با وجود آنكه وزارت نفت يكي از دستاوردهاي مهم خود در چهار سال اخير را توسعه پارس جنوبي ميداند ولي بررسيها نشان ميدهد علاوه بر عقبماندگي پروژههاي در حال توسعه، پروژههاي افتتاح شده هم بهصورت ناقص به بهرهبرداري رسيدهاند.
دولت دهم هشت پروژه بزرگ را با پيشرفتهاي فيزيكي متفاوت به دولت يازدهم رساند كه اين دولت، در ابتدا فاز 12 و در مرحله بعد فاز 15 و 16 را به بهرهبرداري رساند. فازهايي كه هر كدام بالاي 95 درصد پيشرفت فيزيكي داشتند تا وزارت نفت به راحتي بتواند آنها را افتتاح كند ولو با دو سال تأخير. بعد از اين فازها سه فاز ديگر اواخر سال گذشته به بهرهبرداري رسيدند كه اين فازها هم ميزان پيشرفتشان در شهريور 92 بيش از 60 درصد بود. اما سه پروژه ديگر هم از اولويت توسعه خارج شد زيرا وزارت نفت به دليل نبود توان مديريت همه اين پروژهها شرايط پيش بردن همه پروژهها را نداشت.
اما سه پروژهاي كه در روزهاي نزديك انتخابات به بهرهبرداري رسيد بهصورت ناقص افتتاح شد و انتقادهايي را در برداشت ولي وزير نفت مدام ميگفت ما مثل دولت قبل نيستيم، تا پروژهاي كامل نشود آن را افتتاح نميكنيم. جديدترين گزارش شركت نفت و گاز پارس نشان ميدهد وضعيت در اين فازها چندان هم مرتب نيست و اين سه پروژه بهطور ناقص افتتاح شدند.
به عنوان نمونه در فاز ۱۷ و ۱۸ در بخش خشكي قرار بود كه ۱۵ مردادماه سال 96واحدهاي
ال. پي. جي ۱۴۷ و ۱۴۸ راهاندازي شوند. اين در حالي است كه زمان اين كاميابي براي تاريخهاي ۳۱ خرداد ۹۶ و ۲۹ اسفند ۹۵، ۳۰دي ماه ۹۵ و ۳۰ مهر ماه سال گذشته تعهد شده بود كه متأسفانه با وجود تعيين تاريخ جديد اما هنوز اين پروژهها راهاندازي نشده است. به عبارتي ديگر راهاندازي اين بخش ۱۰ ماه به طول انجاميده است.
اين قبيل تأخيرها در فاز ۱۹ و فاز 20 و 21 هم وجود دارد و ميزان نواقص كار بيشتر از آن چيزي است كه پيشبيني ميشد. اين افتتاحهاي نمايشي به كنار، پيشرفت كند و لاكپشتي پروژههاي ديگر عذابدهنده شده است در حالي كه برخی بر اين باورند ميزان پيشرفت اين پروژهها با روي كار آمدن دولت يازدهم شتاب گرفته است. اين آدرس غلط اما بهحدي غيرقابل باور است كه شركت نفت و گاز پارس در گزارش جديد خود به عقبماندگي سالانه اذعان ميكند. اين تأخيرها در شرايطي رخ داده است كه وزير نفت براي جا انداختن قرارداد گرانقيمت فاز ۱۱ پارس جنوبي با توتال ميگفت هر سال تأخير در بهرهبرداري از يكي از پروژههاي پارس جنوبي ۵ ميليارد دلار ضربه به اقتصاد كشور وارد ميكند. يكي از فازهايي كه به مشكل بزرگي خورده است فاز 14 است. در فاز ۱۴ نبود لولههاي CRA مشكلساز شده است. علاوه بر نبود اين لولهها، شاهد تأخير هفت ماهه در اتمام حفاري در اين موقعيت نيز بوديم بهطوري كه قرار بود كار حفاري در اين موقعيت بهمن سال گذشته به اتمام برسد ولي به دليل كندي پيشرفت، اين زمان از دست رفت. به همين دليل است كه آغاز توليد يك ميليارد فوت مكعب از اين فاز، بهجاي اسفند سال گذشته به آذر سال جاري موكول شده است. يعني بيش از ۹ ماه تأخير و ضرري معادل حدود ۴ ميليارد دلار. ميزان پيشرفت اين پروژه در سال ۹۲ حدود ۵۰ درصد بود كه امروز مشخص نيست چه رقمي را به نام خود ثبت كرده است.
اما در فاز 22 تا 24 قرار بود كار سكو و چاههاي فازهاي ۲۲ تا ۲۴ در اسفند ۹۵ به پايان برسد ولي به دليل نبود لولههاي CRA اين بخش از پروژه بلاتكليف باقي مانده است. چاههاي موقعيت سكوي ۲۳ كه قرار بود بهمن ۹۵ به اتمام برسد به پايان شهريور ماه امسال موكول شده است. همچنين در حالي كه طبق برنامهريزيهاي صورت گرفته تجهيزات مهم اين پروژه بايد دي ماه ۹۵ تحويل و تعبيه ميشد، تا به امروز هيچ اقدامي براي آن صورت نگرفته است. فاز ۲۲ تا ۲۴ پارس جنوبي با پيشرفت ۶۲ درصدي در شهريور ۹۲ تحويل دولت يازدهم شد ولي وزارت نفت طي چهار سال اخير با روند كندي كه بر اين پروژه حاكم كرده است، نتوانست اين پروژه را تا موعد سال ۹۶ به بهرهبرداري برساند.
وضعيت فاز ۱۳ هم به همين شكل است و تأخيرها كسلكننده شده است. در اين شرايط مشخص نيست كه چرا ادعا ميشود وزارت نفت در دولت يازدهم پارس جنوبي را به شكوفايي رسانده است. اگر توليد گاز از پارس جنوبي در دولت يازدهم با قطر برابر شده است بهخاطر پروژههايي است كه در دولتهاي گذشته كليد خورد و دولت يازدهم آن را افتتاح كرد. از ياد نبريم وزير نفت در سال 92 وعده داده بود همه فازهاي پارس جنوبي در سال 96 به پايان برسند ولي سه پروژه تكميل نشدند و به سالهاي آتي موكول شدند.