نويسنده: مريم احمدي
طي سالهاي اخير به دليل نقش پررنگ صنعت گردشگری در تحول و رشد اقتصاد
جهاني، شناخت ابعاد و شاخه هاي بالقوه اين صنعت موردتوجه بسياري از کشورها قرار گرفته
است. اقدامي که به کشف بوم گردي به عنوان شاخه اي از توريسم انجاميد و کشورهايي چون
آلمان، کانادا، فرانسه و چين با تمرکز بر اين ظرفيت توانستند منبع درامد پايداري براي
خود ايجاد کنند. در حالي که اين کشورها با تدوين برنامه هاي جامع و تخصيص منابع مالي
براي احداث و توسعه روستاها و نواحي بومي به
طور جدي وارد عمل شدند، ايران به رغم داشتن ظرفيت هاي بالقوه فراوان از قافله توسعه
گردشگري جا مانده است. اگرچه چند سالي است که با هدف توسعه پايدار ،ايجاد اشتغال و
رونق اقتصادي روستاها و در پي آن جلوگيري از مهاجرت روستاييان به نواحي شهري، مبحث
بوم گردي مورد توجه مسئولان استان هاي گردشگرپذير کشور قرار گرفته است اما به دليل نبود برنامه جامع و کارشناسانه هنوز هم خلاء هاي
بسياري در اين زمينه وجود دارد. ضعف هايي که در استان هاي شمالي کشور به ويژه مازندران
با وجود ظرفيت هاي بسيار از تيررس مسئولان دور مانده است.
زيرساخت هاي بوم گردي فراهم نيست
از انجا که از جمله
اهداف طرح گردشگري روستايي يا بوم گردي جلب مسافران و گردشگران از نواحي شهري ، هتل
ها و اماکن پرازدحام به سمت روستاها و مناطق بکر و معرفي اداب و سنن، پوشش و خوراک
سنتي روستاهاست، مسئولان استانهايي چون مرکزي، همدان، خراسان رضوي و... درصدد احداث
خانه هاي روستايي با استانداردها بومي در برخي مناطق روي اورده اند. اين درحالي است
اين مهم در استانهايي چون مازندران که هنوز روستاها از نظر بافت فيزيکي و جغرافيايي
و فرهنگي به شکل اوليه و قديمي خود هستند مغفول مانده است.
در بسياري از شهرهاي مازندران ساکنان روستاها همچنان از پوشش محلي و انواع
غذاهاي بومي استفاده مي کنند و بافت فيزيکي و چيدمان خانه ها نيز همچون سالهاي گذشته
به پابرجا مانده است با اين وجود هنوز از اجراي طرح بوم گردي دراين مناطق خبري نيست.مازندران
بیش از سه هزار و 200روستا دارد که بسیاری از آنها در مناطق کوهستانی و جنگلی واقع
شده اند که ظرفيت قابل توجهي براي بوم گردي محسوب مي شود .
معاون گردشگری اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با
اشاره به ساماندهی اقامتگاه های مسافر با حفظ
داشته هاي بومي مي گويد: وورد سالانه 20ميليون مسافر به مازندران سبب شده بوم گردی به عنوان بخش مهمی از گردشگری که منجر به تقویت و رونق اقتصاد و اشتغال محلی و
روستایی مي شود در دستور کار مسئولان استان قرار گيرد .حسنی با بيان اينکه در چند سال اخیر در حوزه روستایی
و بوم‌گردی در مازندران به خصوص در شرق استان اقدامات خوبی انجام شده مي افزايد: تاکنون
57 پروانه اقامتگاه بوم گردی در استان مازندران صادر شده است که برخی از آنها اکنون
پذیرای مهمان هستند و توانسته اند در جذب گردشگر
خوب عمل کنند.
اين در حالي است
که برخي کارشناسان و فعالان گردشگري معتقدند به رغم ادعاي معاون گردشگري استان، هنوز بستر و زيرساخت ها بوم گردي در مازندران فراهم
نيست
.
محمود حسن پور استاد
دانشگاه مازندران در اين خصوص مي گويد: زمانی صحبت از بوم گردی صحیح است که الگوی معیشت
بومی و سکونتگاه های بومی وجود داشته باشد به صورتی که بتواند جامعه مدرن را از الگوهای
مکدونالدیسم (فست فودی) جدا کرده و به سوی بوم سنتی سوق دهد چرا که بوم گردی 'ایزوله'
یا به عبارتی صرف راه اندازی یک خانه شیک و مناسب نیست!
وي با انتقاد از
نبود الگو ،آموزش و بسترسازي مناسب براي تحقق
اهداف بوم گردي در مازندران معتقد است در صورت تداوم روند فعلي نه تنها استان از مزاياي
اقتصادي و فرهنگي اين شاخه گردشگري محروم مي ماند بلکه سبب وارد امدن آسيب به معيشت
روستاها و تخريب محيط زيست خواهد شد . نتيجه اي که تغيير چهره روستاها و بوم سنتي و
همچنين تخريب نواحي جنگلي به بهانه رونق صنعت تورسيم ان را قوت مي بخشد .
