز مورد توجه قرار دهيم آنچنان که در قانون IFCA-2013 هر فرد یا نهاد ایرانی یا فرد یا نهادی که به واسطه ایران در لیست تحریمی آمریکا SDN قرار بگیرد، مشمول تحریم‌های ثانویه بانکی هم مي شود که خروجي عيني اين مسئله آن است که تقريبا هيچ فرد حقيقي و حقوقي را نمي توان در دنيا پيدا کرد که ريسک ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با سپاه پاسداران را بپذيرد که اگر چنين اقدامي را صورت با تنبیهات سرسختانه امریکا مواجه خواهد شد.
بايد در نظر داشت طبق قانون کاتسا( با در نظر گرفتن ساير قوانين تحريمي و دستورالعمل هاي اجرايي رئيس جمهور آمريکا ) هر مجموعه اي که با سپاه روابط يا همکاري – حتي در پايين ترين سطح ممکن – دارد قابليت آن را دارد که در ليست تحريمي آمريکا قرار گيرد ، کمااينکه بسياري از نمايندگان کنگره و مجلس آمريکا نيز در روزهاي اخير و در مواضعي جداگانه به چنين مسئله اي اشاره کرده اند.
چرا از سپاه عصباني هستند؟
تلاش گسترده آمريکايي براي تحريم سپاه به انحاء مختلف به خوبي نشان مي دهد ، مقامات دولت و کنگره کنوني آمريکا با توجه به قدرت اثرگذاري اين نهاد انقلابي، تحريم سپاه را تحريم کل ايران قلمداد مي کنند و به همين دليل در قانون موسوم به کاتسا فراتر از تحريم هاي گذشته «هر» شركت يا مؤسسه صنعتي كه با سپاه پاسداران مرتبط است را از تبادل مالي با جهان خارج نيز منع مي کند.
همچنين آمريکايي ها تلاش مي کنند تا با تحديد فعاليت هاي سپاه نه تنها از اثرگذاري اين نهاد انقلابي در تحولات منطقه جلوگيري کند بلکه آن را به عنوان يکي از موانع گشايش اقتصادي و معيشتي به مردم ايران معرفي کند.
به بيان بهتر اعمال تحريم‌هاي گسترده و متعدد سپاه پاسداران را به عنوان يكي از موانع اصلي براي گسترش روابط تجاري ايران با ساير کشورها به جامعه ايراني معرفي و زمينه هاي بدبين کردن مردم به نهادهاي انقلابي و پس از آن اصل حاکميت اسلامي را فراهم کنند به همين دليل است که ديون نونز، عضو جمهوريخواه مجلس نمايندگان در مقدمه طرحي که به مجلس اين کشور در تاريخ ۱۵ دسامبر سال 2015 ارائه داده هدف از طرح متبوع خود را «محافظت از مردم امريكا و ايران و همچنين اقتصاد جهاني از نقض استانداردهاي قانوني جهاني در زمينه حقوق بشري و شهروندي توسط ايران و حمايت اين كشور از تروريسم بين‌المللي و تخلفات اقتصادي مخرب سپاه پاسداران انقلاب ايران» معرفي مي کند.
يا «رابرت بائر» مأمور سابق سازمان جاسوسی سیا در يکي از اظهارات مشهور خود بيان مي کند : «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از زمان پیدایش در سال 1979 به یکی از سرسخت‌ترین هسته‌های مرکزی انقلاب اسلامی [امام] خمینی تبدیل شد.» اظهاراتي که عبارت حضرت امام(ره) درباره سپاه را زنده مي کند مبني بر اينکه :«من از سپاه راضی هستم، و به هیچ وجه نظرم از شما برنمی‌گردد. اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. من سپاه پاسداران را بسیار عزیز و گرامی می‌دارم. چشم من به شماست».
