دولت عراق به اربيل ۷۲ ساعت مهلت داد كه نتيجه همهپرسي جدايي را لغو كند و پروازها و فرودگاههاي خود را زير نظر دولت مركزي عراق قرار دهد، در غير اين صورت قانون ممنوعيت پروازهاي بينالمللي وضع ميكند. اقليم كردستان هم در بيانيهاي با رد اين درخواست، مخالفت خود را با آن اعلام كرد. پارلمان عراق هم به العبادي اجازه داد نيروهاي ارتش را در منطقه كركوك مستقر كند. تركيه در هشداري به رهبران اربيل، گفته است كه تكان دادن پرچمهاي اسرائيل آنها را نجات نخواهد داد و اسرائيل، كردها را تنها خواهد گذاشت. همزمان فشارهاي بينالمللي براي لغو نتيجه همهپرسي كردستان افزايش يافته است.
با گذشت دو روز از همهپرسي جدايي كردستان از عراق، فشارهاي داخلي و بينالمللي براي لغو نتيجه اين همهپرسي افزايش يافته است. دولت عراق كه برگزاري همهپرسي كردستان را مغاير با قانون اساسي اين كشور اعلام و تدابير لازم را براي مقابله با هر گونه درگيري احتمالي اتخاذ كرده است، ديروز به مقامات اقليم براي لغو نتيجه همهپرسي هشدار داد. حيدر العبادي، نخستوزير عراق روز چهارشنبه از مقامات كردستان خواست نتيجه همهپرسي جدايي را لغو كنند و خود را ملزم به قانون اساسي عراق بدانند. به گزارش شبكه السومريه، نخستوزير عراق در جلسه پارلمان اين كشور حاضر شد و در مقايسه با چند روز گذشته، با لحن قاطعانهتري عليه اربيل سخن گفت.
در اين جلسه كه وزراي دفاع، كشور و مشاور امنيت ملي دولت عراق و 166 نماينده پارلمان حضور داشتند، حيدر العبادي خواستار لغو نتيجه همهپرسي كردستان شد. نخست وزير عراق با بيان اينكه دولت بغداد از حقوق شهروندان كرد دفاع خواهد كرد، گفت: «همهپرسي بايد لغو شود و وارد گفتوگو در چارچوب قانون اساسي شويم.» العبادي بار ديگر ضربالاجل سه روزه به اربيل براي تحويل دادن مديريت فرودگاههاي اربيل و سليمانيه را تكرار كرد و گفت: «جمعه مهلت اربيل به پايان ميرسد... هيچ جنگي ميان فرزندان يك كشور وجود ندارد... [اما] به شما نشان خواهيم داد كه قدرت قانوني خود را چطور اعمال خواهيم كرد.» ارتش عراق در روزهاي اخير براي هر گونه درگيري احتمالي با نيروهاي پيشمرگه در مرزهاي اقليم مستقر شده است. العبادي پيشتر با هشدار به رهبران كرد گفته بود كه در صورت به خطر افتادن تماميت ارضي عراق به شدت با آن برخورد خواهد كرد.
العبادي همچنين شامگاه سهشنبه در سخناني گفت كه شوراي وزيران عراق تصويب كرده در صورت عدم واگذاري كنترل فرودگاههاي اقليم كردستان به دولت فدرال ظرف سه روز، پروازهاي بينالمللي از مبدأ اقليم و به مقصد آن ممنوع ميشود. به گزارش شبكه الكوثر، نخست وزير عراق در اين باره اظهار داشت: «از يكپارچگي و حاكميت عراق دست نميكشيم، اين يك وظيفه ملي و قانوني است كه بدان پايبنديم». العبادي همچنين تصريح كرد: «دولت حاكميت فدرال خود بر اساس قانون اساسي را تحميل خواهد كرد، همچنان به گفت و گو پايبنديم با اين حال بر سر نتايج همهپرسي مذاكره نميكنيم و بر اين مبنا نيز به گفت و گو نميپردازيم.» بغداد هفته پيش از كشورهاي جهان خواسته بود كه انجام پروازهاي بينالمللي به مقصد يا از مبدأ فرودگاههاي اربيل و سليمانيه را در كردستان عراق متوقف كنند. بغداد همچنين از كشورهاي همسايه خواسته تا در صورتي كه دولت اقليم كنترل ايستگاههاي مرزي خود را به دولت مركزي تحويل ندهد، مرزهاي خود با كردستان عراق را ببندند.
دهن كجي اقليم
ضرب الاجل سه روزه العبادي براي تحويل فرودگاهها به دولت مركزي عراق، درحالي است كه اقليم كردستان مخالفت خود را با اين درخواستها اعلام كرده است. مولود مراد، وزير حمل و نقل اقليم كردستان گفته است كه كنترل فرودگاههاي اربيل و اجازه پرواز مستقيم به اين شهر براي مقامات كرد با هدف مبارزه با گروه داعش ضروري است. مراد اظهار اميدواري كرد كه اين بحران تا روز جمعه ۲۹ سپتامبر حل شود چراكه به گفته او اين موضوع به اقتصاد كردستان لطمه ميزند. دهنكجي كردها درحالي است كه مرزهاي هوايي و زميني اقليم از سوي تركيه، عراق و ايران بسته شده است و عملاً كردها نميتوانند پروازي به خارج از مرزهاي كردستان داشته باشند.
واكنش تند تركيه
تركيه كه جدايي كردها را تهديدي براي امنيت ملي خود ميداند، بار ديگر مخالفت خود را با اين همهپرسي اعلام كرد. رجب طيب اردوغان، رئيسجمهور تركيه ديروز به مسعود بارزاني، رئيس اقليم كردستان هشدار داد كه به رژيم صهيونيستي تكيه نكند. به گزارش خبرگزاري تركيش مينوت، اردوغان با بيان اينكه تصميم به برگزاري همهپرسي جدايي خيانت عليه تركيه بود، گفت كه ميزان مشاركت و نتايج اين همهپرسي مشكوك بود. اردوغان درباره اين همهپرسي گفت: «آنهايي كه امروز شما را تحريك ميكنند، فردا تنهايتان خواهند گذاشت، اما ما هزاران سال است كه به زندگي در كنار هم ادامه داده و خواهيم داد. فرداي خود را با جاهطلبي امروز تباه نكنيد. تكان دادن پرچمهاي اسرائيل شما را نجات نخواهد داد، بايد اين را بدانيد.» رئيسجمهور تركيه در ادامه سخنان خود با تهديد كردها به بستن مرز و اعمال تحريمهاي اقتصادي گفت: «زماني كه اعمال تحريمها را آغاز كنيم شما تنها خواهيد ماند. زماني كه مسير عبور لولههاي نفت را مسدود كنيم، همه چيز تمام خواهد شد. وقتي حركت كاميونها به شمال عراق متوقف شود، هيچ غذايي نخواهد بود. ما بايد تحريمها را اعمال كنيم. اسرائيل چطور ميخواهد براي آنها چيزي ارسال كند، از كدام مسير؟»
رژيم صهيونيستي تنها حامي جدايي كردستان است و بنيامين نتانياهو، نخست وزير اين رژيم در سخناني گفته كه جدايي كردها ذخيره استراتژيك براي اسرائيل است. دل بستن كردها به حمايتهاي رژيم صهيونيستي درحالي است كه اين رژيم هيچ مرز زميني با كردستان ندارد و در صورت بسته شدن همه مرزهاي زميني و هوايي اقليم از سوي همسايگان عراق، راه ورود به اين منطقه به طور كامل بسته ميشود. تركيه، عراق و ايران اعلام كردهاند كه در اقدامي مشترك همه گزينهها عليه كردستان را بهكار ميگيرند. حتي تركيه و عراق گفتهاند كه در صورت نياز از گزينه نظامي عليه كردها استفاده خواهند كرد.
مخالفتهاي بينالمللي
با گذشت دو روز از همهپرسي جدايي كردستان واكنشهاي بينالمللي در مخالفت با اين همهپرسي همچنان ادامه دارد. به گزارش رويترز، كاخ كرملين روز سهشنبه ضمن اعلام مخالفت با استقلال كردستان عراق، تأكيد كرد: «مسكو از همگرايي ارضي كشورهاي منطقه حمايت ميكند.» ديميتري پسكوف، سخنگوي كاخ كرملين گفت: ما هنوز بر اين باوريم كه حفظ همگرايي ارضي و سياسي كشورهاي منطقه مسئله مهمي براي برقراري ثبات و امنيت در منطقه است و تأثير زيادي بر حل و فصل مشكلات مهم و حساس اين منطقه دارد. هيثر نوئرت، سخنگوي وزارت خارجه امريكا هم در سخناني گفت: «ما نگرانيهاي عمدهاي درباره اين همهپرسي داشتيم. درباره آن خيلي زياد صحبت كرديم. اين همهپرسي هيچ مبنايي در قانون اساسي عراق يا قوانين اين كشور ندارد.» زيگمار گابريل، وزير امور خارجه آلمان نيز درباره تنش زايي و بيثباتي بيشتر در منطقه بعد از برگزاري همهپرسي جدايي كردستان ابراز نگراني كرد و گفت: «رهبر اقليم كردستان اين همهپرسي را بدون در نظر گرفتن انتقادها و هشدارها و برخلاف توصيههاي يك صداي جامعه بينالمللي برگزار كرده است.» احمد ابوالغيط، دبيركل اتحاديه عرب، مصر و قطر در بيانيههاي جداگانه اين همهپرسي را خطري براي وحدت عراق و امنيت و ثبات منطقه دانستند.