شامگاه چهارشنبه 29 شهريور، ميليونها نفر از مردم ايران و جهان از طريق گيرندههاي خود منتظر شنيدن نطق رئيسجمهور اسلامي ايران بودند تا ببينند دكتر روحاني چه پاسخي به اتهامات تازه و البته تكراري دونالد ترامپ عليه جمهوري اسلامي ايران خواهد داد.
دكتر روحاني چهار سال پيش در مهر ماه سال 92 در نخستين سفر خود به نيويورك، پس از انتخابات رياست جمهوري پيشنهاد «جهان عاري از خشونت و مبارزه با افراطيگري» را در سازمان ملل مطرح كرد كه با رأي قاطع 190 كشور جهان و اجماعي كمسابقه به تصويب رسيد و تنها رژيم صهيونيستي به آن رأي منفي داد.
اكنون دونالد ترامپ رئيسجمهور تازه كار امريكا، در سازمان ملل جمهوري اسلامي ايران را به اقدامات ثباتزا و خشونتآميز متهم ميكند. روحاني پس از حضور در پشت تريبون ابتدا با ترسيم چهره صلحجوي ايران طي سدههاي اخير، ادبيات دونالد ترامپ درباره ايران را جاهلانه، زشت و مشحون از اطلاعات غلط و بيپايه توصيف كرد كه در شأن سازمان ملل نبود و سپس با تأكيد بر اينكه برجام ايجاد يك تعامل نو در مناسبات جديد جهاني است، ضمن دعوت از سرمايهگذاران در ايران تصريح كرد: ما درهاي تعامل و همكاري را گشوديم.
روحاني در ابتداي سخنان خود با تبريك انتخاب رياست مجمع و همچنين دبيركلي آقاي گوتِرِش، به انتخابات رياست جمهوري اسلامي ايران با مشاركت 73 درصدي ملت ايران اشاره كرد و آن را حاصل بلوغ سياسي اجتماعي جامعهاي توصيف كرد كه تنها چهار دهه است حكومتي مردمسالار و آزاد را تجربه ميكند.
نه انزواطلبيم و نه استيلاجو
روحاني سپس تأكيد كرد: در اين بزرگترين تريبون بينالمللي، با صداي بلند اعلام ميكنم كه اعتدال منش و روش ملت بزرگ ايران است. اعتدال نه انزواطلبي است و نه استيلاجويي؛ اعتدال نه بيتفاوتي است و نه پرخاشگري.
مشي اعتدال، مشي صلح است، اما صلحي عادلانه و جامع؛ نه صلح براي ملتي و جنگ و درگيري براي ملتي ديگر؛ اعتدال، آزادي و مردمسالاري است اما به صورتي شامل و فراگير؛ نه حمايت ظاهري از آزادي در يك جا و پشتيباني از ديكتاتوري در جاي ديگر؛ اعتدال، همافزايي انديشههاست و نه رقص شمشيرها و بالاخره مشي اعتدال، زيباييآفرين است. روحاني در ادامه سخنان كنايهآميز خود به هيئت حاكمه امريكا و مرتجعان منطقهاي تصريح كرد: سلاحهاي مرگبار صادراتي زيبا نيست؛ صلح زيباست، تحريمهاي ظالمانه زيبا نيست، عدالت زيباست. رويكرد ما صلحخواهي و حمايت از حقوق ملتهاست. ما ظلم را نميپسنديم و از مظلوم دفاع ميكنيم. ما تهديد نميكنيم و تهديد را از جانب هيچ كس نميپذيريم. زبان ما زبان كرامت است و زبان تهديد را برنميتابيم. ما اهل مذاكرهايم، اما از موضع برابر و احترام متقابل و با رويكرد برد برد. در دنياي امروز صلح، امنيت، ثبات و پيشرفت كشورها در هم تنيده شدهاند.
نميشود مردم فلسطين توسط رژيمي شرور و نژادپرست از كمترين حقوق انساني محروم باشند و غاصبان اين سرزمين در امنيت؟ نميشود يمن، سوريه، عراق، بحرين، افغانستان، ميانمار و در بسياري مناطق ديگر در فقر و جنگ و درگيري زندگي كنند و عدهاي گمان كنند كه ميتوانند امنيت و رفاه و توسعه بلندمدت در كشورهاي خود داشته باشند.
رئيسجمهور با يادآوري تاريخ همزيستي مسالمتآميز ايران ادامه داد: ما امروز در صف مقدم مبارزه با تروريزم و تندروي مذهبي در خاورميانه قرار داريم نه از موضع فرقهاي و قومي كه از موضعي انساني، اخلاقي و استراتژيك. ايران نه ميخواهد امپراتوري تاريخياش را احيا كند و نه ميخواهد مذهب رسمياش را حاكم كند و نه ميخواهد انقلابش را با زور سرنيزه صادر كند. ما به استواري فرهنگمان، حقيقت مذهبمان و اصالت انقلابمان آن قدر باور داريم كه هرگز نميخواهيم آنها را چونان اهداف استعماري جديد بر كوله سربازان صادر كنيم. ما براي ترويج فرهنگ و تمدن و مذهب و انقلابمان در قلبها وارد ميشويم و با عقلها سخن ميگوييم. شعر ميخوانيم و با حكمت سخن ميگوييم. سفيران ما، شاعران و عارفان و حكيمانمان هستند. ما با مولوي تا اين سوي اقيانوس اطلس را در نورديدهايم. ما با سعدي در دل آسيا نفوذ كردهايم. ما با حافظ جهان را فتح كردهايم پس چه نيازي ديگر به فتح جديد داريم؟!
در برجام نه فريب داديم و نه فريب خورديم
روحاني در ادامه سخنان خود برجام را نشانه صدق اعتدال ملت ايران توصيف كرد و با بيان اينكه اين توافقنامه حاصل بيش از دو سال مذاكرات فشرده است كه نتيجه آن مورد حمايت شوراي امنيت ملل متحد و جامعه جهاني قرار گرفت، گفت: برجام متعلق به يك يا دو كشور نيست، برجام سند شوراي امنيت و متعلق به كل جامعه بينالمللي است. رئيسجمهور با تأكيد بر اين نكته كه برجام ايجاد يك تعامل نو در مناسبات جديد جهاني است و ما درهاي تعامل و همكاري را گشوديم در عين حال افزود: متأسفانه برخي خود را از اين امكان تازه محروم كردند. به خودتحريمي دست زدند و حال با احساس غبن، فكر ميكنند فريب خوردهاند. در حالي كه ما نه فريب خوردهايم و نه كسي را فريب دادهايم. ما سطح برنامه هستهاي خود را خود تعيين كردهايم.
اين بخش از سخنان روحاني را ميتوان پاسخي صريح به سخنان ترامپ ارزيابي كرد كه همواره تأكيد كرده است توافق برجام براي دولت امريكا شرمآور است و بايد در آن تجديدنظر شود.
به نااهلان سياست پاسخ قاطع ميدهيم
روحاني در ادامه سخنان خود بازدارندگي را نه در داشتن سلاح هستهاي كه در دانش و مقاومت ملت ايران توصيف و تأكيد كرد: نميتوان پذيرفت رژيم غاصب صهيونيستي كه با سلاح هستهاياش منطقه و جهان را تهديد ميكند و متعهد به هيچ مقررات و نظارت بينالمللي نيست، ملتهاي صلحطلب را نصيحت كند. واكنش روحاني به نقض برجام از ديگر محورهاي سخنان روحاني در اين نطق بود. وي گفت: به صراحت اعلام ميكنم كه جمهوري اسلامي ايران اولين كشوري نخواهد بود كه برجام را نقض كند ولي در مواجهه با نقض آن عكسالعمل متناسب و قاطع خواهد داشت. اگر اين توافق به دست «نااهلان عرصه سياست» از بين برود، مايه تأسف خواهد بود و دنيا فرصت بزرگي را از دست خواهد داد؛ اما چنين اقدامي هرگز قادر نخواهد بود جمهوري اسلامي ايران را در مسير پيشرفت و تعالي خود متوقف نمايد. دولت جديد امريكا با پيمانشكني و نقض تعهدات بينالمللي، فقط اعتبار جهاني خود را ميشكند و اعتماد دولتها و ملتها نسبت به هرگونه مذاكره و تعهدات آينده خود را از دست ميدهد.
توان دفاعي و موشك ايران در خدمت صلح و ثبات
روحاني با يادآوري ابتكار ايران براي اتحاد جهاني مقابله با خشونت و افراطيگري، پاسخ صريحتري به سخنان ترامپ داد و گفت: ادبيات جاهلانه، زشت، كينهتوزانه و مشحون از اطلاعات غلط و اتهامات بيپايهاي كه از زبان رئيسجمهور امريكا عليه ملت ايران ديروز در اين مجمع محترم شنيده شد نه تنها در شأن سازمان ملل نبود بلكه در تقابل با خواسته امروز ملتها از اين اجلاس يعني اتحاد دولتها براي مقابله با جنگ و تروريسم قرار داشت. وي در ادامه افزود: در همين جا اعلام ميكنم كه توان دفاعي جمهوري اسلامي ايران، از جمله توانمنديهاي موشكي، تنها جنبه دفاعي و بازدارندگي داشته و براي حفظ صلح و ثبات در منطقه و جلوگيري از ماجراجويي بيخردان هدفگذاري شده است. مردم شهرهاي مختلف ما در جنگ تحميلي هشت ساله قرباني موشكهاي دوربرد رژيم صدام بودند و ما هرگز اجازه تكرار چنين جاهطلبيهاي فاجعهبار را نخواهيم داد. رئيسجمهور با بيان اينكه مداخله خارجي و تعيين تكليف براي مردم منطقه نتيجهاي جز تداوم و گسترش بحران برجاي نخواهد گذاشت، با تأكيد بر اينكه بحرانهاي سوريه، يمن و بحرين راهحل نظامي ندارند و تنها از طريق توقف خشونت و پذيرش رأي و نظر مردم پايانپذير است، پرسيد: دولت امريكا بايد براي مردم خود توضيح دهد كه چرا با صرف صدها ميليارد دلار از داراييهاي ملت خود و ملتهاي منطقه به جاي آنكه به ثبات و امنيت كمك كند موجب قتل و فقر و ويراني و رشد تروريسم و افراطيگري شده است.
دعوت جهاني براي مشاركت در سرمايهگذاري با ايران
روحاني بخش پاياني سخنان خود را به دعوت از جهانيان براي سرمايهگذاري در ايران اختصاص داد و با تأكيد بر اين نكته كه تحريمهاي اقتصادي نه تنها مايه توقف ايران نشد، بلكه عزم ملي را بر تقويت توليد ملي راسختر كرد، گفت: ايران با برخورداري از بزرگترين ذخائر گاز و نفت در جهان، آمادگي دارد كه در يك همكاري بلندمدت به امنيت انرژي جهاني كمك كند و با سرمايهگذاري مشترك در زيرساختهاي حمل و نقل دريايي، ريلي و جادهاي، ظرفيت كريدورهاي ترانزيت بينالمللي را ارتقا بخشد. تقويت زيرساختهاي اقتصادي در حوزههاي گازرساني، شبكههاي برق و ارتباطات ريلي و جادهاي، امكان توليد ارزان با دسترسي به بازار بزرگ ملي و منطقهاي را براي پروژههاي متنوع صنعتي فراهم كرده است. اينك با فراهم آمدن فضاي حقوقي مساعد، هيئتهاي متعدد سرمايهگذاران خارجي به ايران گسيل شدهاند كه به امضاي روزافزون قراردادهاي بزرگ سرمايهگذاري مشترك و تأمين مالي در حوزههاي مختلف منجر شده است. روحاني بار ديگر تأكيد كرد: ما ميتوانيم با باور به تصميم چهار سال قبل خود در اين مجمع عمومي براي ايجاد جهاني عاري از خشونت و افراط، گفتمان تحميل، يكجانبهگرايي، ارعاب و جنگ را به منطق گفتوگو، همافزايي و صلح تبديل كنيم تا صداي اعتدال تنها صداي غالب در جهان باشد.