رئیسجمهور امریكا قصد دارد پایبند نبودن ایران به برجام را اعلام و سرنوشت این توافقنامه بینالمللی را به کنگره محول كند. مشخص نیست رفتار كنگره با برجام چه خواهد بود ولی روسها دیروز در تازهترین موضعگیری خود هشدار دادند كه اگر واشنگتن تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع كند، حق خروج از برجام را برای ایران محفوظ میدانند.
سخنگوی کاخ سفید میگوید: «رئیسجمهور امریکا طی چند روز آینده (احتمالاً تا یکشنبه) تصمیم خود را درخصوص استراتژی کلی در قبال ایران خواهد گرفت و میخواهد مطمئن شود که یک سیاست فراگیر را برای مقابله با همه مشکلاتی که ایران بهعنوان یک بازیگر بد ایجاد میکند، در اختیار خواهیم داشت.» ترامپ از همان ابتدا نسبت به توافق هستهای مواضع تهاجمی گرفته و وعده داده که از این توافق خارج خواهد شد. حالا مقامهای امریکایی به رسانهها میگویند ترامپ در مهلت تعیینشده در 15 اکتبر اعلام خواهد کرد که ایران به توافق هستهای پایبند نبوده است. این در حالی است که مقامات ارشد دفاعی و امنیتی امریکا اعلام کردهاند برجام در راستای منافع ملی امریکا قرار دارد و بهتر است حفظ شود. دولتهای اروپایی و آسیایی و همچنین محافل امریکایی نیز به روشهای مختلف تأکید کردهاند این توافقنامه بینالمللی حفظ شود.
«نیویورکتایمز» نوشت: «البته امتناع ترامپ در تأیید پایبندی ایران به برجام، شاید سبب از بین رفتن توافق نشود اما چنین کاری حیات توافق را به تنفس مصنوعی خواهد انداخت، علاوه بر اینکه آسیبی بلندمدت به اعتبار امریکا میزند.» در صورتی که ترامپ پایبندی ایران به برجام را اعلام نکند، کنگره امریکا طبق قوانین داخلی این کشور از مهلتی 60 روزه برای تصمیمگیری درباره بازگرداندن یا بازنگرداندن تحریمها علیه ایران برخوردار است. رأی به بازگشت تحریمها به معنی خروج امریکا از توافق هستهای خواهد بود. درباره اینکه کنگره چه تصمیمی خواهد گرفت ناظران به سختی میتوانند پیشبینی کنند اما با توجه به درگیری اخیر ترامپ با باب کورکر، رئیس کمیته خارجی سنای امریکا و همچنین اجماعی که درباره حفظ این توافق وجود دارد، احتمالاً کنگره تصمیم ترامپ را تأیید نخواهد کرد. هرچند ظاهراً دولتمردان امریکایی تلاش دارند برجام را نقض نکنند اما ناظران معتقدند در صورتی که واشنگتن تحریمهای جدیدی علیه ایران اعمال کند، علناً برجام را نقض کرده است. در همین راستا منابع رسانهای گزارش دادند رئیسجمهوری امریکا در چارچوب راهبرد تازه در قبال ایران، سپاه پاسداران را در فهرست تحریمی سازمانهای تروریستی قرار دهد.
هشدار روسیه
«گئورگی بوریسنکو»، مدیر دپارتمان امریکای شمالی در وزارت خارجه روسیه تأکید کرده است در صورتی که امریکا تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع کند، تهران از این حق برخوردار است تا از توافق هستهای (برجام) خارج شود. به گزارش اسپوتنیک، این مقام روسی گفت: «اگر امریکا واقعاً از برجام خارج شود، امکان اجرای این توافق زیر سؤال میرود و این حق را برای ایران بهوجود میآورد تا دیگر به تعهدات خود ذیل برجام عمل نکند، بهویژه اگر امریکا قرار باشد تحریمهای گذشته علیه تهران را دوباره وضع کند.» وی ادامه داد: «در صورت وقوع این امر، ایران تمام حقوق لازم را برای متوقف کردن اجرای برجام و پایبندی به آن بهدست خواهد آورد.»
سفیر انگلیس: هیچ بانک بزرگی همکاری نمیکند
سفیر انگلیس در تهران در مصاحبهای با بیان اینکه هیچ بانک بزرگی در اروپا با ایران همکاری نمیکند، گفت که لندن نمیتواند بانکها را مجبور به اتخاذ تصمیم خاصی بکند. به گزارش تسنیم، «نیکلاس هاپتون»، سفیر انگلیس در تهران در مصاحبه با «بیبیسی» گفت که انگلیس تلاشهای خود را برای متقاعد کردن دولت امریکا به ریاست «دونالد ترامپ» برای حفظ توافق هستهای ایران انجام خواهد داد.
هاپتون گفت: «موضع بریتانیا درباره منافع برجام برای همه طرفین معلوم است و همینطور موضع ما درباره خروج از این توافق هم مشخص است. در حال حاضر قضاوت ما این است که منفعت پایبندی به برجام زیاد است و برای همین هم امیدواریم رئیسجمهور ترامپ، وقتی زمان آن برسد در برجام باقی بماند.» هاپتون در پاسخ به سؤالی درباره واکنش انگلیس به اقدام احتمالی ترامپ برای عدم صدور تأییدیه برجام گفت: «اگر رئیسجمهور ترامپ به شکلی پایبندی ایران را تأیید نکند، بریتانیا به تلاش خود برای نگاه داشتن توافق ادامه خواهد داد. اینکه تمرکز فعالیتهای ما روی کنگره باشد یا نه، بسته به اقدام بعدی امریکاییها خواهد بود.» سفیر انگلیس در تهران، در بخش دیگری از مصاحبه با «بیبیسی» به موضوع عدم تمایل بانکهای بینالمللی برای همکاری با ایران بهرغم حصول برجام پرداخت و ادعا کرد لندن تلاشهایی را برای ترغیب این بانکها به همکاری با ایران انجام داده است. او بهرغم این، در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به سهامدار بودن دولت انگلیس در برخی از بانکها، دولت نمیتواند سفارشی درباره همکاری با ایران انجام دهد گفت: «دولتها نمیتوانند بانکها و بخش خصوصی را مجبور کنند که تصمیم خاصی بگیرند.»