مرتضي دهقان*
صندوق رفاه دانشجويي براي همه دانشجويان نامي آشناست، صندوقي كه در دوران دانشجويي وام‌هاي از قبيل وام ضروري، وام تحصيلي، وام مسكن و ... مي‌دهد تا دانشجويان بتوانند با مبالغي كه از اين صندوق دريافت مي‌كنند، گذران زندگي دانشجويي كنند و مشكلات مالي خود را مرتفع سازند.
اما اين همه ماجرا نيست، اين قسمت خوش ماجراست.وام‌هاي دانشجويي صندوق رفاه با افزايش هزينه‌ها و مسئله گراني نه تنها كفاف مخارج دانشجويي را نمي‌دهد بلكه به موقع هم به دانشجويان پرداخت نمي‌شود.
اولويت پرداخت وام‌هاي دانشجويي در صندوق رفاه دانشجويان عموماً با دانشگاه‌هاي تهران و بزرگ مركز كشور است. حال آنكه بسياري از دانشجويان كه به اين مبالغ هر چند كم نياز دارند در دانشگاه‌هاي مناطق محروم كشور در حال تحصيل هستند اما بي‌عدالتي جغرافيايي مانع از ديده شدن آنها شده است و در اكثر مواقع دانشجويان مناطق محروم وام‌هاي خود را در آخر ترم و حتي ترم بعد دريافت مي‌كنند.
مسئله بعدي در مورد بازپرداخت وام‌هاي دانشجويي است. دانشجويان هنگام تسويه‌حساب با دانشگاه بايد 10 درصد از مبلغ كل بدهي خود را به صندوق رفاه به صورت نقدي پرداخت نمايند و ما بقي طي دفترچه اقساطي كه به آنها داده مي‌شود بايد پرداخت شود. اما مسئله اصلي اين است كه در شرايطي كه فارغ‌التحصيلان دانشگاهي بزرگ‌ترين جامعه بيكاران كشور را تشكيل مي‌دهند، با چه درآمدي قرار است اقساط مربوط به وام‌هاي دوران دانشجويي خود را پرداخت نمايند. متأسفانه در اين سال‌ها كه ركود و بيكاري بر كشور حاكم شده است، فارغ‌التحصيلان دانشگاهي با مشكلات زيادي روبه‌رو شده‌اند كه مشكل بازپرداخت وام‌هاي دانشجويي هم به مشكلات آنها نيز اضافه شده است و اگر دانشجويي در اين موقعيت بتواند شغلي براي استخدام پيدا كند بايد اصل مدرك خود را ارائه دهد اما به محض مراجعه به دانشگاه براي اخذ مدرك تحصيلي خود بايد در گام اول با صندوق رفاه دانشجويان تسويه‌حساب كند كه با توجه به مسئله بيكاري و درآمد نداشتن يك فارغ‌التحصيل، زندگي فرد را با يك بحران روبه‌رو مي‌سازد. متأسفانه در صورتي كه دانشجويان نتوانند بدهي خود را به صندوق پرداخت نمايند، به جاي آنكه صندوق دلايل عدم‌بازپرداخت را كه همان بيكاري و ركود است درك كند با فشار جريمه گرفتن كه در عرض سه ماه مبلغ بدهي فارغ التحصيلان را دو برابر مي‌سازد مي‌خواهد فارغ‌التحصيل بيكار را مجبور به بازپرداخت بدهي نمايد، اين در حالي است كه كشور با بدهكاران بزرگ بانكي روبه‌رو است اما هيچ‌گاه چنين قوانين سختگيرانه‌اي براي آنها در نظر گرفته نشده است و حتي بدون گرفتن ضمانت از آنها مبالغ ميلياردي وام مي‌گيرند و پرداختي هم در كار نيست. البته بايد گفت كه اگر دولت به دغدغه معيشت و شغل دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها توجه بيشتري بكند يا كشور از وضعيت ركود خارج شود، دانش‌آموختگان هم به راحتي مي‌توانند بدهي خود را بپردازند.
*دبير اسبق انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه دريانوردي و علوم دريايي چابهار
