کد خبر: 872576
تاریخ انتشار: ۲۸ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۴:۴۸
مصداق حقیقی شهادت، کشته شدن در معرکه جهاد با دشمن دین خداست؛ امّا در روایات آمده است که جان باختن در برخی حالات دیگر نیز اجر و ارج شهادت دارد؛ مثلًا کسی که به حال دوستی و حبّ آل محمّد (ص) از دنیا برود، یا کسی که در حال دفاع از جان، مال یا ناموس خویش کشته شود، اجر شهید می‌بَرَد. شهید، آگاهانه و خالصانه، در راه خدا می جنگد و به یاری حق می‌شتابد و به باطل هجوم می‌برد و جان خویش را به خطر می‌اندازد و از این رو، شهادت را مرگ باعزّت یا شرافتمندانه‌ترین مرگ دانسته ‌اند. از دیدگاه شیعه شهادت جایگاهی بس والا دارد. یازده امام معصوم شیعه (ع) همگی به گونه‌ای شهید شده و هیچ یک با مرگ طبیعی از دنیا نرفته ‌اند. امام اول شیعیان، حضرت علی (ع) چون وقت شهادتش فرا رسید، ‌فرمود: «سوگند به خدای کعبه که رستگار شدم!» یکی از القاب مشهور امام حسین (ع)، «سیّدالشّهداء» است. این نشان از ارجی است که شهادت در نزد شیعیان دارد. شهیدان در آن جهان مقامی بس والا دارند. آنان همان دَم که جان می‌بازند، همه گناه آنان پاک می‌گردد. در قرآن نیز به صراحت از منزلت ویژه شهیدان یاد شده و آمده است که آنان نزد پروردگارشان به سر می‌برند و روزی می‌خورند. حقّ شفاعت بعد از پاکان والامقامی‌ همچون پیامبران و عالمان، به شهیدان نیز رسیده است و بنابراین، آنان می‌توانند از دیگران پیش خداوند متعال شفاعت کنند. از ویژگی‌های شهیدان این است که بدن آنان- اگر در معرکه جهاد زخم خورند و همانجا جان بازند- نیازمند غسل و کفن نیست و بدن شهید در چنین حالتی، پاک است. حضرت علی (ع) در دعای خود به هاشم بن عتبه فرمودند: خداوندا، شهادت در راهت را و همراهی با پیامبرت را به او روزی کن. نهج السّعاده، ج2، ص108و نیز امام رضا (ع) در نامه خود به مامون نوشت: جهاد همراه امام عادل واجب است و هر کس پیکار کند و در راه دفاع از مال و ره توشه و جان خویش کشته شود، شهید است. وسائل الشیعه، ج11، ص35، حدیث10، تحف العقول، ص102.

در قرآن و روایات مقام شهادت، فوق العاده و والا بیان شده است و بی جهت نیست که در صدر اسلام و در طول تاریخ پربار اسلام، و در زمان ما، جوانان، در میدان شهادت، گوی سبقت را از هم می ربودند تا به این مقام برسند؛ و چه رستگار شدند آن عزیزانی که در راه اعتلای کلمه توحید و ماندگاری معارف ائمّه معصومین علیهم السلام و فرهنگ همیشه جاوید عاشورا، جانشان را در این راه نثار کردند و جایگاه آنان در بهشت برین است: اِنَّ اللّه اشْتَری مِنَ الْمُؤْمِنینَ اَنْفُسَهُمْ وَ اَمْوالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمْ الْجَنَّةَ...(137) خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را خریداری می کند، و بهشت برای آنان است. سُئل النّبی صلی الله علیه و آله: مابال المومنین یفتنون فی قبورهم الّا الشّهید؟ فقال: کفی ببارقه السّیوف علی راسه فتنهً. از پیامبر اکرم (ص) سوال شد: چگونه است که همه مومنین در قبر مورد سوال و امتحان قرار می گیرند مگر شهید؟ حضرت فرمود: امتحانی که در زیر برق شمشیر داده است، برای او کافی است. کنز المعال، ج4،ص407، حدیث11138 و ص595، حدیث11741. شهدای ما ستارگانی هستند که مسیر حرکت و زندگی ما را مشخص می کنند، همیشه تاریخ نشان داده که خون پاک شهدا جان تازه ای به جوامع بخشیده و جوامع را در هر عصر و زمانی، در مسیر الی الله و صراط مستقیم قرار می دهد. انقلاب اسلامی و شهدای گرانقدر ریشه در فرهنگ عاشورا و مکتب امام حسین (ع) دارند. اصحاب امام حسین دو ویژگی مهم داشتند، اول اینکه خوب تشخیص دادند و اهل بصیرت بودند و دوم اینکه زمانی که تشخیص دادند نیز تا پای جان ایستادند و اهل عمل بودند. واژه «شهادت» به معنای حضور همراهِ مشاهده است که این حضور یا به بَصَر است و یا به بصیرت. در اصطلاح دینی، شهادت آن است که آدمی به راه خداوند و در جهاد با دشمنان خداوند جان بازَد. اینکه چرا چنین کسی را «شهید» می‌نامند، یا برای این است که پس از شهادت، فرشتگان بر بالین او حضور می‌یابند و یا به این دلیل است که روح شهید پس از شهادت به محضر پروردگار مشرّف می‌شود. در قرآن کریم هیچ‌گاه واژه «شهید» به معنای اصطلاحی‌اش نیامده است. قرآن برای اشاره به شهید، از تعبیراتی همچون «قُتِلْتُمْ فی‌ سَبِیلِ اللَّهِ» سود برده است. امّا واژه شهید با معنای اصطلاحی‌اش، در احادیث رسول خدا (ص) و امامان معصوم (ع)، فراوان به کار رفته است.

امام صادق (ع) از رسول خدا (ص) نقل فرمودند: «سه طایفه شفاعت می‌کنند و شفاعتشان پذیرفته می‌شود: پیغمبران، علماء و شهدا.» (جامع الحادیث الشیعه، ج 3، ص 16) همچنین رسول‌ خدا (ص) می‌فرمایند: «کسی که از خانه خود به قصد نگهبانی مرزها و یا برای جنگ و جهاد در راه خدا بیرون آید، در هر قدمی که برمی‌‌دارد، هفتصد هزار حسنه داده می‌شود و هفتصد هزار گناه از وی بخشیده می‌شود، او در ضمان و بر عهده خدا خواهد بود به هر نحوی که بمیرد، چه با اجلش بمیرد و یا اینکه شهید شود و چنانچه برگردد، بخشوده شده و پاک گشته و دعایش در پیشگاه خدا مستجاب خواهد بود. و نیز رسول‌ خدا (ص) فرمود: مافوق هر نیکی، نیکی بیشتر و هنری وجود دارد، آنجا که مردی که در راه خدا کشته می‌شود، بالاتر از آن نیک نیست. امام رضا (ع) از علی (ع) نقل می‌کند که جوانی در هنگام سخنرانی امام علی (ع) از امام سوال کرد که فضیلت جنگجویان خدا را برای من تشریح کن. امام علی (ع) از رسول خدا حدیث مفصلی را نقل می‌کند از لحظه‌ای که جهاد‌گر به میدان جنگ می‌رود تا لحظه‌ شهادت که در اینجا قسمتی از آن را ذکر می‌کنیم: «هنگامی که جهت نبرد پا به میدان می‌نهد و نیزه ها و تیرها رد و بدل می‌شود و جنگ تن به تن شروع می‌گردد، فرشتگان با پر و بال اطراف آنان را می‌گیرند و از خدا می‌خواهند که او در میدان ثابت قدم باشد. در این هنگام منادی فریاد می‌زند: «بهشت زیر سایه شمشیرهاست.» در این هنگام ضربات دشمن بر پیکره شهید ساده‌تر و گواراتر از نوشیدن آب خنک در روز گرم تابستان است. هنگامی که شهید هنوز به زمین نرسیده، حوریان بهشتی به استقبال او می‌شتابند و نعمات بزرگ معنوی و مادی که خدا جهت وی فراهم ساخته است، برای وی شرح می‌دهند و هنگامی که به روی زمین قرار می‌گیرد، زمین می‌گوید: «آفرین بر روح پاکیزه‌ای که از بدن پاکیزه عروج می‌کند. بشارت باد بر تو. چیزی که نه چشمی آن را دیده است و نه گوشی آن را شنیده است و نه از قلبی خطور کرده است، مخصوص توست و انتطار تو را می‌کشد.» خداوند متعال چنین می‌فرماید: «من سرپرست بازماندگان توام. هر کسی بازماندگان تو را خشنود کند، مرا خشنود کرده است و هر کسی آنها را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است.» (از مرحوم طبری در مجمع البیان) رسول خدا (ص) فرموده است: «خداوند چنین فرموده است، من جانشین شهید در خانواده وی هستم. هر کسی رضایت خانواده شهید را جلب کند، رضایت مرا جلب کرده است و هر کسی آنها را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است.» (وسائل الشیعه، باب 25، حدیث 3). انسان ها در دنیا برای زندگی موقت حضور پیدا می کنند و زندگی اصلی در سرای دیگری است و همه باید خود را برای زندگی اصلی آماده و توشه آخرت را مهیا کنیم. بنابراین هیچ گاه انسان برای ولادت خود اختیاری ندارد، اما زندگی کردن و مرگ در اختیار افراد است که چگونه در این دنیا زندگی کند و چگونه از دنیا برود که بهترین و زیباترین مرگ ها شهادت است که اشرف و اعظم مرگ ها محسوب می شود. بنابر فرموده نبی گرامی اسلام هیچ کار خیری بالاتر از کشته شدن در راه خدا نیست و این همان عاقبت به خیری یک انسان است که می تواند در دنیا برایش رقم بخورد. شهدا نزد پروردگار مهمان و از رزق و روزی خاص الهی برخوردار هستند و حیات آن ها خارج از درک عقول بشری در دنیا است و زندگی و رفتن شهدا به سرای دیگر عین عاقبت به خیری بوده و خانواده شهدا نیز باید این میراث گرانبهای شهدا را حفظ کنند. قال امیرالمومنین علیه السلام: فو الله انی لعلی الحق. و انی للشّهاده لمحبّ. حضرت امیرالمومنین (ع) فرمود: پس به خدا قسم من بر حقّم و دوستدار شهادت. شرح نهج البلاغه، ج6، ص99 و 100. شهدا برای دفاع از خاک، نظام و ناموس جانانه جنگیدند و در برابر دشمن تا دندان مسلح ایستادند تا امروز آرامش و آسایش بر کشور حاکم شود. شهدا با ایستادگی و مقاومت در میدان جهاد و نیز الگوبرداری از انبیای الهی در این مسیر جانانه جنگیدند و به شهادت رسیدند. اکنون نیز در میدان دیگر شهدای مدافع حرم با الگوبرداری از شهدای کربلا و نیز دوران دفاع مقدس در این مسیر گام برداشته اند. بسیاری افراد در تاریخ بشریت بر طریقت ظلم و با بی‌عدالتی کشته ‌شده‌اند اما در این میان، تنها شهدای دفاع از دین و مکتب خداوند هستند که نامشان در حافظه تاریخ ماندگار شده و تا قیامت از آنان به نیکی و بزرگی یاد می‌شود. دلیل این جاودانگی در نیت‌های خداجویانه، اخلاص و معرفت مجاهدان راه حق است؛ آن‌ها که تنها رضای پروردگار را در نظر می‌گیرند و حتی عمل به فریضه خدمت به خلق را هم در جهت کسب رضایت او دنبال می‌کنند، از چنان منزلت و محبوبیتی در نزد خداوند برخوردار می‌شوند که حق‌تعالی جان‌های خاکی‌شان را با قرب الهی در ملکوت معاوضه می‌کند؛ در این‌باره مقام معظم رهبری چه شایسته می‌فرمایند که شهادت، فروختن جان فانی به بهای بهشت و به ‌اصطلاح نذر کردن روغن ریخته برای امامزاده است. بنابه سنت «اِن تَنصُرُوا الله یَنصُرُکُم» خدا نیز مجاهدت او و امتش را یاری خواهد کرد. شهادت، گام روبه‌ جلوی امت اسلامی برای تعجیل در ظهور منجی موعود است؛ بدون استثنا رویکرد مهدوی گرایانه در میان ایثارگران و شهیدان ما وجود داشته است؛ سربندها و فریادهای یا مهدی در روزهای عملیات و اشک‌هایی که در حین قرائت دعای عهد و دعای فرج از دیدگان منور شهیدان ما جاری می‌شده است، شاهد صدقی بر این ادعاست.

امنیت پایدار کشور و عزت و سربلندی نظام جمهوری اسلامی ایران مدیون و مرهون خون شهدای سرافراز ایران اسلامی است. ما اکنون هرچه داریم از شهداست، از شهیدان سرافراز میهن اسلامی که با فداکاری ها و مجاهدت‌های خود توانستند بر دشمن غلبه کنند و جان عزیز خود را در این راه فدا نمایند.

رسول خدا (ص) فرمود: «شفع الشهید نبی سبعین من اهله.» «شهید هفتاد نفر از بستگان خود را شفاعت می‌کند.» (کترالعمال، ج 4، ص 1-4) در این حدیث و احادیث دیگری که در مورد شهادت و مقام شهید آمده است، هم درجه بلند و مقام عظیم شهید را نشان می‌دهد که بهترین نیکی است و شهید را به‌ عنوان شاهد جامعه معرفی می‌کند که رضایت خداوند را شهید با کارش جلب می‌کند، حتی تا جایی که سرپرست خانواده شهید را خداوند خود به‌ عهده می‌گیرد. بلندترین مقام در آخرت شفاعت است که این مقام از آن پیغمبران، بزرگان و امامان است که در این کار نیز شهدا با آنان برابری می‌کنند، یعنی می‌توانند شفاعت هفتاد نفر را بکنند.

* آرزو جمالوندی

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر