هادي غلامحسيني
اطلاعات رسمي صندوقهاي سرمايهگذاري در پايان ارديبهشت سال 96 نشان ميدهد در تركيب انواع داراييهاي اين صندوقها، سهام، سهمي كمتر از 5درصد دارد، بدين ترتيب اينگونه ميتوان برداشت کرد كه مديران و تحليلگران بيش از 170صندوق سرمايهگذاري بازار سرمايه را بازاري پرريسك و بازار بانك را محل مناسبي براي سرمايهگذاري ميدانند زيرا حدود 78درصد از پرتفوي اين صندوقها به گواهي سپرده و سپرده بانكي اختصاص داشته است. اين روزها همراه با افزايش شاخص كل بازار سرمايه و فتح قلههايي چون 85هزار واحد، بسياري از رسانهها با اشاره به روند حركتي شاخص كل اينگونه نتيجهگيري ميكنند كه بازار سرمايه در حال ركوردشكني و بهبود است و برخي كارشناسان به رغم اينكه از واقعيتهاي زير پوست بازار سرمايه و مشكلاتش مطلع هستند، ميگويند عيبي ندارد اينگونه تيترهاي اغراقآميز ميتواند از نظر رواني به بازار سرمايه كمك كند اما از طرف ديگر بايد توجه داشت كه در گذشته همين تيترهاي اغراقآميز كه با موضوع اثرگذاري بسيار مثبت برجام بر بازار سرمايه در خروجي رسانهها قرار ميگرفت، بسياري از سرمايههاي مردم را به بازار سرمايه كشاند و در نهايت بسياري از مردم با زيان مواجه شدند يا حداقل آنطور كه در رسانهها اغراق شده بود آنها سود مورد انتظار خود را در بازار سرمايه نيافتند.
در اين مقال سعي نداريم بگوييم سرمايهگذاري در بازار سرمايه ايران با ريسكهاي موجود خوب است يا بد، كمااينكه به طور مطلق نميتوان چنين اظهارنظري داشت، زيرا در بازار سرمايه به دليل برخورداري از تعدد، تكثر و تنوع شاهد دهها صنعت و صدها شركت و آپشنهاي مختلفي براي سرمايهگذاري هستيم كه در بدترين شرايط عمومي بازار امكان دارد صنعت و بنگاه يك ابزار مالي سودآور باشد و سوددهي خوبي داشته باشد و در عين حال در بهترين شرايط عمومي بازار صنعت و بنگاهي به هر دليلي زيان دهد و سهامدار نيز اثر پذيرد، از اين رو بايد توجه داشت كه شاخصهاي بازار سرمايه ميانگين تغييرات را گزارش ميكند و امكان دارد در ارائه شاخص به دليل معدلگيري نيمه خالي يا پر ليوان بازار سرمايه به شكل صحيحي گزارش نشود. اما در اين بين بررسي وضعيت عملكرد و اطلاعات صندوقهاي سرمايهگذاري شايد بتواند سهامداران و سرمايهگذاران و افرادي را كه علاقهمند به سرمايهگذاري هستند كمك كند. وضعيت عملكرد و اطلاعات صندوقهاي سرمايهگذاري در پايان ارديبهشت سال 96 نشان ميدهد بيش از 170 صندوق سرمايهگذاري با ارزش بيش از 132هزار ميليارد توماني سرمايهگذاري در سهام با اختصاص 4/28 درصد از داراييها به خود، سهم ناچيزي از پرتفو را داشته است.
اين امر نشان ميدهد به هر دليلي مديران و تحليلگران مالي صندوقهاي سرمايهگذاري كه مجوز خود را از بازار سرمايه دريافت ميكنند بازار سرمايه را محل مناسبي براي سرمايهگذاري نيافتهاند و ترجيح دادهاند بيشتر پرتفوي صندوقها را به دارايي گواهي سپرده و سپرده بانكي اختصاص دهند، از اين رو به نظر ميرسد با نگاه كردن به پرتفوي صندوقهاي سرمايهگذاري متوجه شويم قاطبه تحليلگران صندوقهاي سرمايهگذاري چه برداشت و ادراكي از ميزان ريسك بازار سرمايه ايران داشته باشند.
ارزش صندوقهاي سرمايهگذاري در موعد مذكور بيش از 132 هزار ميليارد تومان بوده است كه صندوقهاي سرمايهگذاري در اوراق بهادار با درآمد ثابت بيش از 130 هزار ميليارد تومان از ارزش كل را به خود اختصاص داده و الباقي ارزش نيز به صندوقهاي سرمايهگذاري مختلط و صندوقهاي سرمايهگذاري اوراق بهادار مربوط بوده است، در اين ميان كمتر از 5 درصد پرتفوي كل صندوقهاي سرمايهگذاري به سهام اختصاص داشته و گواهي سپرده و سپرده بانكي بيشترين سهم را با 78درصد از داراييهاي پرتفو به خود اختصاص داده است.
بدين ترتيب مشخص است مديران و تحليلگران صندوقهاي سرمايهگذاري بازار بانك را فرصت مناسبتري براي سرمايهگذاري در ميان بازارها يافتهاند، البته براي ارائه تحليل دقيقتر بايد منتظر بود و ديد گزارش عملكردهاي جديد صندوقهاي سرمايهگذاري چه تغييراتي را در پرتفوي بعد از كاهش نرخ سود بانكي در كشور انعكاس خواهد داد. در پايان سرمايهگذاران بايد قبل از سرمايهگذاري در رابطه با واقعيتهاي بازارهاي مختلف مطالعهاي دقيق داشته باشند و براي سرمايهگذاري تحت تأثير مطالب اغراقآميز برخي از رسانهها قرار نگيرند چرا كه سرمايهگذاري به اطلاعاتي بيش از ديتا بيس ارائه شده در برخي از رسانهها نياز دارد.