نويسنده: هادی مومنی راوندی
طبق اظهارات مسئولان کاشان بخش زيادي از منابع ابي اين دشت صرف صنعت کشاورزي مي شود. مدیرعامل آبفای کاشان، تنها 6 درصد از آب مصرف شده منطقه را مربوط به شرب دانست و گفت: رقمی معادل 25 میلیون مترمکعب که بیشترین مصرف را به خود اختصاص داده در حوزه کشاورزی است و صرفه جویی 10 درصدی در این حوزه ضامن تأمین آب شرب سالانه شهروندان در شهرستان های کاشان و آران و بیدگل است.
محمدرضا اسدی افزود: سالانه از منابع محدود دشت کاشان در گسترهای به مساحت 7 هزار کیلومترمربع به میزان 440 میلیون مترمکعب آب برای مصارف مختلف برداشت می شود در صورتی که آورده منابع آب از طریق نزولات جوی حداکثر 400 میلیون مترمکعب است و این باعث ميشود با کاهش سالانه 40 میلیون مترمکعبی آب مواجه گردیم.
لزوم تغییر الگوی کشت در کشاورزی
معاون استاندار اصفهان و فرماندار کاشان نیز این شهرستان را از جمله مناطق در خطر بحران کم آبی در کشور دانست و با تاکید بر قرار داشتن این منطقه در وضعیت تنش آبی گفت: طرح آبیاری تجمیعی یکی از اقدامات مناسب برای مدیریت و استفاده بهینه آب در بخش کشاورزی است که با اجرای 45 طرح آبیاری تجمیعی در شهرستان کاشان در هر هکتار حداقل2300 مترمکعب در مصرف آب کشاورزی صرفه جویی شده که در مجموع این میزان چهار میلیون و 900 هزار مترمکعب آب است.
حمیدرضا مومنیان ضمن تاکید بر تغییر الگوی کشت در منطقه ،آموزش و اجرای اصول صحیح کشاورزی و ترویج کشت محصولات کم آببر از قبیل گل محمدی ، زعفران، شاتوت و گیاهان دارویی را ضروري دانست.
وی افزود: با سیاست گذاری که طی سال های 93 تا 95 در بخش کشاورزی به خصوص کشت زراعی در سطح کشور و به تبع آن در شهرستان کاشان توسط دولت صورت گرفته است در راستای کاهش مصرف آب میزان سطح زیر کشت گندم از 1200 هکتار به 820 هکتار تقلیل یافته و این در حالی است که با اجرای اصول و آموزش کشاورزان میزان برداشت محصول در این سطح از 1650 تن به مقدار 2500 تن رسیده است.
مومنیان متوسط میزان بارندگی سالانه در شهرستان کاشان را 120 میلیمتر بیان کرد و گفت: این رقم در سال زراعی گذشته 75.8 میلیمتر بود.وی خاطرنشان کرد: میزان بارندگی در سال زراعی جاری 86.8 میلیمتر بوده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل 14.5 درصد رشد داشته اما نسبت به بلند مدت با کاهش 34.6 درصدی مواجه بودهایم.
فرماندار کاشان میزان بارش بلند مدت در سال زراعی جاری این شهرستان تاکنون را نیز 132.7 میلیمتر اعلام کرد و گفت: میانگین بارندگی کامل سال زراعی این شهرستان 135 میلیمتر است.مومنیان با بیان اینکه میانگین استاندارد جهانی سرانه مصرف آب یک نفر کمتر از 100 لیتر در شبانه روز است، تصریح کرد: این در حالی است که سرانه مصرف آب در یک شبانه روز برای هر شهروند کاشانیبین 150 تا 160 لیتر است.
وی همچنین با بیان اینکه کیفیت آب چاه های شرب دشت کاشان با هجوم آبهای شور به صورت قابل توجهی کاهش یافته و آب آنها نیز بی کیفیت شده است، افزود: برای تامین آب شرب مردم این منطقه راهکاری جز مخلوط کردن آب زاینده رود با آبهای موجود نیست.
فرماندار کاشان، کاهش برداشت آب از سفره های زیرزمینی با افزایش بهرهوری در حوزههای مختلف و توجه به راههای افزایش ورودی آب در منابع زیرزمینی و آبخوان منطقه را دو موضوع مهم برای نجات بخشی آب در دشت کاشان بیان کرد.
وی پیشگیری و مهار سیلاب های فصلی، توجه به ساخت طرحهای آبخیزداری و تغذیه مصنوعی منابع زیرزمینی از جمله راههای افزایش ورودی آب به منابع را نیز مورد تاکید قرار داد.وی با تاکید بر شناسایی و برخورد قاطعانه با چاه های آب غیرمجاز در منطقه کاشان، گفت: از ابتدای سال گذشته تاکنون 28 حلقه چاه آب غیرمجاز شناسایی که 18 حلقه آن مسدود شده است.
عبور از بحران آب نیازمند فرهنگ سازی است
به نظر میرسد عبور از این بحران بیش از آنچه به نظر میرسد کار فرهنگی میطلبد، در این رابطه فرماندار کاشان با تاکید بر آموزش مفاهیم و روش های صرفه جویی آب به مردم، گفت: با اجرای طرحها و نهادینه شدن فرهنگ صرفه جویی در مصرف آب شرب این شهرستان 5درصد صرفه جویی شده است.
حمیدرضا مومنیان اظهار کرد: با اعمال شیوه های بهینه مصرف آب و همچنین اجرای طرحهای فرهنگی شامل توزیع بروشور، عکس، پوستر و ارائه آموزشهای لازم توانستهایم فرهنگ صرفه جویی را در بین مردم این منطقه نهادینه کنیم.
مدیرعامل آبفای کاشان نیز در این زمینه تصریح کرد: نقش علما و روحانیون در حوزه اقدامات فرهنگی موثر و با اهمیت است در صورتی که اطلاع رسانی چالشهای حوزه آب برای مردم زبانی و چهره به چهره باشد به خوبی اثرگذار خواهد بود و این فرصت را در اختیار متولیان قرار میدهد تا کم آبی شهرستان را مدیریت نموده و از شرایط سخت باتدبیر و به سلامت عبور کنیم.
محمدرضا اسدی جایگاه علما، دانشگاهیان و روحانیون را در حوزه مباحث فرهنگی با اهمیت دانست و تأکید کرد: اقدامات فرهنگی یک فرآیند طولانی مدت است که چنانچه مشکلات حوزهی آب به درستی برای مردم و شهروندان تشریح و تبیین گردد فرهنگ مصرف بهینه و صرفه جویی در جامعه نهادینه شده و مشکلات این حوزه برطرف میگردد.
وی از علما و روحانیون خواست در خصوص نهادینه کردن فرهنگ مصرف بهینه آب به متولیان امر کمک نموده و مشکلات ناشی از مصرف بی رویه آب را برای همشهریان اطلاع رسانی نمایند