معصومه طاهري
فعالیت فرهنگی یکی از لازمههای اولیه هر نوع اقدامی محسوب میشود؛موضوعی که متخصصان امر به آن پیوست فرهنگی میگویند.متأسفانه پیوست فرهنگی ما در بسیاری از فعالیتهای بینالمللی و حتی ملی باعث شده از آنچه کاشته و هزینه کردهایم، دیگران برداشت کنند. در بوسنی، چچن ، افغانستان، پاکستان و... تجربیاتی از این دست کم نداریم و حالا چند سالی است که ماجرای میانمار و ظلم نگرانکنندهای که بر مسلمانان این کشور میرود، بهگونهای شده که کم و بیش توجهها را به میانمار جلب کرده است اما باز هم آنچه در میانمار حضورش کمرنگ است، کار فرهنگی و رسانهای از سوی ماست؛ مسئلهای که هنوز هم برای بسیاری از مسئولان جدی نیست. در این رابطه با یکی از فعالان فرهنگی و رسانهای میانماری گفتوگوی کوتاهی داشتیم که به دلايل امنیتی و شرایط موجود در میانمار حاضر نشد اسم و مشخصات او درج شود.
آیا رسانههای ایرانی در حوزه زبان میانماری فعال هستند؟بله، محدود. تنها رسانههایی که به این زبان فعالیت دارند دو مورد هست؛ یکی خبرگزاری ایکنا و دیگری ابنا که اطلاعرسانی میکنند. ایکنا حدود سه سالی میشود که بر اساس بودجهای تنظیم شده فعالیت دارد. اصولاً برای فضای رسانهای نیاز به دو مرحله است؛ یکی خبرگزاری متنی و دیگری صوتی است. لذا اگر در سایر خبرگزاریهای ایران زبان میانماری هم قرار بگیرد و روزانه حداقل چند خبر ترجمه بگذارند و لینک بدهند اخبار میانمار به گوش همه میرسد. البته در ایران سایتهایی که به زبان میانماری محتوایی را ارائه دهند هستند اما خیلی کمند. فقط جامعهالمصطفی سایتی برای طلاب میانماری راهاندازی کرده به نام تبیان که زیاد فعال نیست.
مسلمانان در میانمار الان رسانه دارند؟در میانمار فعلاً دو رسانه داریم؛ یکی مسلم مدیا و مسلم دات. این دو ظاهراً با حمایت مالزی است. رسانه تازهای نیز راهاندازی شده كه بیننده زیادی هم دارد. فقط اخبار روهینگیا را مطرح میکند. خانمی روهینگیایی است که این رسانه را ایجاد کرده و تحت حمایت مالی عربستان فعالیت دارد. اغلب مردم میانمار در فیس بوک هستند . رسانههای دیگر به زبان میانماری هستند، ولی این رسانهها درباره ایران و مسلمانان بر اساس حقانیت اطلاعرسانی نمیکنند. شبکههای بیبیسی و صدای امریکا هم در میانمار دفتر دارند که خیلی به زبان میانماری مسلط هستند. حدود 60میلیون هم مخاطب دارند البته برخی مردم زبان انگلیسی میفهمند ولی کم هستند و بیشتر رسانههای به زبان خودشان را دنبال میکنند.
وضعیت شیعیان در بحث رسانه چطور است؟سایتهای میانمار شیعه یا شیعه میانمار و یک انجمن پیروان به نام تبیان نیز هست که در میانمار فعالیت دارند. دو سایت به نام آیتالله فاضل لنکرانی و آیتالله سیستانی هم داریم که غیرفعال هستند. خبرگزاری ابنا هم کار رسانهای و اطلاع رسانی دارد. اما در کل شیعیان رسانه مستقل ندارند. قبلاً مجله اهلبیت چاپ میشد. اخیراً خودم با کمک طلاب مقیم میانمار مجلهای راهاندازی کردیم به نام «میانمار شیعه مسلم» که دوسال و نیم است به صورت ماهنامه چاپ میشود. متاسفانه بیشتر نشریات مضامین غیرمذهبی دارند. خبرگزاری ایکنا هم بود که زبان میانماری را مدتی کار میکرد. بعد گفتند بودجه نداریم و تعطیل شد. ما شیعیان در زبانهای مختلف حضور نداریم. درست است اردو، انگلیسی و عربی هست ولی برای بقیه زبانها هم نیاز به کار رسانهای است. الان میانمار کشوری با 60 میلیون جمعیت نیاز است که کار رسانهای برایش بشود یا اندونزی ، تایلند و... اینها که اردو و انگلیسی نیستند. ممکن است برای مسئولان و خیرینی که توانایی حمایت از رسانههای شیعی را دارند هدف مخاطبان بیشتر باشد اما نباید از ظرفیتهای بالقوه غافل بود.
رسانههای غربی چقدر ضریب نفوذ در میانمار دارند؟بیبیسی و صدای امریکا و سیانان فعالیت زیادی دارند، چون به زبان و فرهنگ میانماری مسلط هستند. مخاطبان زیادی هم دارند. همین باعث شده تا تفکر اسرائیلی و امریکایی و دشمنان ایران در میانمار نفوذ پیدا کند و اثرگذار باشد.
وضعیت استفاده از تلویزیونهای کابلی و ماهواره در میانمار چطور است؟تلویزیون دولتی در میانمار ام آر تی وی است. البته تلویزیون ماهوارهای اسکایند برنامه و تولیداتی متنوعی دارد. بیشتر میانماریها از طریق ماهواره اخبار شبکههای مختلف را میبینند .
میانماریها از چه شبکههای اجتماعی استفاده میکنند و اگر مردم بخواهند از طریق شبکههای اجتماعی صدای مسلمانان مظلوم میانمار را به گوش خود میانماریها برساند چه باید بکنند؟اغلب مردم در فیس بوک فعال هستند و اتفاقات اخیر میانمار را هم از طریق فیسبوک به گوش جهانیان رساندند. بههمین خاطر به نظرم اگر فیسبوک به زبان میانماری در ایران فعال باشد، خیلی عالی ميشود. اينکه کشوری چون ایران صدای مسلمانان میانماری را به گوش خود میانماریها برساند، باعث میشود تا با وجود تبلیغات منفی که رسانههای امریکایی، اسرائیلی و انگلیسی دارند و مدام عليه ایران اطلاعرسانی معکوس میکنند، در میانمار تاثیرگذار باشد و مردم حقیقت امر را تشخیص بدهند.
با توجه به فعالیت رسانهای که دارید به نظر شما برای تقویت رابطه ایران و میانمار چه باید کرد؟ معتقدم ایران در کنار ارتباطات رسانهای مجازی و حقیقی، فعالیت اقتصادی خود را با میانمار تقویت و در رسانهها منعکس کند مثلاً مقامات بالای میانماری دعوت بشوند و ایران با میانمار ارتباط اقتصادی داشته باشد. الان سفارت انگلیس و اسرائیل و عربستان در میانمار خیلی فعال هستند ولی ایران سفارتی ندارد. تنها یک رایزنی در تایلند است که آن هم فعال نیست، حتی آیتالله مکارمشیرازی به من سفارش کرده تا کار کنم، ولی آنها کم لطفی میکنند. الان به اندونزی و پاکستان کتابهای زیادی میرسد ولی در میانمار فقط یک کتاب فرستاده شده که آن هم برخی درست ترجمه نکردهاند.
با توجه به گستردگی رسانههای مجازی برای اطلاعرسانی از وضعیت میانمار اقدامی کردهاید؟الان فعالیت رسانهای دارم. اگر وضعیت میانمار در دنیا پررنگ شده فقط به خاطر رسانهها بوده والا هیچ کس خبردار نمیشد در میانمار چه جنایاتی رخ میدهد. من اینجا یک نفر را پیدا کردم که شرط گذاشته حداقل باید 100هزار بیننده داشته باشم تا صفحه فیس بوکی را برای من باز کند و هزینههای جاری فعالیتهای تبلیغی را در این رابطه بپردازد. با متخصصی صحبت کردم. گفت این تعداد عضو که از شما خواستهاند حداقل یکسال طول میکشد و زمانبر است. وضعیت میانماریها از نظرمالی خوب نیست. به نظر من اگر یک سایت مستقل بشود و صفحه فیس بوک داشته باشند، انشاءالله حداقل حقایق به گوش میانماریها میرسد و همه متوجه میشوند چه اتفاقاتی میافتد.
مردم میانمار چقدرایران را میشناسند؟متأسفانه در طول این سالها ایران خیلی همراهی نکرده و با توجه به تبلیغات منفی رسانههای غربی علیه ایران، مردم شناخت خوبی از ایران ندارند. در میانمار مذاهب مختلف هستند؛ اکثریت بودایی بعد مسیحیت و اهل سنت هستند. با اینکه همه اتفاقات زیر سر امریکاییهاست اما چون در میانمار امریکا خیلی فعالیت دارد حتی اوباما دوبار به این کشور آمد و خود را خوب نشان داد، اغلب آن را حامی حقوق بشر میدانند. بعد از آن، انگلیس و مالزی و چین و اسرائیل با داشتن سفارت حضور زیادی دارند ولی امریکا نفوذ زیادتری دارد. عربستان هم خیلی نقش دارد. من خودم فردی را میشناسم هفت سال در عربستان بود خیلی به او امکانات دادند، سایت دارد، مدرسه دارد ولی ایران هیچ حمایت و حتی حضور و پشتیبانی ندارد.