نويسنده: محمدرضا هاديلو
ارسباران نام منطقه‌ای کوهستانی در استان آذربایجان
شرقی است. این منطقه جنگلی نسبت به جنگل‌های شمال ایران کمی ناشناخته باقی مانده،
ولی از جمله مکان‌هایی است که درفهرست یونسکو در سال ۲۰۱۸ قرار دارد.چندی پیش سازمان یونسکو این منطقه را به‌عنوان زیست‌کره
معرفی کرد. این زیست‌کره علاوه بر این که تحت تاثیر اقلیم مدیترانه‌ای قرار دارد، در
شعاع اقلیم‌های خزری و قفقازی نیز واقع شده است و چون ارتفاع زیادی دارد، آب و هوای
متفاوتی در آن حاکم است.
ارقام متفاوت براي جنگلي ناشناخته
منطقه جنگلی ارسباران در گذشته نه چندان دور دارای
وسعت چشم‌گیری بوده که به علت قطع یکسره جنگل برای تامین ذغال وسعت زیادی از این جنگل
از بین رفته است.وسعت جنگل‌های ارسباران 164 هزار هکتار بوده که
از این وسعت 148 هزار هکتار به عنوان جنگل حمایتی و حفاظتی گزارش شده است.
البته الان مي گويند جنگل هاي ارسباران در کل وسعتی در حدود ۸۰ هزار و ۴۲۷ متر دارد که در کناره جنوبی رود ارس گسترانده شده است و دارای ویژگی‌های
طبیعی و حیوانی زیادی است. سه طرف منطقه مذکور را نیز سه رود ارس در شمال، ایلگنه‌چای
در غرب و کلیبرچای در شرق احاطه کرده است و سمت جنوب جنگل ارسباران نیز به ارتفاعات
سایگرام محدود می‌شود.
روز گذشته رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی
و گردشگری شهرستان کلیبر با اعلام اينکه نمایندگان یونسکو برای ثبت جهانی ۵۷ هزار هکتار از جنگل‌های ارسباران به ایران سفر می‌کنند ، هدف از اين
بازدید را ارزیابی مدیریت کلان و منطقه و پذیرش جوامع محلی عنوان کرد و از ثبت
جهاني ۵۷ هزار هکتار از اين جنگل‌ها خبر داد.
کیومرث کریمی با اشاره به اینکه دو سال بر روی پرونده
ثبت جهانی جنگل‌های ارسباران کار و ایرادتی که گرفته شده بود را برطرف کرده‌ایم ادامه
داد: "پرونده جنگل‌های ارسباران از نظر فنی تأیید شده است و هفته آینده که نمایندگان
سازمان یونسکو به این منطقه سفر و از جنگل‌ها بازدید می‌کنند.
همچنین در این بازدید نحوه مدیریت جنگل‌ها و یا اینکه اگر اتفاقی
هم رخ دهد مسئولان منطقه قادر به مدیریت آن خواهند بود یا خیر، بازدیدها نیز بر همین
اساس خواهد بود."
وي اضافه کرد: "منطقه حفاظت‌شده در جنگل‌های
ارسباران 80 هزار و 427 هکتار است و از کل منطقه حفاظت‌شده 57 هزار هکتار به ثبت جهانی
می‌رسد که این منطقه کاندیدای ثبت جهانی در بین شهرستان‌های کلیبر و خداآفرین قرار
دارد در حالی که شهرستان‌های هوراند و ورزقان دارای جنگل هستند ولی در آینده و در صورت
برخورداری از آیتم‌های تعریف‌شده می‌توانند به هسته مرکزی جنگل‌های ارسباران اضافه
شوند."
در حال حاضر یک هزار و 700 گونه گیاهی در جنگل‌های ارسباران
شناسایی‌شده است، که در بین اين گونه‌ها احتمالاً تنها 52 گونه گیاهی خاص وجود دارد
که مختص به این منطقه است و می‌توان گفت که به خاطر همین گونه‌های گیاهی خاص ثبت جهانی
می‌شود.
البته نبايد فراموش کرد که در داخل محدوده‌ای که به‌عنوان کاندیدای ثبت جهانی
انتخاب‌شده 47 روستا وجود دارد که اين پبت به صنعت گردشگري اين مناطق نيز کمک
شاياني خواهد کرد.اما سوال همچنام باقيست که از همه وسعت جنگل ها
چرا باقي مانده نتوانسته اند در ليست قرار بگيرند. مگر چه بلايي به سر آنها آمده
است؟
منطقه ارسباران با طبیعت زیبا و چشم اندازهای دلنشین
و وجود اماکن و ابنیه تاریخی مختلف، توان بالقوه بالایی برای جذب گردشگر نیز داردگیاهان دارویی موجود در این منطقه با ارزش قابل
توجه، به عنوان یکی دیگر از محورهای توسعه منطقه می تواند از اهمیت ویژه ای برخوردار
باشد.
