وحید حاجی‌پور
تغيير و تحولات در نفت به روزهاي حساسي نزديك شده است، رسانه‌هاي وابسته به وزارت نفت و اخبار موثق حاكي از آن است كه وزير نفت قصد دارد براي دو شاگرد خود در دانشگاه حكم معاونت صادر كند كه بازخوردهاي منفي را در سطح بدنه نفت ايجاد كرده است.
به گزارش «جوان»، بدون هيچ اغراقي بايد گفت بيژن نامدار زنگنه اصلاً در بين كاركنان نفت محبوب نيست؛ نفتي‌ها او را به دليل بي‌توجهي به خواسته‌ها و محدوديت‌هايشان وزير خوبي نمي‌دانند كه با چنين ذهنيتي نمي‌توانند اخبار انتصابات را درك كنند. ماجرا بسيار ساده است. در سال‌هايي كه وزير نفت در دانشگاه خواجه نصير طوسي تدريس مي‌كرد و در دوره‌هايي به عنوان استاد مدعو به چند دانشگاه رفت‌و‌آمد مي‌كرد با جواناني آشنا شد كه كلاس‌هاي او را مي‌چرخاندند.
اين شاگردها رفته‌رفته به نزديكان وي بدل شدند و حلقه‌اي به‌وجود آمد كه در سال ۹۲ و با روي كار آمدن زنگنه به نفت نزديك شدند و سمت‌هاي مهمي را از آن خود كردند؛ سمت‌هايي كه براي نفتي‌ها دست‌نيافتني بود ولي وزير نفت اين سمت‌ها را به شاگردان خود اعطا كرد.
اين در حالي بود كه وزير نفت در سال ۹۲ گفته بود دوره گروهبان‌ها در نفت تمام شده است. گروهبان‌هايي كه بدون نوبت سوار قطار نفت شده‌اند، بايد پياده شوند و به جاي آنها ژنرال‌ها را مي‌آورم. كليدواژه ژنرال پس از انتصابات او تبديل به سوژه طنزي ميان نفتي‌ها شد، زيرا تعدادي از اين منصوبان حتي سابقه يك روز فعاليت را در صنعت نفت نداشتند؛ به بيان ساده‌تر سربازان صفر راهي نفت شدند.
شاگردان زنگنه در نفت خدايي مي‌كردند و همين خدايي كردنشان موجب شد تا معاونان كليدي زنگنه استعفا داده و كنار بروند؛ سيد‌كاظم وزيري هامانه، قائم‌مقام او، ركن‌الدين جوادي در شركت ملي نفت، عباس شعري مقدم در شركت ملي صنايع پتروشيمي و منصور معظمي، سيد‌محسن قمصري، مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت و... از جمله كساني بودند كه نتوانستند تحمل كنند، پس استعفا دادند و رفتند.
اين مدل رفتاري وزارت نفت در دوره فعلي است؛ مديران كاربلد و باتجربه كه دانش و تجربه‌شان در حوزه كاري خود بيشتر از وزير نفت است تحمل نمي‌شوند تا مديراني همسو و بله‌گو سمت‌ها را صاحب شوند. چهار سال پيش وزير نفت شاگردان خود را به اميد امروز وارد نفت كرد و با واگذاري سمت‌هاي مختلفي به آنها راه را براي كادرسازي خود صاف كرد.
شاگردان زنگنه در سال 92 در حال تبديل شدن به معاونت وزير هستند، حتي با وجود آنكه اساسنامه و نص صريح قانون چنين انتصاباتي را غيرقانوني مي‌داند. هرچه باشد براي وزير نفت فرقي نمي‌كند، زيرا او تصميمش اين است كه شاگردان بسيار كم‌تجربه خود را معاون خود كند كه البته حق طبيعي اوست.
شاگردان زنگنه تا سال ۹۲ هيچ يك شايد تنها رابطه‌شان با صنعت نفت اين بود كه با استادي كار مي‌كردند كه روزگاري وزير نفت بود و بس. هرچند يكي، دو نفر از آنها بنا به توصيه جذب شركت‌هاي خصوصي نزديك به وزير نفت شدند، ولي عملاً با نفت بيگانه بودند، اما مشخص نيست طي اين چهار سال چه چيزي را آموخته‌اند كه جامه معاونت براي آنها دوخته شده است.
شركت‌هاي ملي پالايش و پخش و صنايع پتروشيمي دو شركتي است كه براي دو شاگرد كنار گذاشته شده است؛ صادق‌آبادي قرار است به پالايش و پخش برود كه در طرح شكست‌خورده سيراف، اين پروژه را به شكست رساند و دومي آيدين ختلان است كه قرار است مديريت شركت ملي صنايع پتروشيمي را به عهده بگيرد. او هم در اين چهار سال در دفتر وزير كار كرده است و مسئوليت امور دفتري و پاورپوينتي وزير را برعهده داشته است.
وزير نفت در دوره جديد خود وعده داده است كه جوان‌ها را به سمت‌هاي مديريتي وارد خواهد كرد؛ اين وعده او به دليل انتقاداتي بود كه درباره سن مديران نفتي مطرح شده بود و خود وزير نفت در يك نشست مطبوعاتي با بهره‌گيري از يك عبارت نا‌مناسب اين نقد را وارد دانست و قول داد اين رويه را اصلاح كند. مديران پير دولت يازدهم موجب شد تا به كارگيري جوانان به يك تابو تبديل شود ولي در اين دوره، گوي انتصابات از طرف ديگر بام به زمين افتاده و جواناني در آستانه صدور حكم مديريت خود هستند كه فاقد تجربه در نفت و حتي بيرون نفت هستند.
اين عدم اعتدال باز هم چراغ انتقادها را روشن كرده است و افراط و تفريط به كار گرفته شده در انتصابات و ناديده گرفتن شايسته‌سالاري فضاي بدي را در نفت حاكم كرده است. انتخاب‌هاي زنگنه حق طبيعي اوست ولي چند روز ديگر وي به رسانه‌ها خواهد گفت خواستم جوانگرايي كنم، ولي نگذاشتند؛ تاكتيكي كه درباره موارد مختلف از جمله قراردادهاي جديد نفتي به كار گرفته شد.
منتقدان وضعيت موجود بر اين باورند صرف جوانگرايي نبايد تنها شاخص انتصابات باشد، بلكه بايد تجربه و موفقيت‌هاي گذشته هر يك از منتخبان را ارزيابي كرد، درست بر عكس شرايط موجود. روزي كه گفته شد ژنرال‌ها به نفت خواهند آمد، همه منتظر بودند ولي مشخص نيست چه شده است كه سربازان صفر به سمت‌هاي مديريتي مهم دعوت شده‌اند!
كارشناسان و مديران جوان صنعت نفت در اين روزها حتماً پيش خود مي‌گفتند اي كاش مي‌شد چند واحدي را با زنگنه مي‌گذراندند تا بتوان به اين واسطه در صنعت پيشرفت كرد، اما چه حيف كه تنها افرادي توانستند به سمت‌هاي مهم دست يابند كه در كلاس درس آقاي برند حاضري زدند.
