چند هفته قبل بود كه مقامات عراقي اعلام كردند عربستان از بغداد خواسته براي بهبود روابط با ايران ميانجيگري كند، حالا به نظر ميرسد عراق توانسته نقش خود را ايفا كند چراكه مقامات رسمي كشورمان تأييد كردند يك هيئت از عربستان سعودي قرار است به زودي به ايران سفر كند تحولي كه در نوع خود بيسابقه است و ناظران آن را نشانه تلاشهاي رياض براي تخريبهاي پلهاي خراب شده در رابطه با تهران ميدانند.
پس از گزارشهايي كه در رسانهها مبني بر سفر يك هيئت سعودي به ايران منتشر شد، روز گذشته مقامات كشورمان نيز تأييد كردند قرار است اين هيئت به زودي به ايران بيايد، هر چند تلاش كردند از اهميت اين سفر بكاهند. بهرام قاسمي سخنگوي وزارت امور خارجه روز شنبه گفت: هيئت سعودي صرفاً براي بازديد از ساختمانهاي ديپلماتيك ميآيد زيرا پس از قطع روابط دو كشور، اين ساختمانها خالي بوده است. در عين حال ما هم از ساختمانهاي خود در عربستان بازديد خواهيم كرد. اين توافقي دوجانبه بوده كه هيئتهاي ايراني و عربستاني براي بازديد از اماكن ديپلماتيك خود در رياض و تهران به كشورهاي مقابل سفر كنند. قاسمي كه با ايرنا گفتوگو ميكرد، افزود: ويزاي طرف سعودي مدتهاست صادر شده ولي بنا به دلايلي كه مرتبط با خود آنهاست تاكنون نيامدهاند و احتمالاً سفر آنها به بعد از ايام حج موكول شده است. برخي گمانهزنيها حاكي از آن بود كه هيئت سعودي قرار است درباره پرداخت غرامت خسارتهاي وارده به ساختمانهاي ديپلماتيك خود در ايران با مقامات ايراني گفتوگو كند. از سوي ديگر برخي معتقدند ايران بايد بابت كشته شدن ۴۰۰ زائر خود در جريان حادثه منا از عربستان غرامت بگيرد.
بهرام قاسمي اما اين موضوع را رد كرده و گفته است: «اين سفر ربطي به بحث غرامت ندارد و تاكنون در اين خصوص صحبتي نشده است و چنين بحثي مطرح نيست.» سفر هيئت سعودي به ايران در حالي است كه رياض همواره رويكرد سلبي در پيش گرفته بود و از هر نوع تعامل سازنده با ايران خودداري ميكرد. به رغم گفتههاي قاسمي كه تلاش كرد اين سفر را صرفاً يك سفر ديپلماتيك عادي نشان دهد اما تحليلگران معتقدند اين سفر اهميت زيادي دارد و نشاندهنده گامهاي جدي رياض است. حسنزاده كارشناس مسائل منطقه گفت: تشكيل يك كميته سعودي براي سفر به تهران و بررسي آثار ناشي از حمله به اين سفارتخانه در واقع بهانهاي است براي اينكه عربستان بتواند پلهاي تخريبشده با ايران را ترميم كند، اما تمام تجارب گذشته نشان ميدهد عربستان سعودي در سياستهاي خود ثابتقدم نيست و تابعي از سياستهاي امريكا بهحساب ميآيد كه بايد در اين خصوص با تأني و بدون ذوقزدگي تحركات را رصد كرد. اين كارشناس تأكيد كردند: تا زماني كه عربستان يك اقدام عملي در راستاي فاصله گرفتن از سياستهاي تهاجمي خود انجام ندهد، نميتوان پيشبيني كرد حقيقتاً و با حسننيت درصدد بازسازي سياستهاي گذشته خود و نزديك شدن به تهران است، البته مجموعه رخدادهاي جهاني مانند پيروزي دونالد ترامپ و نگاه تحقيرآميز او نسبت به عربستان همچنين وضعيت سوريه، شكست داعش در عراق، سوريه و لبنان و به بنبست رسيدن حملات نظامي در يمن دستبهدست هم دادهاند تا رهبران عربستان را مجبور كنند براي خروج از انزوا به تهران نزديك شوند.
در همين حال الجزيره نوشت: پس از سالها عربستان به دنبال آشتي با ايران است. بر اساس گزارش الجزيره، چه بسا علت اين چرخش سعوديها در مورد دشمن سرسختشان ايران، خروج بحران در منطقه خليج فارس از سيطره آلسعود و شكست آنها در همراه كردن دوحه است. در اين گزارش آمده است: از ديگر عوامل تغيير موضع عربستان، شكستهاي پي در پي آن در يمن و رسيدن موشكهاي حوثيها به عمق جنوبي عربستان سعودي و دور ماندن حكومت منصور هادي از صنعا و حتي عدن است، از اين رو تنها راهحلي كه ميتواند آبروي عربستان را حفظ كند، عقد توافقي با تهران، حامي اول حوثيهاست. تغييرات در رويكرد عربستان چند هفته پس از آن صورت ميگيرد كه قاسم الاعرجي وزير كشور عراق اعلام كرد در مذاكرات مسئولان عراقي با سعوديها، رياض از بغداد درخواست كرده است بين عربستان و ايران وساطت كند. در همين حال عمار الحكيم، رئيس ائتلاف ملي عراق در يك سخنراني اعلام كرد: عراق تنها راه ارتباط زميني جمهوري اسلامي ايران و عربستان است و به منظور ايجاد آينده اقتصادي اميدواركننده در ميان ايران، تركيه و عربستان، عراق قلب مثلث طلايي خواهد بود.