فرزین ماندگار
ترجمه همزمان حرفهاي ضد ايراني ترامپ در رسانه ملي بازتابهاي زيادي در فضاي مجازي داشته است. عدهاي معتقدند وقتي رسانه ملي تصميم به ترجمه همزمان ميگيرد و مخاطب را پاي تلويزيون مينشاند و اگر اعتماد به مخاطب وجود دارد نبايد بخشهايي از ترجمه با خودسانسوري و تحريف ارائه شود. در مقابل عدهاي نيز نظر ديگري دارند و بر اين اعتقادند كه وطنپرستي ايجاب ميكند توهين دشمن عيناً در رسانه ملي تكرار نشود.
حرفهاي دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا در سازمان ملل درباره ايران آنقدر توهينآميز و نفرتانگيز بود كه به طور طبيعي رسيدن آن به گوش هر ايراني منجر به انزجار بيشتر از ترامپ ميشود. ترامپ سياستمدار منفوري است و در انظار عمومي جهان وجههاي منفي دارد و همين نفرتانگيز بودن سبب ميشود او به هرچيزي كه حمله كند نتيجه عكس داشته باشد و براي همين اين اعتقاد وجود دارد كه ترجمه توهينهاي او به ضرر خود او تمام شده و بهتر بود اين سخنان عيناً در رسانه ملي ترجمه ميشد. البته اين نفرتپراكنيها با ادبياتي كمي ملايمتر عيناً از سوي رؤساي جمهور پيشين امريكا نيز تكرار شده است ولي ترجمه همزمان حرفهاي رؤساي جمهور امريكا رويكردي است كه پيش از اين زياد در رسانه ملي سابقه نداشته است و احتمالاً رقابت با شبكههاي ماهوارهاي موجب شده رسانه ملي نيز از اين عرصه عقب نماند. ديروز فضاسازي رسانهاي در فضاي مجازي درباره ترجمه حرفهاي ترامپ آنقدر بالا گرفت كه موجب شد مترجم آن حرفها با ضبط يك ويدئو، توضيحاتي در اين باره ارائه بدهد: «ترامپ حرفهايي زد كه من ترجيح دادم ترجمه نكنم، ترجمه همزمان كاري سريع و لحظهاي است، اول اينكه خلاف واقع بود و بعد هم اينكه عليه كشور من بود، هر كسي بود اين كار را نميكرد. نكته ديگر اينكه زيرصدا داشت و تقريباً معلوم بود چه حرفهايي است. فكر نميكنم قشنگ باشد كه اراجيف دشمن را در رسانه ملي همزمان تكرار كنم.»
اينكه توضيحات مترجم رسانه ملي چقدر ميتواند اقناعكننده باشد محل بحث است. او ميگويد كه دوست نداشته توهينهاي ترامپ به كشورش را بازترجمه كند. واقعاً چقدر ميتوان به او حق داد. ولي ايراد اساسي كه ميشود به اين ترجمه گرفت اين است كه در واقع بخشهايي از حرفهاي بد، ناپسند و نفرتبرانگيز ترامپ كه اتفاقاً واكنشهاي زيادي را در بين ايرانيان برانگيخت، مترجم خيلي خوب و پاستوريزه ترجمه كرد! اگر كسي اصل حرفهاي ترامپ را نميديد و نميشنيد هيچ ايرادي به آنها نميگرفت. او به طور عادي نتوانسته در آن لحظه به عنوان يك ايراني دقيقاً همان حرفهايي را كه ترامپ بر زبان آورده تكرار كند. با اين حال به نظر ميرسد مديران رسانه ملي بايد بدانند ديگر در عصري كه شبكههاي مجازي آنلاين اخبار را به دورترين مخاطبان كشور هم ميرسانند، ميشود با اين شيوه رسانهاي اطلاعرساني عمومي كرد.
رسالت رسانه در بازتاب دقيق و صادقانه اخبار و وقايع ايجاب ميكند در انتقال اخبار رعايت اصل وفاداري و احترام صورت بگيرد. در واقع اعتماد به مخاطبان بايد باعث شود كه وقايع با كمترين دخل و تصرف ارائه شود، هرچند رسانهها در سراسر جهان نسبت به انتقال آزادانه اطلاعات بر اساس سياستهاي خود موانعي ايجاد ميكنند يا به اخبار سمت و سوي مورد نظر خود را ميدهند اما آنجايي كه رسانه ملي تصميم دارد در رقابت با رسانههاي ديگر جهان و شبكههاي ماهوارهاي ترجيحاً اقدام به پخش همزمان سخنراني برخي رؤساي جمهور جهان بنمايد، بهتر است از پيش مهياي اين مسئله باشد و در وضعيتي قرار نگيرد كه عملكردش به عنوان رسانه ملي كشور بتواند از سوي ديگران زير سؤال برود و دستمايهاي شود براي اينكه اين رسانه به بيصداقتي متهم شود.