سعيد احمديان
پديده ويرانگر اعتياد به مواد‌مخدر و قرص‌هاي روانگردان زنگ خطر را در فوتبال ايران به صدا در آورده است، هفته گذشته بود كه يكي از روزنامه‌هاي ورزشي از اعتياد دو ستاره فوتبال به شيشه و ترامادول خبر داد تا اين پديده شوم دوباره به صدر خبرها برگردد. اگر در دهه 60 فوتباليست‌هاي ايراني به خاطر مشكلات مالي و فشار زندگي و بي‌توجهي‌هاي مسئولان فوتبال، رو به اعتياد مي‌آوردند، حالا در دهه 80 و دهه 90، رفاه بالا و قراردادهاي ميلياردي و زندگي بدون قيد و بند برخي فوتباليست‌ها و روابط نامتعارف سبب شده تا آنها رو به استفاده از مواد‌مخدر بياورند؛ مسئله‌اي كه هر چند وقت يكبار با رسوايي يكي از اهالي فوتبال در سطح جامعه مي‌پيچد، آن هم در شرايطي كه مسئولان كميته اخلاق، فدراسيون فوتبال و باشگاه‌ها بي‌تفاوت به فساد اخلاقي و اعتياد در فوتبال، كوچك‌ترين برخوردي با چنين پرونده‌هايي انجام نمي‌دهند تا پديده اعتياد در فوتبال رو به گسترش باشد.
اعتياد از سر بيتوجهينام فوتباليست‌هاي مشهوري در دهه 60 را مي‌توان رديف كرد كه به دام اعتياد افتاده‌اند، بازيكناني كه در روزهايي بازي مي‌كردند كه خبري از قراردادهاي ميلياردي اين روزها نبود. برخي از آنها سال‌هاست ترك كرده‌اند و دوباره به جامعه فوتبال برگشته‌اند اما بعضي از اين بازيكنان هم تا آخر عمر در دام اعتياد گرفتار ماندند. مجتبي محرمي يكي از اين فوتباليست‌هاي مطرح بود كه حالا چند سالي است پاك شده است. او در مصاحبه‌اي كه آذرماه سال 92 با برنامه ورزش از نگاه 2 داشت، به جوانان هم توصيه‌هايي داشت و از آنها خواست به سمت اعتياد و مسائل حاشيه‌اي نروند: «من از خط قرمز نگذشتم، به ورود ممنوع رفتم. همين جا از همه مي‌خواهم كه از من عبرت بگيرند و مثل مجتبي به اسم گذر از خط قرمز به ورود ممنوع نروند.» مهدي فنوني‌زاده مدافع تيم ملي و استقلال هم كه هشت سال است، با رهايي از اعتياد پاك شده، بي‌توجهي مسئولان را در اعتياد فوتبالي‌هاي دهه 60 مؤثر دانسته است: «من اگر به هزار راه كشيده شدم، همه‌اش به خاطر كم‌محلي‌هايي بوده كه در اين ورزش و فوتبال به من شده است. بعد از اينكه فوتبالم را كنار گذاشتم كسي مرا تحويل نگرفت. البته نمي‌خواهم اين مسئله را گردن كسي بيندازم چون از همه بيشتر خودم مقصر بودم كه دنبال اين ماجرا رفتم.» البته بازيكناني مانند رضا اكبريان هم كه در استقلال و پرسپوليس بازي كرده بود، پس از خداحافظي از فوتبال، به دليل كشف شيشه در منزلش حتي تا پاي اعدام هم رفت.
فوتباليست‌هاي شيشهاياما داستان اعتياد به مواد‌مخدر و قرص‌هاي روانگردان در دهه 80 و به خصوص در دهه 90 در فوتبال ايران فرق دارد. در دهه 60 بي‌توجهي و مشكلات مالي بازيكنان را اكثراً به دام اعتياد مي‌كشاند، اما در اين سال‌ها، قراردادهاي ميلياردي و تغيير سبك زندگي فوتباليست‌ها و افزايش روابط خارج از قاعده فوتبالي‌ها و همچنين دوپينگ، سبب شده تا آنها به سمت استفاده از مواد‌مخدر و روانگردان‌ها گرايش پيدا كنند. هفت سال پيش و اواخر دهه 80 بود كه خبرهاي نگران‌كننده‌اي از مصرف شيشه در بين بازيكنان فوتبال به گوش مي‌رسيد؛ خبرهاي نگران‌كننده‌اي كه باشگاه‌ها و فدراسيون به‌رغم اطلاع از آن، از كنار اين پديده شوم به راحتي عبور مي‌كردند. استعمال شيشه بين فوتباليست‌ها براي پايين آوردن وزن و همچنين روابط خارج از عرف در زندگي شخصي‌شان، در سال‌هاي اخير به شكل چشمگيري رواج پيدا كرده و آمار و ارقامي كه ارائه مي‌شود، نگران‌كننده است. ظرف چند سال اخير بارها و بارها ديده شده كه بازيكناني با اضافه وزن زياد براي تست دادن در تمرينات تيم‌ها حضور پيدا كرده و مدعي شده‌اند كه با تمرينات اختصاصي و فشار خيلي زود به سر وزن مي‌رسند و اين اتفاق ظرف يك ماه افتاده است. آشنايي با افراد خاص و د‌‌‌‌عوت به پارتي‌هاي شبانه، از جمله مواردي است كه در اعتياد فوتبالي‌ها به مخدرهايي مانند شيشه تأثيرگذار بوده است.
اين در حالي است كه به گفته دكتر احساني، استاد دانشگاه تربيت بدني، مصرف مخدرهايي مانند شيشه بر‌خلاف ايران در فوتبال دنيا كمتر ديده مي‌شود. دكتر احساني سال 89 به همشهري جوان گفت: «در ليگ برتر انگليس كدام بازيكن جرئت دارد شيشه مصرف كند، در كلوپ شبانه حاضر شود، سيگار بكشد يا هر كار غيراخلاقي ديگري انجام دهد. وقتي بازيكن قرارداد مي‌بندد حق چنين كاري ندارد. پول همه بازيكنان از طريق دولت پرداخت مي‌شود و خب انگار مديران هم مشكلي ندارند براي اينكه پول دولت را اين طوري هزينه كنند.»
زنگ خطر ترامادول در فوتبالعلاوه بر مصرف شيشه، چند سالي است كه فوتباليست‌هاي ايراني به سمت استفاده از قرص ترامادول هم گرايش پيدا كرده‌اند تا در اوج بي‌تفاوتي و اهمال مسئولان فرهنگي فدراسيون فوتبال و باشگاه‌ها، هر روز بيشتر از قبل، برخي از بازيكنان در منجلاب اعتياد و فساد فرو بروند. چندي پيش مركز پزشكي فوق تخصصي فيفا در ايران (ايفمارك) در گزارشي رسمي كه بازتاب گسترده‌اي هم در محافل ورزشي داشت، به صورت رسمي اعلام كرد كه برطرف كردن مشكلات جنسي يكي از موارد اصلي محبوب شدن اين قرص‌ها بين ورزشكاران بوده است كه آنها بدون اطلاع از عوارض وحشتناك ناشي از اين قرص‌هاي اعتيادآور از آن استفاده ميكنند.
دكتر نوروزي، رئيس فدراسيون پزشكي در گفت‌وگويي در‌اين‌باره گفته است: «به خيلي از مسائل نمي‌توانيم ورود كنيم چون جنبه بدآموزي و تبليغ هم مي‌تواند داشته باشد، اما در كل سربسته بايد اشاره كنم كه بسياري از افراد و شايد ورزشكاران به خاطر روابط جنسي از اين قرص استفاده ميكنند كه آنها هم فقط به اثرات استفاده اين دارو و براي هدفي كه دارند، فكر ميكنند نه عوارض خطرناكي كه سلامتي آنها را به شكلي ويژه به خطر مي‌اندازد.» در تازه‌ترين خبر هم هفته گذشته كه يكي از رسانه‌ها افشا كرد از محل زندگي دو بازيكن سرشناس فوتبال ايران مواد روانگردان و قرص‌هاي ترامادول پيدا شده و برخي مراجع ذيصلاح آنها را زير نظر گرفته‌اند و متأسفانه حتي در يك مهماني و در حال مصرف شيشه از آنها فيلم گرفته شده است!
