وحيد مهري
محمد صادق دهنادي، نويسنده
سابق روزنامه جوان و دانش آموخته مديريت رسانه است. وي علاوه بر تدريس در دانشگاه،
چند ماهي است كه رساله دكتري خود را با عنوان «طراحي مدل براي آموزش كودكان در
تلويزيون با رويكرد علوم شناختي» آماده دفاع مي‌كند. با توجه به ضرورت ارزيابي فعاليت‌هاي رسانه ملي در حوزه كودك با ايشان گفت‌وگو كرديم.
با
توجه به رشد رسانه‌هاي اجتماعي چرا از اهميت تلويزيون براي كودكان كاسته شده است؟
كودكان و نوسوادان گرچه اين
روزها مانند بزرگ‌ترها مشغول بازي با تبلت و
موبايل هوشمند هستند، اما به دليل بهره‌مندنبودن
از سواد و محدوديت‌هايي كه هنوز براي بازي‌هاي موبايلي وجود دارد و از سوي ديگربا وجود
اینکه آگاهي به تدريجی در مورد سواد و مصرف رسانه‌اي به والدين رسيده، آنها هنوز مشتري رسانه‌هاي اجتماعي نيستند، بنابر‌اين مي‌توان
گفت هنوز اولين رسانه مرتبط با كودكان تلويزيون است و اين رجحان تا مدت‌ها ادامه خواهد داشت.
مهم‌ترين ضعف‌هاي تلويزيون در حوزه كودك چيست؟
گرچه ما در شبكه 2 هنوز هم
برخي كارهاي كودك جذاب و خوب را مي‌بينيم
كه آن هم ميراث گذشته است، اما در کانال‌های
پويا و نهال هيچ اتفاق قابل‌توجهي
به جز پر كردن جدول برنامه نمي‌افتد.
فهم اين مسئله سواد زيادي نمي‌خواهد.
شما اگر فرزنداني داشته باشيد و نخواهيد از شبكه‌هاي جذاب كارتوني ماهواره استفاده كنيد، به
راحتي در مي‌يابيد، وضعيت تلويزيون كودك
ما حتي با دوره صدا و سيماي دهه 60 و 70 هم قابل‌مقايسه نيست. امروز زرق و برق شبكه‌هاي ما بالاست، اما وضع آن دوره به لحاظ كيفي
(به نسبت امكانات آن روزگار) بهتر و به روزتر از اين وضع بود. بسياري از بازيگران
درجه يك و كارگردان تراز اول ما از برنامه‌هاي
كودك و نوجوان به دنياي سينما معرفي شدند. در سال‌هاي دهه 60 و 70 بالاترين فروش فيلم سينمايي
مربوط به كارهايي بود كه سرقفلي‌اش
به‌نام صدا و سيما بود. امروز
هيچ آدم صاحب‌سبكي به كار گرفته نمي‌شود و هيچ جريان خوبي راه نمي‌افتد.
مشخص
است كه كيفيت كار ما با شبكه‌ها و كمپاني‌هاي مشابه خارجي تفاوت دارد.
مسئله اين نيست. آن روزها كه
ايرج طهماسب و حميد جبلي سراغ ساختن كلاه قرمزي رفتند و زماني كه خانم برومند قصه‌هاي تا به تا را خلق مي‌كرد؛كارتن‌هاي ويدئويي جذاب غربي وجود داشت، اما بچه‌هاي تلويزيون ايده جذب مخاطب داشتند و موفق هم
مي‌شدند. همين سه سال پيش در بخش
خصوصي يك عروسك به نام جناب‌خان
معرفي شد كه دو سال شبكه نسيم را قبضه كرده بود. اين سؤال نابجايي نيست كه چرا اين
اتفاقات ديگر در صدا و سيما كمتر مي‌افتد
و بزرگان برنامه‌ساز حوزه كودك چرا حاضر به
فعاليت با شبكه پويا و امثال آن نيستند و بالعكس.الان سال‌هاست كل سازمان برنامه‌سازي كودك ما از عموپورنگ و شكرستان فراتر نمي‌رود و اين بن‌بست ادامه دارد، يك اميدي وجود داشت كه با آمدن
آقاي علي عسكري و ميرباقري به رسانه ملي اين بخش راكد تحول پيدا كند، اما ظاهراً
وضعيت قبلي تثبيت هم شده‌است.
در
مورد مسئله روزآمدي عمده مسائل ما فناوري است يا چيز ديگر؟
در همه جاي دنيا شبكه‌هاي كودك معمولاً اگر توليد‌كننده همه محصولات خودشان باشند، برابر سياست‌هايشان دوبله و پخش دارند. روزآمدي يعني اينكه
شما بتوانيد كار وارداتي را هم در زمان مناسبي در رقابت با شبكه‌هاي مشابه ارائه كنيد. من مطلقاً درباره اينكه
چرا فلان محصول والت ديزني خريداري و پخش مي‌شود، بحثي نمي‌كنم، اما مي‌پرسم اگر قرار است چيزي پخش شود، چرا يك سال يا
دو سال بعد از همه دنيا؟چرا دوبله‌هاي
بخش خصوصي اينقدر جذاب‌تر از دوبله‌هاي تلويزيون خودمان است؟ به طور مثال الان
سريال كارتوني كارآگاه گجت را روي آنتن فرستاده‌اند. مهم‌ترين رقيب نهال يعني شبكه كارتونيGEMهمين سريال را يك سال پخش كرده‌است.
مشكل
اساسي از نظر شما چيست؟
به نظرم به خصوص در شبكه
پويا شاهد بي‌توجهي به علم هستيم، شنيدم
كانون‌هاي انديشه‌ورزي شبكه‌ها در حال تشكيل است، اما باز در همين كانون‌ها شما اثري از دانش مديريت رسانه نمي‌بينيد. دانش شناخت‌شناسي كودك با مديريت مبتني بر ادبيات داستاني
يكسان نيست. مشكل اساسي تلويزيون در بخش كودك، مسئله مهم مديريت است.
