بیژن یانچشمه
روز گذشته مديركل دفتر امور آسيبهاي اجتماعي وزارت رفاه از خروج كودكان كار و خيابان از شمول مصوبه جمعآوري فوريتهاي خدمات اجتماعي تهران خبر داد.
طرح «جذب و ساماندهي كودكان كار و خيابان» از مرداد ماه آغاز شد، اما روز گذشته پس از آغاز اين طرح موجي از انتقادات به نحوه جمعآوري به فرمانداري وارد شد تا جايي كه وزارت كار، بهزيستي، اعضاي شوراي شهر و NGOهاي فعال در حوزه كودك بارها از اجراي اين طرح اظهار نگراني كردند و نسبت به اين طرح نقدهايي داشتند و بارها اعلام كردند كه جمعآوري كودكان بايد مطابق با آييننامه ساماندهي كودكان خياباني مصوب ۱۳۸۴ هيئت دولت انجام شود، نه اينكه جمعآوري كودكان همراه با طرح جمعآوري متكديان و معتادان اجرايي شود. طبق مصوبات فرمانداري در خصوص طرح جمعآوري متكديان، دعوتكننده اين طرح از ساير نهادها براي اجرا فرمانداري تهران بوده است و موضوع طرح نيز معتادان و متكديان است، اما طي اجراي اين طرح كودكان كار و خيابان نيز دستگير شده و به مراكز نگهداري منتقل شدند. پس از اين اقدامات، وزير كار اجراي اين طرح را مشكلدار توصيف كرد.
همچنين مديركل دفتر امور آسيبهاي اجتماعي اين وزارتخانه نيز در هفته گذشته به صراحت اعلام كرد كه كودكان كار و خيابان بايد از شمول مصوبه جمعآوري فوريتهاي خدمات اجتماعي تهران خارج شوند. روزبه كردوني، مديركل دفتر امور آسيبهاي اجتماعي وزارت رفاه از برگزاري جلسهاي به رياست فرماندار تهران و با حضور معاون مركز اجتماعي و فرهنگي وزارت كشور، نمايندگان وزارت كار، نمايندگان دستگاههاي مرتبط با اين موضوع مثل شهرداري، بهزيستي و نيروي انتظامي خبر ميدهد كه نتيجه اين جلسه مصوبهاي است كه بيانگر به ثمر رسيدن پيگيري مخالفان نحوه اجراي اين طرح اعم از فعالان حقوق كودك دولتي و غيردولتي است.
ابتر ماندن طرح جمعآوري و ساماندهي كودكان كار و خياباني را ميتوان به دو عامل اصلي مرتبط دانست كه يكي فشار مخالفان و استدلال آنان مبني بر مظلوم واقع شدن اين كودكان و برخورد نامناسب با آنان و ديگري بيبرنامگي طرح در شكل اجرا و ساماندهي كودكان است.
گويا مسئولان دستگاهها فراموش كردهاند كه اين كودكان قرباني بيعدالتي اجتماعي و فقر هستند و نيازمند حمايت مستمر ميباشند، نه اينكه به اشكال مختلف دستگير شوند.
اصرار مخالفان بر نحوه اجراي طرح ساماندهي سبب شد تا اعتراضات از بيرون و حتي درون مجموعه بالا بگيرد و نتيجهبخش بودن طرح در درازمدت زيرسؤال برود. سردرگمي مسئولان متولي در پاسخگويي و اقناع نكردن پرسشگران، طرح را پس از چند هفته از اجرا بينتيجه باقي گذاشت. در حقيقت با توجه به مطالب ارائه شده اين انتظار ميرود كه دستگاههاي متولي از رفتارهاي سليقهاي پرهيز کنند و با تأمين زيرساختها و بسترهاي لازم گامبهگام پيش بروند.
در روند ساماندهي كودكان كار و خيابان بايد اين موضوع مدنظر قرار گيرد كه اين كودكان بخش حساسي از مجموعه آسيبهاي اجتماعي هستند كه اگر به درستي و ريشهاي ساماندهي و علتيابي نشوند، اجراي اينگونه طرحها خود به دامنه آسيبها خواهد افزود. واضح است كه بايد با برنامهريزي و كمك گرفتن از سازمانهاي مردم نهاد با سابقه روشن، روند حمايت اجتماعي از كودكان را هدفمندتر كرد.