هادی غلامحسینی
قيمت بازاري سهام 41 درصد شركت‌هاي بورسي در مرز بهاي اسمي 100 تومان قرار گرفت، اين اتفاق نشان مي‌دهد فرصت‌هاي قابل ملاحظه‌اي براي سرمايه‌گذاري در بازار سهام وجود دارد اما بالا بودن نرخ سود بانكي، آشفتگي در اداره صحيح بازار سرمايه، ظهور و توسعه بازار بدهي عملاً فضا را براي رشد بازار سهام پيچيده كرده است، در اين ميان بايد توجه داشت كه ارزش بازار بورس اوراق بهادار ايران كه در ابتداي دولت يازدهم در حدود 150ميليارد دلار برآورد مي‌شد هم‌اكنون به محدوده 85 ميليارد دلار نزول كرده است.
به گزارش «جوان»، عقب‌ماندگي بازار سرمايه ايران علت بسياري از مشكلات كنوني اقتصاد ايران اعم از بيكاري، جذب سرمايه داخلي و خارجي، آشفتگي در بخش پول به دليل تحميل تأمين مالي اقتصاد به بازار بانك و... عنوان مي‌شود، با اين حال بايد ديد متوليان بخش بازار سرمايه اقتصاد ايران مي‌خواهند تغيير رويكردي در مديريت اين حوزه بدهند يا اينكه همچنان مأموريت توسعه بازار بدهي دنبال خواهد شد.
در كشورهاي توسعه‌يافته به دليل آنكه تقريباً بانكداري مشابه بدون ربا عملياتي شده است و نرخ سود و تأمين مالي در حدود صفر تا 5 درصد است، پس‌انداز‌ها عملاً يا بايد در حالت شبه قرض‌الحسنه فريز مي‌شوند و يا به بخش مولد ورود مي‌كند تا در اثر توليد و ارزش افزوده‌هاي ناشي از توليد سود ايجاد شده و كل اقتصاد از اين امر انتفاع ببرند، اما متأسفانه در ايران به دليل ساختار بسيار معيوب شبكه بانكي، رقابت غلط بانك‌ها بر سر جذب منابع و آشفتگي بخش پولي و تمايل بانك‌ها به سفته‌بازي شاهد نرخ سودهاي بسيار بالا براي سپرده و تسهيلات بانكي هستيم كه همين امر موجب شده بازار سرمايه براي توسعه دچار چالش شود البته كوتاهي و كم‌كاري متوليان بازار سرمايه را در عقب‌ماندگي بازار سرمايه ايران نبايد فراموش كرد.
براي فهم خارجي‌ها ارزش دلاري بورس انعکاس يابد
در اين ميان ارزش بازار ناشران بورس تهران در پايان شهريورماه در حالي به بيش از 339 هزار ميليارد تومان بالغ شده است كه اگر بخواهيم با بهاي ارز 3900 توماني ارزش بازار سرمايه ايران را بسنجيم مي‌بينيم كه به محدود 85ميليارد دلار رسيده و اين در حالي است كه در پايان دولت دهم ارزش بازار سرمايه در حدود 150 ميليارد دلار ارزيابي مي‌شد. در اين بين يكي از درخواست‌هاي فعالان بازار اين است كه ارزش دلاري بازار سرمايه ايران نيز در شاخص‌هاي ارائه شده از سود سامانه‌ها بازار سرمايه انعكاس يابد چراكه اين ادعا مطرح مي‌شود كه تا حدي سرمايه‌گذاران خارجي وارد بازار سرمايه ايران شده‌اند. در اين بين نكته قابل توجه و تأمل اين است كه قيمت بازاري سهام 41 درصد شركت‌ها در محدوده قيمت اسمي نوسان مي‌كند، اين در حالي است كه توسعه بازار بدهي و ركود اقتصادي در كشور و همچنين نرخ سود بالاي بانكي، توسعه صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري با درآمد ثابت و سرمايه‌گذاري ايران منابع در بازار بانكي و... عملاً مجالي براي بهبود وضعيت بازار بورس نداده است به‌طوري كه بهاي بسياري از شركت‌هاي ارزنده بازار به محدوده بهاي اسمي نزول كرده است. اطلاعات دريافتي از بورس تهران نشان مي‌دهد قيمت بازاري هر سهم 35 شركت در تابلوي معاملات بورس تهران نيز بيش از 10 هزار ريال داد و ستد مي‌شود. در عين حال قيمت هر سهم 135 شركت بر روي اين تابلو بين 3 هزار تا 10 هزار ريال مي‌باشد. 135 شركت هم با قيمتي بين هزار تا 3 هزار ريال در تابلوي بورس مشاهده مي‌شود و سهم 22 شركت نيز كمتر از هزار ريال داد و ستد مي‌شود. بايد يادآوري كرد كه هم‌اكنون نرخ تورم بر اساس داده‌هاي بانك مركزي 10/3 درصد و نرخ سود سپرده يك‌ساله بانكي 18 درصد است.
بر اساس اين گزارش ارزش بازار ناشران بورس تهران در پايان شهريورماه به بيش از 339 هزار ميليارد تومان بالغ شده است.
سه شرکت برتر بازار از نظر ارزش
از ميان 327 شركت بورسي رتبه اول تا سوم از نظر ارزش بازار به صنايع پتروشيمي خليج فارس با249 هزار ميليارد ريال، فولاد مباركه اصفهان با 152 هزار و 625 ميليارد ريال و ارتباطات سيار ايران با 151 هزار و 66 ميليارد ريال اختصاص يافته است. همچنين شركت‌هاي مخابرات ايران، ملي صنايع مس ايران، سنگ آهن گل‌گهر، سرمايه‌گذاري غدير، گسترش نفت و گاز پارسيان و پتروشيمي جم و سرمايه‌گذاري نفت و گاز و پتروشيمي تأمين به ترتيب با 120 هزار و 120 ميليارد ريال،104 هزار و 550 ميليارد ريال، 86 هزار و 820 ميليارد ريال، 81 هزار ميليارد ريال، 78 هزار و 246 ميليارد ريال،77 هزار و 798 ميليارد ريال و 75 هزار و 777 ميليارد ريال رتبه‌هاي چهارم تا دهم را به نام خود ثبت كردند. از سوي ديگر شركت‌هاي آلومراد، ماشين‌سازي نيرومحركه، پارس سرام، نوش مازندران، درخشان تهران، صنايع جوشكاب يزد، صنايع شيميايي سينا، توليدي لنت ترمز ايران، پارس پامچال، توليدي گرانيت بهسرام، دوده صنعتي پارس و لاميران به ترتيب در انتهاي اين جدول قرار دارند. گفتني است از بين شركت‌هايي كه در تابلوهاي بورس تهران معامله مي‌شوند، 82 شركت داراي P/E بيش از 20 هستند.
همچنين 66 شركت داراي P/E بين 10 تا 20 و 160 شركت داراي P/E كوچك‌تر از 10 هستند. اين درحالي است كه 19 شركت با پيش‌بيني زيان، P/E منفي دارند.
وضعيت عمومي بازار سهام خوب نيست
ارزش بازار بورس در پايان شهريور ماه به ميزان ۱۴۳۱۲۶ ميليارد ريال رشد كرد و معادل ۴ درصد افزايش را به ثبت رساند. در جريان معاملات بازار سرمايه در شهريورماه امسال طي 20 روز كاري ارزش معاملات يك درصد كاهش يافت و از 46 هزار و 335 ميليارد ريال به 45 هزار و 874 ميليارد ريال رسيد. حجم سهام معامله شده نيز از 46 هزار و 335 ميليون سهم در مرداد به 16 هزار و 979 ميليون سهم در شهريورماه كاهش يافت و 6 درصد افت كرد. همچنين در ماه گذشته دفعات معاملات سهام برابر با 6 درصد افزايش يافت و از يك‌هزار و 104 هزاردفعه در مردادماه به 1170 هزار دفعه در شهريورماه رسيد. شاخص بورس هم در شهريورماه امسال به ميزان 3 هزار و 459 رشد يافت و معادل 2/4 درصد افزايش را به ثبت رساند و از82 هزار و 372 واحد به 85 هزار و 832 واحد در پايان شهريورماه رسيد. اين گزارش مي‌افزايد: ارزش بازار نيز در پايان شهريور ماه به ميزان 143126 ميليارد ريال رشد كرد و معادل 4 درصد افزايش را به ثبت رساند و از3 ميليون و 250 هزار و 440 ميليارد ريال در مردادماه به3 ميليون و 393هزار و 567 ميليارد ريال در پايان شهريور رسيد.
براساس معاملات نرمال هم در ماه گذشته ارزش سهام خريداري شده اشخاص حقوقي در حدود 18 هزار و 837 ميليارد ريال و معادل 55 درصد از كل خريد‌ها بود. اين در حالي است كه ارزش سهام فروخته شده آنها 19 هزار و 133 ميليارد ريال و در حدود 56 درصد از كل فروش‌ها بود.
بر اين اساس در اين ماه گذشته سرمايه‌گذاري خالص اشخاص حقوقي به ميزان 296 ميليارد ريال شد و ميزان خريد و فروش سهام اشخاص حقيقي به ترتيب 44 و 43 درصد از ارزش خريد و فروش بود. بر اساس اين گزارش، از ابتداي سال تا پايان شهريور ماه، متوسط روزانه حجم و ارزش معاملات بازار اول و دوم به ترتيب برابر با 879 ميليون سهم و 2036 ميليارد ريال بوده است.
علاوه بر نابودی اصل سرمایه سهامداران در این ۴ سال، موضوع خیانت بار و غم انگیز اینست که شرکتها از رکود و وضعیت اسفبار اقتصاد کمال سوء استفاده را میکنند! بدین صورت که با صورت های ملی ساختگی، در مجامع خود سودی به سهامداران نمی‌دهند! شرکتی مانند لبنیاک پاک که شیر را کیلویی ۱۰۰۰ تومان میخرد و حدود ۳۰۰۰ تومان میفروشد، سود سالیانه به سهامداران خود نداد!!! و یا آلومینیوم ایران(فایرا) هم همینطور!! و نیز پتروشیمی شیراز سود سال ۹۵ را ۱ (یک) ریال اعلام کرد!!!!! شما فکر میکنید با این وضع انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری میماند؟!! از همه خنده‌دارتر سکوت و خفقان سازمان عریض و طویل بورس و نهاد ناظر است!! 
