نويسنده: ميترا شهبازي
هرساله حدود 5/4
ميليون از پرندگان به ايران مهاجرت مي‌کنند که 5/1 ميليون از آنها بعد از قتل عام،
سر از ليست غذاهاي رستوران‌هاي استان‌هاي شمالي در مي‌آورند. فاجعه‌اي بزرگ که طي
چند دهه اخير ذخاير پرندگان دنيا را به شدت کاهش داده است و بيم آن مي‌رود که همين
تعداد کم هم ديگر راهي ايران نشوند. از اين رو شکارچيان مازندران به کمک محيط
بانان اين استان تصميم به زمين گذاشتن تفنگ‌هايشان گرفتند. حالا با اين شرايط باز
هم خبرهايي در خصوص شروع کشتار دسته جمعي پرندگان در همسايگي مازندران، يعني گيلان
منتشر شده است. خبر تلخي که از ادامه فاجعه بزرگ انقراض نسل پرندگان حکايت دارد و
بيش از هر چيزي انگشت اتهام را به سمت سازمان محيط زيست نشانه مي‌برد که نه تنها ادارات
آن در شمال کشور باهم هماهنگي ندارند، بلکه حتي برنامه‌‌اي هم در اين سازمان براي مقابله
با کشتار پرندگان نيست.
+++
پرندگان مهاجر در
مسير ايران هستند و دوباره فصل شکار شروع شده است. فصلي که هر ساله با شليک
شکارچيان و قتل عام اين مهمانان کوچک به پايان مي‌رسد. بر اساس آمار ارائه شده از
سوي اسماعیل کهرم مشاور رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست، سالانه 5/4 ميليون
پرنده به ايران مهاجرت مي‌کنند که 5/1 ميليون قطعه از آنها سر از ليست غذاهاي
رستوران‌ها در مي‌آورند. حجم بالای شکار پرندگان مهاجر، سالانه ده ها میلیارد تومان
درآمد را نصیب شکارچیان می‌کند. با اين حال به رغم درآمدزايي خوب شکار پرندگان، حجم
زیاد اين فعاليت‌ها منجر به اين شده است که نسل برخی از پرندگان منقرض شود.
پرندگاني که بيم آن مي‌رود که به طور کامل منقرض شوند يا ايران را از نقشه مقصد
خود حذف کنند.
با اين تفاسير که
تعداد پرندگان مهاجر به شدت کاسته شده است و به گفتي برخي از شکارچيان، ديگر خبري
از ورود برخي از گونه‌هاي پرندگان در نزديکي تالاب‌هاي استان‌هاي شمالي نيست، تعداد
قابل توجهي از شکارچيان مازندراني به کمک اطلاع رساني دوستداران محيط زيست و محيط‌بانان
براي حفظ محيط زيست استان‌شان تفنگ‌هايشان را بر زمين گذاشته‌اند و به طور غير
رسمي شکار را ممنوع کرده‌اند.
قتل عام پرندگان در
گيلان ادامه دارد
بعد از انتشار خبر
خوش ممنوعيت شکار غير رسمي در بين شکارچيان مازندران، ساسان اکبری‌پور، فرمانده یگان
حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان از ورود تعداد زيادي اسلحه‌های غیرمجاز از ترکیه
به گیلان، اظهار نگراني کرد که مي‌تواند زنگ خطر بزرگي براي افزايش شکار پرنده‌های
مهاجر باشد. در حال حاضر پرندگان مهاجر از سیبری به صورت دسته‌های 100 تایی تا 500
تایی وارد گیلان می‌شوند و شکارچيان گيلان در کمين اين مهمانان نشسته‌اند تا
فسنجون‌هايي لذيذ با طعم پرندگان مهاجر را تقديم گردشگران کنند. البته اين پرندگان
مهاجر آنچنان هم که نشان مي‌دهند بي‌خطر هم نيستند. اغلب با شروع فصل شکار، موجي
از شيوع بيماري فوق حاد پرندگان را هم با
خود به کشور مي‌آورند. با اين حال به رغم تمام اين مشکلات، هنوز هم مسئولان محيط
زيست گيلان نتوانسته‌اند از حجم شکار پرندگان بکاهند.
در اين باره رییس حفاظت
محیط زیست شهرستان لاهیجان مي‌گويد:« با شروع فصل شکار در لاهيچان، تاکنون 30 رشته
دام هوایی جمع شده است.» علی امیری، ادامه مي‌دهد:« همه ساله عده‌ای از متخلفین اقدام به نصب دامهای هوایی غیرمجاز می‌کنند که باعث
کشتار دسته جمعی پرندگان می‌شود، این در شرایطی است که نصب هر گونه تور هوایی براساس
ضوابط وقوانین محیط زیست ممنوع است.»
درآمدزايي از پرنده‌نگري
به جاي شکار
با اين حال هنوز هم
کشتار دسته جمعي پرندگان در گيلان ادامه دارد و محيط زيست اين استان نتوانسته است
جلوي اين معضل را بگيرد. مشکلي که از بي‌برنامگي کلي سازمان حفاظت از محيط زيست و
عدم هماهنگي ادارات اين سازمان در استان‌هاي شمالي در راستاي حفظ ذخاير پرندگان حکايت
دارد. اين نيز در حالي است که پرندگان به جاي اينکه مهمان سفره گردشگران شوند، مي‌توانند
فرصتي براي احياي گردشگري باشند. در اين خصوص نادیا قاسمی کارشناس ارشد اکوتوریسم،
مي‌گويد:« پرنده‌نگری جزء پاک‌ترین گونههای
چندگانه طبیعت گردی است. به طوري که پرنده‌نگرها با سفر به کشورهای گوناگون به ویژه
مناطق حفاظت شده طبیعی و تالاب‌ها، ساعت‌ها و روزها بدون کم‌ترین آلودگی زیست محیطی،
به تماشای گونههای پرندگان می‌نشینند و در سفرهای خود درآمد قابل توجهی را نصیب
کشورهای میزبان می‌کنند.»
وي با اشاره به ديگر
مزاياي حضور پرندگان در کشور مي‌افزايد:« کارشناسان این حوزه معتقدند که تماشای پرندگان
با رعایت تمامی مسائل زیست محیطی، نوعی آگاهی در میان اهالی مناطق حساس زیست محیطی
پدید می‌آورد و آنان را برای نگهداری بیشتر از آن مناطق در سراسر دنیا برمی‌انگیزد.»
این کارشناس اکوتوریسم
با اشاره به اینکه ایران دارای پتانسیل‌ها و جاذبه‌های فراوانی برای جذب توریست‌ها
بخصوص پرنده‌نگرها است، ادامه مي‌دهد:« موقعیت جغرافیایی خاص کشورمان و دارا بودن اقلیم‌ها
و اکوتوریسم‌های متنوع موجب شده تا ایران به عنوان پنجمین کشور دارای تنوع طبیعی جهان
شناخته شود.»
با اين حال به رغم
تمام اين ظرفيت‌هاي مناسب در راستاي جذب توريست به کشور که علاوه بر ارزآوري مي‌تواند
فرصتي خوبي هم براي اشتغال‌زايي باشد، مسئولان محيط زيست با چشم پوشي از فعاليت
شکارچيان، دست به فرصت‌سوزي مي‌زنند.
لازم به ذکر است که
در حال حاضر کشتار میلیونی پرندگان مهاجر در شمال کشور منجر به اين شده است که
ايران در رتبه دوم «کشتار پرندگان مهاجر» در جهان قرار بگيرد.
