تنها چند روز پس از اينكه نصرالله در سوريه اعلام پيروزي كرد، ديپلمات‌هاي سه كشور ايران، روسيه و تركيه در آستانه گردهم آمدند تا آتش‌بس را در بخش‌هايي از سوريه تضمين كنند و زمينه را براي رسيدن به صلحي پايدار در آن كشور بيش از پيش فراهم آورند: دستيابي اين سه كشور به توافق سياسي در پايتخت قزاقستان نشان دهنده دو تحول مهم در سطح ديپلماتيك و ميداني است، از يك طرف توافق‌هاي آستانه علناً مذاكرات موازي ژنو را به حاشيه رانده و اين در حالي است كه اساس و روند مذاكرات ژنو چندان مطلوب تهران ودمشق حتي مسكو نيز نيست چراكه اين مذاكرات ميل بيشتري براي بركناري بشار اسد از قدرت دارد، در حالي كه در مذاكرات آستانه ديگر كسي از بركناري بشار اسد حرف نمي‌زند و از طرف ديگر توافق‌هاي آستانه حاكي از تثبيت دستاوردهاي ميداني نيروهاي دولتي در مركز و غرب سوريه همزمان با پيشروي‌هاي قابل توجهي است كه در شرق از جمله در استان ديرالزور سرعت مي‌گيرد؛ تحولاتي كه باعث شده تا ناظران با اعتماد بيشتري از نزديك بودن پايان جنگ در سوريه حرف بزنند.
به گزارش «جوان»، خيرت عبدالرحمن اف وزير خارجه قزاقستان جمعه از تشكيل مركز هماهنگي سه‌جانبه ايراني - روسي - تركيه‌اي براي پرهيز از حوادث در مناطق كاهش تنش در سوريه خبر داد. در بيانيه مشترك كشورهاي ضامن مناطق كاهش تنش در مذاكرات آستانه 6 آمده است: مركز هماهنگي سه جانبه ايراني، روسي و تركي براي جلوگيري از حوادث در مناطق كاهش در سوريه تشكيل مي‌شود. اوضاع در سوريه از هشت ماه قبل يعني از زمان شروع مذاكرات در آستانه به شكل محسوسي تغيير كرده است و ادامه روند آستانه را ضروري مي‌دانيم. كشورهاي ضامن بر استقلال، حاكميت و تماميت ارضي سوريه تأكيد دارند. وزير خارجه قزاقستان تأكيد كرد: درباره نشست بعدي آستانه در اواخر اكتبر توافق شد. مناطق كاهش تنش در سوريه شش ماهه خواهد بود كه اين مهلت قابل تمديد است. روسيه، ايران و تركيه بر عزم خود براي مبارزه با تروريسم چه در داخل مناطق كاهش تنش يا خارج آن تأكيد كردند. روند مذاكرات ديپلماتيك سوريه پس از آزادسازي كامل شهر حلب در آستانه وارد مرحله جديدي شده است كه بر اساس آن ايران و روسيه به عنوان متحدان دمشق و تركيه به عنوان حامي گروه‌هاي مسلح براي دستيابي به آتش‌بس و صلح مذاكره مي‌كنند. برخلاف مذاكرات ژنو كه عمدتاً با ابتكار عمل دولت‌هاي غربي شكل گرفته و بشار اسد را هدف قرار داده، مذاكرات آستانه توانسته در كاهش خشونت‌ها روي زمين موفق باشد و علناً دولت‌هاي غربي به ويژه امريكا را به حاشيه براند. مقامات روسي نيز اعلام كردند اين مذاكرات تاكنون نقش مهمي در كاهش خشونت‌ها در سوريه داشته است. الكساندر لافرنتيو، نماينده ويژه روسيه در امور سوريه بعد از مذاكرات ميان نمايندگان دولت سوريه و مخالفان، ايران، روسيه و تركيه در آستانه به خبرنگاران گفت كه اين توافق جمعه نهايي مي‌شود. وي در پايان روز اول از دور ششم مذاكرات آستانه گفت: ما بسيار به توافق بر سر ايجاد چهارمين منطقه كاهش تنش در سوريه نزديك هستيم. نماينده روسيه گفت: شش سند توافق براي امضا آماده شده كه طرف‌هاي مذاكره‌كننده با مفاد آن توافق كرده‌اند و تنها يك سند درباره تبادل اسرا باقي مانده كه همچنان در دست مذاكره است.
تلاش روسي
ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه تلاش زيادي به كار گرفته تا مذاكرات صلح سوريه را به يك سرانجام موفقيت‌آميز برساند. چند روز قبل از شروع مذاكرات اخير، وزير خارجه روسيه مذاكرات مهي با بعضي كشورهاي حامي گروه‌هاي مسلح به ويژه قطر و عربستان داشت و به نظر مي‌رسد در جلب نظر آنها براي همكاري سازنده با مذاكرات آستانه تا حدودي موفق بوده است. به گزارش رسانه‌هاي روسي به نقل از منابع ديپلماتيك، سعودي‌ها درك مي‌كنند كه بشار اسد يك واقعيت است كه مجبور خواهند بود با وي همكاري كنند، طبيعتاً اين بدان معنا نيست كه آنها با اين امر موافق هستند بلكه براي كنار زدن رئيس‌جمهور سوريه در اولين فرصت ممكن وارد عمل خواهند شد اما موازنه قوا در حال حاضر سعودي‌ها را مجبور كرده است گفتمان خود را تغيير دهند.» ناظران معتقدند هر چقدر تعداد بازيگران در مذاكرات آستانه بيشتر شود، احتمال دستيابي به صلح نيز بيشتر مي‌شود.
5 كيلومتري جولان
در حالي كه حتي امريكا هم به نظر مي‌رسد تا حدود زيادي به واقعيت‌هاي ميداني سوريه تن داده و تمايل زيادي براي همكاري با ابتكار عمل روسيه نشان داده است اما تنها بازيگري كه به نظر مي‌رسد از روند صلح در سوريه راضي نيست صهيونيست‌ها هستند. مقامات اسرائيلي تلاش زيادي كردند تا امريكا و روسيه را متقاعد كنند در هر توافق سياسي براي حل بحران سوريه به صورت صريح قيد شود كه ايران نبايد در آن كشور حضور پايدار داشته باشد اما نه امريكا و نه روسيه نتوانستند اين تضمين را به اسرائيل بدهند و حتي خواسته آنها براي دور نگه داشتن ايران از 60 كيلومتري جولان اشغالي از طرف مقامات روسيه نشنيده گرفته شده است. روز گذشته رسانه‌هاي اسرائيلي گزارش دادند، مسكو در مقابل درخواست اسرائيل تنها وعده حفظ منطقه حائلي به عرض 5كيلومتر بين نيروهاي نزديك به ايران و اسرائيل را داده است. روسيه با درخواست اسرائيل براي حفظ فاصله ۶۰ تا ۸۰ كيلومتري بين نيروهاي ايراني حاضر در سوريه و مرز اسرائيل مخالفت كرد. نيروهاي مقاومت در حالي در چند كيلومتري جولان اشغالي اردو زده‌اند كه اسرائيل هيچ‌گاه تصور نمي‌كرد پس از شش سال از جنگ سوريه با اين نتيجه روبه‌رو شود چراكه آنها فكر مي‌كردند دمشق سقوط خواهد كرد و در نتيجه حزب‌الله و ايران نيز آسيب‌پذير خواهند شد. نارضايتي صهيونيست‌ها از اين روند ديپلماتيك و ميداني جنگ سوريه باعث شده با انجام حملاتي تلاش كنند بازي را برهم بزنند و علناً اسد را به دليل نزديكي بيش از پيش به ايران تهديد كنند. اسرائيل كاتز، وزير اطلاعات و امنيت كابينه بنيامين نتانياهو روز دوشنبه از آمادگي بشار اسد، رئيس‌جمهوري سوريه براي صدور اجازه احداث پايگاه‌هاي نظامي توسط ايران در سوريه سخن گفته بود.
پيروزي سوريه، پيروزي ايران
بشار اسد، رئيس‌جمهوري سوريه در پيام تبريكي به رهبر معظم انقلاب با اشاره به نقش‌آفريني ايران در شكست محاصره ديرالزور نوشت: مردم ايران را كه همراه ما در جنگ عليه تروريسم خون تقديم كرده‌اند در اين پيروزي شريك مي‌دانيم. در اين پيام آمده است:
مايلم در آغاز گرم‌ترين مراتب تبريك و تهنيت خود را به‌خاطر دستاورد راهبردي كه ارتش عربي سوريه با همكاري همپيمانان و دوستان با شكست محاصره شهر ديرالزور به دست آورد به حضرتعالي، دولت و مردم دوست ايران تقديم نمايم. ما ضمن اينكه مردم ايران را كه همراه ما در جنگ عليه تروريسم خون تقديم نمود، در اين پيروزي شريك مي‌دانيم از طريق حضرتعالي تشكر عميق خود را از مواضع اصولي جمهوري اسلامي ايران عليه تروريسم و حمايت از مردم ما براي آزادسازي خاك ميهن خود از لوث تروريست‌هاي تكفيري ابراز مي‌دارم. جمهوري عربي سوريه و جمهوري اسلامي ايران جنگ را عليه ظلم و تجاوزگري و از بين بردن خطرات تروريسم و مشاركت در برپايي نظام منطقه‌اي و بين‌المللي بر اساس عدالت، برابري و كرامت همسان براي تمامي ملت‌ها و كشورها ادامه مي‌دهند. اينجانب به نام مردم جمهوري عربي سوريه و به نام شخص خود، والاترين مراتب تشكر و قدرداني را به حضرتعالي و مردم دوست ايران تقديم مي‌نمايم و از خداوند مسئلت دارم گام‌هاي ما را در راه خيرخواهي براي دو ملت و دو كشورمان و تمامي بشريت مدد نمايد. حضرت امام، والاترين مراتب مودت، احترام و قدرشناسي اينجانب از شخص كريم حضرتعالي را پذيرا باشيد.
